Δήμος Αιγάλεω: ελεύθερη ζώνη από TTIP

Ο  Δήμος Αιγάλεω είναι ο πρώτος ελληνικός δήμος που, κατόπιν απόφασης του δημοτικού συμβουλίου, δεν αναγνωρίζει τις συμφωνίες TTIP. Πέραν του ουσιαστικού ή του συμβολικού, είναι προφανές πως όσο εντείνονται ανά τον κόσμο οι διαμαρτυρίες και οι αρνήσεις σ’ αυτού του είδους τις συμφωνίες, τόσο οι εταιρίες και τα συμφέροντα πίσω από αυτές θα αναγκαστούν σε αναδίπλωση. Γι’ αυτό και οι εν κρυπτώ και παραβύστω διαπραγματεύσεις και το σκοτάδι που μέχρι τώρα καλύπτει αυτές τις συμφωνίες. Συγχαρητήρια λοιπόν στο Δήμο Αιγάλεω, εν αναμονή παρόμοιων αποφάσεων και από τους υπόλοιπους δήμους. Μπορεί η καθημερινότητα, τα προβλήματα και οι δυσκολίες στη λειτουργία της τοπικής αυτοδιοίκησης, να καθυστερούν τη λήψη τέτοιων αποφάσεων, ακριβώς όμως σε αυτό ποντάρουν οι μεγάλοι παίκτες στη διεθνή σκακιέρα. Ότι δηλαδή θα βρεθούμε προ τετελεσμένου γεγονότος. Δείτε την επίσημη ανακοίνωση του δημοτικού συμβουλίου εδώ.

Ας δούμε όμως λίγο τι ακριβώς σημαίνουν αυτές οι συμφωνίες.

Τον Ιούλιο του 2013 στην Ουάσινγκτον, ανακοινώθηκε η αρχή των διαπραγματεύσεων για μια συμφωνία μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ, γνωστή ως Διατλαντική Εταιρική Σχέση Εμπορίου και Επενδύσεων (TTIP: Transatlantic Trade and Investment Partnership), μια τεράστια μυστική εμπορική συμφωνία, με στόχο να αλλάξει διεθνώς τον τρόπο ροής του κεφαλαίου, καθώς και τον ρόλο των κρατών και των μεταξύ τους σχέσεων.

Και λέμε μυστική συμφωνία ή έστω μυστική διαπραγμάτευση, γιατί το σύνολο των διαπραγματεύσεων γίνονταν κεκλεισμένων των θυρών και οι πληροφορίες που έβλεπαν το φως της δημοσιότητας, ήταν μόνο διαρροές κυρίως από τη Wikileaks.

Η ΤΤΙΡ δεν είναι όμως απλώς «μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου», ούτε μια συμφωνία που αίρει ορισμένα εμπόδια σε θέματα εμπορίου και επενδύσεων. Δεν είναι μόνο αυτά, γι’ αυτό και η μυστικότητα στις διαπραγματεύσεις.

Συνοπτικά τα 5 βασικά σημεία της TTIP έχουν ως εξής:

• Ανοίγουν προς ιδιωτικοποίηση όλες οι δημόσιες υπηρεσίες, καθώς επιβάλλεται ολοκληρωτική απελευθέρωση της αγοράς υπηρεσιών. Επομένως, ανοίγει ο δρόμος στο ιδιωτικό κεφάλαιο να αναλάβει οποιονδήποτε τομέα που αφορά σε δημόσια αγαθά, όπως η ενέργεια, το νερό, η υγεία, χωρίς κανέναν περιορισμό και χωρίς δυνατότητα επιστροφής τους στο δημόσιο.

