Βαλεντίνος ή… Ουαλεντίνος;

Να ξεκινήσουµε από τα εύκολα. Η γιορτή του Αγίου Βαλεντίνου έχει προφανώς µεγαλύτερη εµπορική παρά θρησκευτική διάσταση, ενώ οι πραγµατικά ερωτευµένοι µάλλον δεν περιµένουν τη 14η Φεβρουαρίου για να γιορτάσουν…

Ως γνωστόν ο εορτασµός του Αγίου Βαλεντίνου έχει λατινικές ρίζες. Στη Ρωµαϊκή Αυτοκρατορία, από 13 – 15 Φεβρουαρίου, γιόρταζαν τα Λουπερκάλια προς τιµή του θεού Φαύνου (του Πάνα των Ελλήνων). Θυσίαζαν κατσίκια και σκυλιά, ενώ νεαρά αγόρια χτυπούσαν µε λωρίδες από δέρµα κατσίκας τις νεαρές κοπέλες για να τους µεταδώσουν τη γονιµότητα. Ανάλογη γιορτή, τα Θεογάµια, υπήρχε και στην Αρχαία Αθήνα το µήνα Γαµηλιώνα (που κάλυπτε το σηµερινό διάστηµα 15 Ιανουαρίου – 15 Φεβρουαριου) προς τιµή του ∆ία και της Ήρας.

Η γιορτή καταργήθηκε τον 5ο αι. µ.Χ., ως ειδωλολατρική και στη θέση της µπήκε ο εορτασµός της µνήµης του Αγίου Βαλεντίνου. Ο Βαλεντίνος λέγεται πως υπήρξε ιερέας του 3ου αιώνα που τιµωρήθηκε επειδή πάντρευε νεαρούς ερωτευµένους, γλιτώνοντας τους άντρες από τη στρατιωτική θητεία. Στη φυλακή πρόλαβε να ερωτευτεί την τυφλή κόρη του δεσµοφύλακά του κι έτσι ο µύθος του δυνάµωσε κι άλλο.

Η σύνδεση του Βαλεντίνου µε τη γιορτή του έρωτα επικρατεί πια σε όλο τον κόσµο. Τι κι αν η ίδια η Καθολική Εκκλησία την υποβάθµισε το 1969 σε τοπική γιορτή; Τι κι αν η 14η Φεβρουαρίου του 1929 στο Σικάγο µόνο ερωτική δεν ήταν, αφού τότε η συµµορία του Αλ Καπόνε ξεµπέρδεψε µε τα πρωτοπαλλήκαρα του αντίζηλού του στον υπόκοσµο Μπαγκς Μοράν;

Η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν µπορούσε να αφήσει αναπάντηση την πρόκληση της κυριαρχίας των Καθολικών. Το 1996 ο Ι. Χατζηφώτης (υπεύθυνος Τύπου της αρχιεπισκοπής) προτείνει να γιορτάζουµε τον έρωτα στις 3 Ιουλίου, δηλ. του Άγιου Υάκινθου. Με τη βοήθεια του τραγουδοποιού Λουδοβίκου των Ανωγείων, που διοργανώνει στην Κρήτη κάθε καλοκαίρι τα «Υακίνθεια», η πρόταση έγινε αρκετά δηµοφιλής.

Αυτό δεν εµπόδισε τον αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο να προτείνει το 2000 να γιορτάζουν οι ορθόδοξοι τον έρωτα στις… 13 Φεβρουαρίου, τότε που η Εκκλησία τιµά τη µνήµη των Αποστόλων Ακύλα και Πρίσκιλλας, ενός ζευγαριού (ερωτευµένων προφανώς) Ιουδαίων σκηνοποιών.

Το πιο περίεργο απ’ όλα είναι πως η επίσηµη Εκκλησία φαίνεται να διαφωνεί και µε τις δύο εκδοχές: Σύµφωνα µε το εορτολόγιο της Αποστολικής ∆ιακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος (www.apostoliki-diakonia.gr) στις 14 Φεβρουαρίου οι Ορθόδοξοι τιµούν τη µνήµη του Αγίου ιεροµάρτυρος… Ουαλεντίνου!