Άγγελοι και διάβολοι στον κόσμο του Anton Corbijn

Μεγάλο Σάββατο στο χωριό, πριν λίγα χρόνια. Ένα από εκείνα τα βράδια που έχουν πάει όλοι για ύπνο και έχεις ξεμείνει ξάγρυπνος προσπαθώντας να βρεις τρόπους να σκοτώσεις την ώρα σου μέχρι να σε πάρει ο ύπνος. Καθώς λοιπόν δεν παίζει ίντερνετ στο σπίτι άνοιξα την τηλεόραση. Πέτυχα από Μπεν Χουρ μέχρι, φυσικά, μουσικές εκπομπές με καλεσμένους που τραγουδούν και χορεύουν μες στη χαρά ας είναι και γυρισμένη η εκπομπή στις 8 το πρωί… Τέλος πάντων. Τελικά πέφτω σε ένα ντοκιμαντέρ της ΝΕΤ. Με κράτησε η μουσική (έπαιζε Joy Division) και το τοπίο (σοκάκια και πέτρινοι τοίχοι). Νόμιζα ότι ήταν κάτι για την Ελλάδα (πού κολλούσαν άραγε οι Joy Division, σκέφτηκα) είχε κι ένα τύπο που μιλούσε μάλλον Ολλανδικά και κόλλησα. Τελικά αποδείχτηκε ότι ήταν ένα αφιέρωμα στον φωτογράφο Άντον Κόρμπιν (Anton Corbijn) και κόλλησα ακόμα περισσότερο.

Τον «γνώρισα» πριν από μερικά χρόνια, όταν είδα μια φωτογραφία σε καφέ της Πάτρας που πόζαρε ο Mick Jagger. Δεν τον καταλάβαινες με την μία, αλλά σε τραβούσε κάτι και πήγαινες κοντά για να συνειδητοποιήσεις τι βλέπεις. Ο Mick Jagger με κοσμήματα, γυναικεία περούκα και μακιγιάζ, σαν γριά φτιασιδωμένη, αλλά χαλαρός και κουλ σαν να πόζαρε για την πιο κανονική φωτογράφιση. Μου τράβηξε την προσοχή και ρώτησα για αυτόν τη φίλη που ήμασταν μαζί. Σαν θεατρολόγος η ίδια ήταν πιο ενημερωμένη και μου είπε ποιος ήταν και στις επόμενες μέρες έψαξα και βρήκα άπειρες φωτογραφίες του.

Πολλοί γνωστοί καλλιτέχνες να ποζάρουν είτε με ρούχα και πόζες που ποτέ δεν περίμενες να δεις (ακόμα και o Curt Cobain, ντυμένος με δερμάτινα σε μια πραγματικά προκλητική φωτογράφιση) είτε άλλοι απογυμνώνοντας κάποια άλλη πιο ευαίσθητη ή κρυφή πλευρά του εαυτού τους. Καθώς οι φωτογραφίες του Corbijn είναι κυρίως ασπρόμαυρες και «παίζει» πολύ με τις σκιές και το φως, τους προσθέτουν μια ατμόσφαιρα και μια διαφορετική γοητεία. Είναι λες και βγάζει τον άγγελο ή το διάβολο από τον καθένα που φωτογραφίζει. Το καλό και το κακό, το αθώο και το προκλητικό. Αν μη τι άλλο είναι ιδιαίτερος και διαφορετικός και γι’ αυτό προφανώς τον έχουν εμπιστευτεί και τόσοι καλλιτέχνες.

Το ντοκιμαντέρ που παρακολούθησα είχε και πολλά βιογραφικά στοιχεία που ουσιαστικά συνέθεταν το παζλ της προσωπικότητας αυτού του ξεχωριστού καλλιτέχνη. Έχοντας στο βιογραφικό του και σπουδαίες σκηνοθετικές δουλειές, όπως το αγαπημένο μου Control, αλλά και σπουδαία βίντεο κλιπ και συνεργασίες με ιερά τέρατα της μουσικής, του κινηματογράφου, της μόδας, αλλά και της πολιτικής και της επιστήμης (David Bowie, Depeche Mode, U2, Clint Eastwood, Nelson Mandela, Steven Hawking με έκαναν να εντυπωσιαστώ και να ενδιαφερθώ ακόμα περισσότερο.

Ως προς τον χαρακτήρα του αυτό που μου έμεινε ήταν ότι πρόκειται για έναν ιδιόμορφο άτομο, με δυσκολίες στις προσωπικές του σχέσεις καθώς προτιμά να είναι απόμακρος και μοναχικός. Όπως είπε και ο ίδιος δεν είναι τυχαίο ότι οι δύο πρώτες του ταινίες αφορούσαν σε μοναχικούς ανθρώπους. (Control, the American). Το καταλάβαινες και από τη γλώσσα του σώματός του, όταν ο δημοσιογράφος του έκανε πιο προσωπικές ερωτήσεις πόσο μαζευόταν και κατσούφιαζε. Έβλεπες πόσο δυναμικός και σίγουρος ήταν την ώρα μιας φωτογράφησης ή ενός γυρίσματος και πόσο μαζεμένος στο σπίτι του ή μπροστά στη μητέρα του.

Τελειώνοντας συνειδητοποίησα ακόμα κάτι, ίσως κλισέ, που ισχύει μάλλον και για αυτόν. Πόσο διαφορετικοί είναι οι καλλιτέχνες, πόσο πιο ευαίσθητοι. Πόσο διαφορετικά βλέπουν άραγε τα πράγματα και τη ζωή γύρω τους. Και πόσο όμορφο είναι όταν τελικά μοιράζονται το αριστουργηματικό έργο τους και δεν αφήνονται να κατασπαραχθούν από τις ανησυχίες τους, όπως δυστυχώς και κάποιοι από αυτούς που φωτογράφισε ο Anton Corbjin.

«Η ζωή και το έργο του Άντον Κόρμπιν» / «Inside Out», 2012