Τα καπέλα επιστρέφουν!

Αναµνηστική φωτογραφία, µετά το παιχνίδι, στο «Τένις Κλάµπ» της Πάτρας, µάλλον το 1912. Κ. Κοκκοβίκας, «Η Πάτρα στις αρχές του 20ού αιώνα µέσα από το λεύκωµα της Edith W. Morphy», Typorama

Πέρασε απ’ όλες τις δυνατές φάσεις: Ήταν για πολλά χρόνια αυτονόητο στοιχείο της εµφάνισης ανδρών και γυναικών. Αποτέλεσε χαρακτηριστικό γνώρισµα της κοινωνικής τάξης και της οικονοµικής δυνατότητας κάθε Έλληνα. Επηρεάστηκε από τις τάσεις της µόδας που έρχονταν από το Παρίσι, την Ιταλία και αλλού. Τις τελευταίες δεκαετίες η παρουσία του ατόνησε –έφτασε σχεδόν σε σηµείο εξαφάνισης– όµως τώρα αρχίζει µια νέα ανοδική πορεία.

Για καπέλα ο λόγος. Όχι για αυτά που τα συνδέουµε µε τις τιµές προϊόντων ή µε τους λογαριασµoύς της Εφορίας, αλλά για τα άλλα, τα… κανονικά. Τους πίλους όπως τα έλεγαν παλιότερα. Γύρω από τους οποίους η Πάτρα είχε αναπτύξει από το µεσοπόλεµο κιόλας µια µεγάλη αγορά. Οι πιο παλιοί θα θυµηθούν σίγουρα πολλά από τα ονόµατα των πιο δηµοφιλών πιλοποιείων της πόλης που δηµοσιεύουµε παρακάτω.

[huge_it_gallery id=”9″]

Στις µεγάλες δόξες τους
Την περίοδο του µεσοπολέµου, τα καπέλα ήταν αναπόσπαστο στοιχείο της εµφάνισης των πατρινών, οι οποίοι ανάλογα µε τις κοινωνικές τάξεις που εκπροσωπούσαν, έκαναν τις αντίστοιχες στυλιστικές επιλογές, καθοδηγώντας µάλιστα σε αυτές ακόµα και νέα παιδιά (θα δείτε πολλές φορές σε φωτογραφίες της εποχής, παιδιά 12-13 ετών, γόνους αστικών οικογενειών, να φοράνε καπέλα, λίγο πιο µικρά από αυτά του πατέρα τους, παίρνοντας µάλιστα και το αντίστοιχο ύφος!).

Στον «Οδηγό των Πατρών» του 1930 που είχε εκδόσει ο Κ. Αλµπανόπουλος διαβάζουµε ότι καταστήµατα «Πίλων ανδρικών» διατηρούσαν οι:

Αλµπάνης Γ. (Μαιζώνος 171), Βλάχου Αρ. (Παντανάσσης 40), Γιαννόπουλος και Γεωργιάδης (Κολοκοτρώνη 27), Κεφαλάς Π. (Παντανάσσης 93), Λέκκας Ιω. (Κορίνθου 103), Μαυρόκοτας Σ. (Μαιζώνος 50), Μαυρόκοτας Γερ. (Μαιζώνος 57), Μπελεγρής Χ. και Σία (Πατρέως 82), Μπαζάκης Α. (Μαιζώνος 88), Τσουλοχόπουλος Χ. (Γερµανού 37) και Τσάσης Γ. (Καραϊσκάκη 125).

Τα αντίστοιχα καταστήµατα «πίλων γυναικείων» είχαν οι:
Αντύπα Μαρ. (Πατρέως 51), Γιαλούση Μαρ. (Κανακάρη 101), Κρίκη αφοί (Κορίνθου 120), Κούλης Αρ. (Αγ. Γεωργίου 34), Μπατιζάκης ∆. (πλ. Γεωργίου), Μπελεγρής Χρ. (Γεροκωστοπούλου 43), Σκαρπέτας Β. (Γεροκωστοπούλου 36), Σκαρπέτα Σοφ. (Μαιζώνος 91) και Χαραλαµποπούλου Μαρ. (Κορίνθου 134).

