Ημέρα Ποίησης: Άσφαιρα πυρά με κοσμικό ένδυμα

Δεκάδες εκδηλώσεις σε όλη την Ελλάδα. Εξαιρετικής, αμφίβολης ή κάκιστης ποιότητας. Με πολύ καλές προθέσεις ή εντελώς υστερόβουλες σκέψεις. Με κοπιώδεις προσπάθειες των διοργανωτών ή στημένες «στο πόδι». Κι όλες τους με έναν (περίπου ίδιο) τίτλο: «Ένα ποίημα για τους πρόσφυγες». Κυρίες και κύριοι ο εορτασμός της Παγκόσμιας Ημέρας Ποίησης όρισε φέτος το μέτρο της υποκρισίας μας, χωρίς να φταίνε απαραίτητα οι ποιητές και σίγουρα χωρίς να φταίει η ίδια η ποίηση…

Στις περισσότερες πόλεις της Ελλάδας η Ημέρα (21 Μαρτίου) γιορτάστηκε όπως κάθε χρόνο. Στους ίδιους χώρους, με τους ίδιους συμμετέχοντες, τους ίδιους προσκεκλημένους και περίπου την ίδια σκηνοθεσία. Ελάχιστες εξαιρέσεις υπήρξαν κάποιοι φορείς που προσπάθησαν να ξεφύγουν από τα τετριμμένα, όπως το Εθνικό Θέατρο.

Το σκηνικό: Σε έναν υποβλητικό ή έστω απλά καλλιτεχνικό χώρο (θέατρο, βιβλιοπωλείο, καφέ ή κάπου αλλού), οι προσκεκλημένοι (ποιητές, ηθοποιοί, τραγουδιστές, ακαδημαϊκοί κ.τ.λ.) διάβασαν το αγαπημένο τους ποίημα ή κάποιο δικό τους πρωτότυπο. Το αποτέλεσμα: Χειροκροτήματα από τους παριστάμενους, ένα ποτό / κρασί αμέσως μετά και φυσικά τα απαραίτητα κουτσομπολιά για το ποιος διάβασε τι, ποιος κάλεσε ποιον και άλλα νόστιμα.

Φέτος η σύνδεση των εκδηλώσεων με τους πρόσφυγες, συνοδεύτηκε με ποιήματα γραμμένα γι’ αυτούς και με συλλογή τροφίμων, φαρμάκων και άλλων ειδών που προορίζονταν για τους καταυλισμούς.

«Η ποίηση συμπαρίσταται στους πρόσφυγες», έλεγε μεταξύ άλλων το διαφημιστικό μήνυμα για την ημέρα, ενώ ο Γιώργος – Ίκαρος Μπαμπασάκης εκ μέρους του Κύκλου Ποιητών, δήλωσε πως «Τα όπλα των ποιητών είναι κυρίως ο στοχασμός και οι λέξεις».

Σωστά όλ’ αυτά, αρκεί τα όπλα να μην είναι άδεια και να βρίσκουν στόχο. Και, με εξαίρεση τη συγκέντρωση τροφίμων και φαρμάκων, οι εκδηλώσεις για την Ημέρα Ποίησης αποτελούνταν από άσφαιρα πυρά. Δεν αναζήτησαν ένα νέο κοινό για την ποίηση, δεν βγήκαν καν στο δρόμο, εκεί που πρέπει να δοθεί το μήνυμα της αλληλεγγύης. Έγιναν συμβατικά, παρωχημένα και κάποιες φορές εντελώς βαρετά.

Ούτε έγιναν σε χώρους που να μην «θυμίζουν» ποίηση, ούτε απεκδύθηκαν τον κοσμικό χαρακτήρα τους, ούτε βέβαια μπορούσαν να αγγίξουν τους ίδιους τους πρόσφυγες και να τους δώσουν μια αίσθηση συμπαράστασης.

Γι’ αυτό και συμφωνούμε όσο ποτέ με την Κική Δημουλά στη δήλωση – αιτιολόγηση της απουσία της από τη σχετική εκδήλωση στην Αθήνα: «Η ποίηση, χορτάτη από ρεμβασμό και από θρεπτική μελαγχολία, είναι προσβλητική αν προσφερθεί σε μια άστεγη και πεινασμένη πραγματικότητα…».

Η κεντρική φωτογραφία προέρχεται από την καμπάνια «whatispoetrytoyou» που έστησαν το 2013 οι «Poet Warriors», μια ομάδα εφήβων μαθητών από αμερικανικά σχολεία.