Ένας πατρινός τραπεζίτης, μια κυβέρνηση συνασπισμού και το Μέγαρο Μαξίμου

Η ιστορία σε λούπα. Όσο μικρότερος ο τόπος που εστιάζεις, τόσο πιο επαναλαμβανόμενες και ίδιες δείχνουν οι ενέργειες.

Στις 24 Ιανουαρίου 1947 ο τραπεζίτης και πολιτικός Δημήτριος Μάξιμος αναλαμβάνει ως εξωκοινοβουλευτικός πρωθυπουργός σε κυβέρνηση συνασπισμού σε μια προσπάθεια των Αμερικανών να συσπειρώσουν τον αστικό πολιτικό κόσμο, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η «κομμουνιστική απειλή». Δεν ήταν ούτε ο πρώτος, ούτε ο τελευταίος τραπεζίτης που αναλαμβάνει τη θέση του πρωθυπουργού σε κυβέρνηση συνεργασίας. Είχαν προηγηθεί ο Στέφανος Σκουλούδης (25/10/1915 – 9/6/1916) και ο Αλέξανδρος Ζαίμης (4/12/1926 – 4/7/1928) και ακολούθησαν στις 22 Δεκεμβρίου 1966 ο Ιωάννης Παρασκευόπουλος και στις 11 Νοεμβρίου 2011 ο Λουκάς Παπαδήμος.

Αγαπημένη συνήθεια, όπως φαίνεται, η ανάθεση της πρωθυπουργίας των κυβερνήσεων συνεργασίας σε ανθρώπους που προέρχονταν από το χώρο των τραπεζών. Ποιος ήταν όμως ο Δημήτριος Μάξιμος που σαν σήμερα πριν 70 χρόνια, ανέλαβε αυτόν τον ρόλο;

Γεννήθηκε στην Πάτρα το 1873 και ήταν γιος του Επαμεινώνδα Μάξιμου και της Ασπασίας Λόντου. Το 1903 αναλαμβάνει τη διεύθυνση του υποκαταστήματος της Εθνικής Τράπεζας Πατρών και κατόπιν προάγεται στη θέση του διευθυντή του Κεντρικού Καταστήματος Αθηνών. Το 1914 έγινε υποδιοικητής της Τράπεζας, ενώ διετέλεσε διοικητής της την περίοδο 1921 – 1922.

Συμμετείχε από τις 10 Μαρτίου 1933 ως εξωκοινοβουλευτικός υπουργός Εξωτερικών στην κυβέρνηση του Λαϊκού Κόμματος και στις 31 Μαρτίου εκλέχθηκε αριστίδην γερουσιαστής έως την 1η Απριλίου 1935.

Μετά το σχηματισμό της κατοχικής κυβέρνησης Τσολάκογλου ήταν ένα από τα πρόσωπα τα οποία κλήθηκαν και αποδέχτηκαν αυτή την πρόσκληση, ως ένδειξη ανοχής του νέου καθεστώτος.

Παρότι στην πορεία φαίνεται να ασκεί πιέσεις στην κυβέρνηση με έγγραφες επιστολές, ωστόσο κατά τη δίκη των δοσίλογων κατέθεσε (σύμφωνα με τον Κωνσταντίνο Λογοθετόπουλο) για τους κατηγορούμενους:

«Κατ’ αρχάς ενόμιζον ότι δεν έπρεπε να σχηματισθή Κυβέρνησις Κατοχής, όταν όμως είδον ότι οι Γερμανοί επέπεσαν ως όρνεα εις την Ελλάδα, επείσθην ότι εάν δεν εσχηματίζετο Κυβέρνησις, θα αφιέμεθα εις ουχί ισχυράς χείρας, διότι επρόκειτο να ανατεθή η διοίκησις εις υπαλληλίσκους, καθ’ όσον οι ανώτεροι υπάλληλοι δεν θα εδέχοντο να αναλάβουν την Διοίκησιν και είπα τότε εις τον κ. Ράλλην ότι καλόν θα ήτο να δεχθή τον σχηματισμόν Κυβερνήσεως. Όλοι οι αποτελούντες τας Κυβερνήσεως κατέβαλον εξαιρετικάς προσπάθειας να εξυπηρετήσουν τον Λαόν και να βοηθήσουν τους συμπολίτας των» και περαιτέρω «επαναλαμβάνω ότι όλοι επί Κατοχής εκυβέρνησαν τον τόπο από λόγους πατριωτικούς».

Στις 24 Ιανουαρίου 1947 ανέλαβε εξωκοινοβουλευτικός πρωθυπουργός και σχημάτισε κυβέρνηση συνασπισμού με μέλη και από τα επτά κόμματα που συμμετείχαν στη σύνθεση της τότε Βουλής. Η πτώση της κυβέρνησης αυτής έρχεται πολύ γρήγορα στις 27 Αυγούστου του ίδιου έτους, κυρίως λόγω της αποτυχία των εκκαθαριστικών επιχειρήσεων του Εθνικού Στρατού εναντίον των ανταρτών του ΔΣΕ.

Μέγαρο «Μαξίμου»

Το Μέγαρο «Μαξίμου», πρωθυπουργική έδρα από το 1982 ως και σήμερα, ήταν η ιδιόκτητη κατοικία του Δημητρίου Μαξίμου.

Υπήρξε περιουσία της Ειρήνης Μανούση η οποία παντρεύτηκε τον Δημήτριο Μάξιμο στο 2ο της γάμο μετά τον εφοπλιστή Αλέξανδρο Μιχαληνό. Παρότι η ίδια φαίνεται να έχει πουλήσει το Μέγαρο (σε μια μάλλον εικονική αγοροπωλησία) το 1916 στον Λεωνίδα Εμπειρίκο, ωστόσο το 1921, η οικογένεια Μαξίμου το «επαναγόρασε» ημιτελές και αφού ολοκλήρωσε τις εργασίες, εγκαταστάθηκε σε αυτό. Το κτίριο χρησιμοποιήθηκε στην περίοδο της κατοχής, ύστερα από την επίταξή του, από το Γερμανό Ναύαρχο επικεφαλή του Στόλου στο Αιγαίο, ενώ μετά την ήττα του Άξονα, χρησιμοποιήθηκε ως κατοικία του Αμερικανού πρεσβευτή.

Το 1952 το Ελληνικό κράτος προχώρησε στην αγορά του, αντί του ποσού των 5,5 δισεκατομμυρίων δραχμών, προκειμένου να το χρησιμοποιήσει για τη φιλοξενία των επιφανών ξένων καλεσμένων του. Η αρχική εκτίμηση της αξίας του, από την επιτροπή στην οποία συμμετείχαν εκπρόσωποι του Μετσόβειου Πολυτεχνείου, ήταν διπλάσια της τιμής αγοράς. Στην τελική τιμή περιλαμβάνονταν η επίπλωση και οι πίνακες, ενώ ο τότε πρωθυπουργός Νικόλαος Πλαστήρας αποφάσισε ότι θα διατηρήσει το όνομα «Μέγαρο Μαξίμου». Από το 1982, έπειτα από πρόταση του  Μένιου Κουτσόγιωργα, μετατράπηκε σε έδρα και κατοικία του εκάστοτε πρωθυπουργού.

Με πληροφορίες από: metapedia και wikipedia