Και να’ ταν µόνο αυτό… Στον ίδιο Οδηγό συναντάµε ξεχωριστά τα πιλοποιεία ψάθινων καπέλων στα οποία εκτός από τους Αλµπάνη Γ., Γιαννόπουλο και Γεωργιάδη, Μπελεγρή Παν. και Μπελεγρή Χ. και Σία, συµπεριλαµβάνονται ακόµα αυτά των: Θεοδωρίδη και ∆ηµητρόπουλου (Καλαβρύτων 52) και Βέτσου Γ. (Σαχτούρη 55), ενώ το πιλοποιείο των Γιαννόοπυλου – Γεωργιάδη αναφέρεται και στην κατηγορία «πιλοποιίας Μερινών» (το µαλλί µερινό είναι το πολύ σφιχτό µαλλί από λεπτό χνούδι προβάτου µερινός, το οποίο αρχικά εκτρεφόταν στην Ισπανία, στη συνέχεια στη Γαλλία και αργότερα σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Σήµερα εκτρέφεται κυρίως στην Αυστραλία. Το µαλλί µερινός χρησιµοποιείται στην παραγωγή υφασµάτων και πλεκτών υψηλής ποιότητας).

Καρναβάλι: Τα… άλλα καπέλα
Πέρα από µόδες και κοινωνικές τάξεις, πρωτότυπα και κλασικά σχέδια, χειροποίητες και µαζικές κατασκευές, υπάρχει και µια άλλη κατηγορία καπέλων, που κατασκευάζονται κατά εκατοντάδες (ή µήπως χιλιάδες;) και που έχουν κάθε φορά… ηµεροµηνία λήξης!

Για τα καρναβαλικά καπέλα µιλάµε φυσικά… Εδώ και αρκετές δεκαετίες, αποτελούν ένα ξεχωριστό αξεσουάρ στις καρναβαλικές στολές, ενώ κερδίζουν συχνά τις εντυπώσεις στις στολές των πληρωµάτων που βγαίνουν στις παρελάσεις του Κρυµµένου Θησαυρού.

Σατιρικά, καλλιτεχνικά ή απλώς ευφάνταστα, τα καπέλα του Πατρινού Καρναβαλιού έχουν τη δικά τους µυστικά. Γι’ αυτό άλλωστε αρκετά συχνά διοργανώνονται ακόµα και ειδικά σεµινάρια για την κατασκευή τους, ενώ στον Κρυµµένο Θησαυρό υπάρχουν πάντα βραβεία ειδικά αφιερωµένα σ’ αυτά.

Από την παρεξήγηση στην επιφάνεια
Κι εκεί που ήταν ένα σχεδόν παρεξηγηµένο αξεσουάρ, τα καπέλα έφτασαν τον τελευταίο καιρό να θεωρούνται σχεδόν απαραίτητα για µια γεµάτη στυλ γυναικεία εµφάνιση.

Περιοδικά και σχεδιαστές µόδας τα θεωρούν πια ως απαραίτητα για όλη τη διάρκεια της µέρας και ανάλογα µε το ντύσιµο, προτείνουν διάφορες επιλογές: Άλλα θυµίζουν καουµπόικες ταινίες, άλλα σε πάνε στη δεκαετία του 1970, άλλα φέρνουν περισσότερο σε καπέλα καπετάνιου πολυτελών γιοτ του προηγούµενου αιώνα, ενώ για µια πιο ζεστή επιλογή ο µάλλινος σκούφος είναι µια σταθερή αξία.

Όπως και να ‘χει, ειδικά στις τάξεις του γυναικείου φύλου, φαίνεται τα καπέλα έχουν αποκτήσει µια νέα φουρνιά φανατικών θαυµαστών.