• Οι προδιαγραφές των εμπορευμάτων καθιστώνται ενιαίες για τις Η.Π.Α. και την Ε.Ε., πράγμα που προκαλεί ανησυχίες, ιδιαίτερα για τα τρόφιμα, καθώς στις Η.Π.Α. θεωρείται πως τηρούνται χαμηλότερα στάνταρ, ειδικά σε ότι αφορά τη χρήση φυτοφαρμάκων αλλά και γενετικά τροποποιημένων τροφίμων.  Στην Ε.Ε. μέχρι σήμερα, οι εταιρίες που θέλουν να κυκλοφορήσουν ένα νέο προϊόν υποχρεούνται να αποδείξουν ότι είναι ασφαλές, πριν τη διάθεσή του προς κατανάλωση. Στις Η.Π.Α. συμβαίνει το ακριβώς ανάποδο: το κράτος είναι αυτό που πρέπει να αποδείξει ότι το προϊόν είναι επικίνδυνο, για να μπορέσει να το αποσύρει από την αγορά.

• Με τη δημιουργία του ISDS (Investor-state dispute settlement), κατοχυρώνεται η δυνατότητα μιας εταιρίας να μηνύει ένα κράτος με ευνοϊκούς όρους σε ένα παράλληλο δικαστικό σύστημα, όταν θεωρεί πως αυτό αποτυγχάνει να τηρήσει τους όρους της ΤΤΙP. Αυτές οι αγωγές θα εξετάζονται από ειδικά δικαστήρια (και όχι κρατικά), τα οποία θα αποζημιώνουν τις εταιρίες από τον κρατικό προϋπολογισμό.

• Οι πάροχοι υπηρεσιών διαδικτύου θα υποχρεούνται να παρακολουθούν τις δραστηριότητες των πολιτών στο διαδίκτυο και να τις καταδίδουν, αν θεωρήσουν πως κάποιος είναι ύποπτος για παραβίαση των πνευματικών δικαιωμάτων. Καταργείται έτσι η προστασία των προσωπικών δεδομένων, που αναγνωρίζεται μέχρι σήμερα από την ευρωπαϊκή νομοθεσία ως θεμέλιο της ιδιωτικής ζωής.

• Τέλος, τα εργατικά δικαιώματα στην Ε.Ε. εναρμονίζονται με αυτά στις Η.Π.Α., το οποίο σημαίνει πλήρη κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων και του δικαιώματος στο συνδικαλισμό στην Ε.Ε., καθώς αυτά θεωρούνται φραγμοί για το εμπόριο (και με δεδομένη την άρνηση των ΗΠΑ να  εφαρμόσουν τις συμβάσεις της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας, στις οποίες περιγράφονται τα εργασιακά δικαιώματα).

Κάπως συνοπτικά, αυτά είναι τα βασικά σημεία της TTIP, που επηρεάζει και πλείστους άλλους τομείς, όπως για παράδειγμα το περιβάλλον, καθώς η εφαρμογή της συμφωνίας αποτελεί κίνδυνο για την ατμόσφαιρα και τη διατήρηση της βιοποικιλότητας. Επιπλέον, αποδυναμώνεται η ευρωπαϊκή οδηγία για την ποιότητα των καυσίμων. Επίσης είναι αναμενόμενο να αυξηθούν οι τιμές των φαρμάκων, καθώς θα απαγορεύεται σε φτωχές χώρες να παράγουν φτηνά γενόσημα φάρμακα, όπως αναμενόμενη είναι μια έκρηξη της ανεργίας, τόσο στην Ευρώπη όσο και στις ΗΠΑ, ως απότοκο της απελευθέρωσης του εμπορίου σε τέτοια κλίμακα (παρόμοια δηλαδή με ό,τι συνέβη με τη NAFTA, μιας ίδιας εμπνεύσεως συμφωνία της Βορείου Αμερικής).

Στην ίδια λογική κινούνται και οι υπόλοιπες συμφωνίες, CETA (“Comprehensive Economic Trade Agreement” – Συμφωνία για το εμπόριο μεταξύ Ε.Ε.-Καναδά) και  TISA (“Trade in Services Agreement” – Εμπορική Συμφωνία για την Ανταλλαγή Υπηρεσιών).

Γι’ αυτούς και άλλους πολλούς ακόμα λόγους, που κρύβονται στις λεπτομέρειες αυτής της συμφωνίας, η διενέργεια των συνομιλιών γίνονταν πίσω από ερμητικά κλειστές πόρτες, χωρίς εν τέλει κάτι τέτοιο να αποτρέψει τις διαμαρτυρίες ανά τον κόσμο.