Κίνηση «ΠΡΟΤΑΣΗ»: Αγωγή Υγείας και Περιβαλλοντική Εκπαίδευση προ των πυλών της διάλυσης

Έκκληση από την Κίνηση «ΠΡΟΤΑΣΗ» προς κάθε αρμόδιο να επανεξεταστεί η θέση του Υπουργείου Παιδείας που ουσιαστικά θέτει την αγωγή υγείας και την περιβαλλοντική εκπαίδευσης προ των πυλών της διάλυσης, μια ενέργεια καμουφλαρισμένη με μεγαλόσχημα λόγια δυνητικής αντικατάστασης.

Αναλυτικά η ανακοίνωση:

Το  1990, στο ξεκίνημά της η Κίνηση «ΠΡΟΤΑΣΗ» συναντήθηκε με τον θεσμό της Περιβαλλοντικής εκπαίδευσης (και αργότερα της Αγωγής Υγείας), καθώς τότε  καθιερώθηκε ο θεσμός αυτός. Σύµφωνα µε το Ν.1892/90 και τις αντίστοιχες Εγκυκλίους, η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση αποτελεί τµήµα των προγραμμάτων των σχολείων της Πρωτοβάθµιας και ∆ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης.

Μέχρι τότε και πριν καθιερωθεί ο θεσμός, ευαισθητοποιημένοι και εμπνευσμένοι εκπαιδευτικοί και φορείς αγωγής υγείας και περιβαλλοντικής είχαν ξεκινήσει και καθιερώσει αξιοζήλευτες προσπάθειες στα σχολεία.

Η ΠΡΟΤΑΣΗ  το 1992 είχε την τύχη να παρακολουθήσει και να στηρίξει την ίδρυση στην Κλειτορία  του 1ου Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στην Ελλάδα.

Πέρασαν από τότε 25 χρόνια (το ¼ του αιώνα ). Οι θεσμοί αυτοί (ΠΕ και ΑΥ) στην κυριολεξία μεγαλούργησαν, χωρίς υπερβολή, αν λάβουμε υπ όψιν μας την γνωστή ελληνική πραγματικότητα. Κατάφεραν παρά το ότι ήσαν θεσμοί δημόσιοι να λειτουργήσουν με πολύ εθελοντισμό, μεράκι και πολλές θυσίες. Αναπτύχθηκαν τομείς αγωγής υγείας, περιβαλλοντικοί, πολιτιστικοί, στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση και λειτούργησαν δεκάδες Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης ανοίγοντας το σχολείο στη ζωή και τη δράση και συνδέοντας το σχολείο με τις τοπικές κοινότητες και την κοινωνία γενικότερα.

Στον τομέα της Αγωγής Υγείας αναπτύχθηκε σημαντική συνεργασία των σχολείων με τους φορείς και τα Κέντρα Πρόληψης σε όλη την Ελλάδα. Το έργο αυτό ήταν και παραμένει τεράστιο. Εκατοντάδες προγράμματα αναπτύσσονται κάθε χρονιά.  Οι εκπαιδευτικοί εκπαιδεύονται και στη συνέχεια με τη σειρά τους εκπαιδεύουν τα παιδιά και τους γονείς αλλά και τις τοπικές κοινωνίες.

Το σύνθημα «το σχολείο ανοιχτό στην κοινότητα» κατακτιέται και γίνεται γεγονός. Ο νομός Αχαΐας αναδεικνύεται πρωτοπόρος και βρίσκεται στην κορυφή αυτών των καινοτόμων δράσεων. Τα αποτελέσματα όπως προκύπτουν από πολλές αξιολογήσεις σε Ελλάδα και Ευρώπη παραμένουν θεαματικά.

Ποιος θα περίμενε ότι για αυτό το έργο, αβασάνιστα, η παρούσα κυβέρνηση και το συγκεκριμένο Υπουργείο Παιδείας θα μεθόδευε σχέδια διάλυσης;

Όλοι ελπίζαμε, ιδιαίτερα λόγω του ιδεολογικού προσανατολισμού αυτής της κυβέρνησης, σε πρωτοβουλίες ενίσχυσης αυτών των θεσμών.

Δυστυχώς πριν λίγο καιρό γίναμε μάρτυρες των αντιλήψεων που έχει το Υπουργείο Παιδείας για αυτούς τους θεσμούς. Αποφασίζει ότι οι εκπαιδευτικοί που στελεχώνουν τα Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης δεν παράγουν παιδαγωγικό έργο. Ποιος θα περίμενε μία τέτοια θέση! Δεν είναι παιδαγωγικό έργο η εκπαίδευση των παιδιών σε δεξιότητες ζωής, σε διαμόρφωση υγιών στάσεων και συμπεριφορών;

Άραγε το Υπουργείο εκτιμά ότι το παιδαγωγικό έργο αρχίζει και τελειώνει με τα μαθηματικά και τη γραμματική; Έτσι αντιλαμβάνεται την παιδεία;

Δυστυχώς καθώς δείχνουν οι συγκεκριμένες ενέργειες, έρχεται η ταφόπλακα των θεσμών αυτών με την κατάργηση των υπευθύνων Αγωγής Υγείας, Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και Πολιτιστικών. Δεν θα ασχοληθούμε με τι αντικαθίσταται, καθώς πάντα υπάρχει μία αληθοφανής επιχειρηματολογία ώστε να γίνει αποδεκτό το εγχείρημα. Εμείς όμως έχουμε μερικά ερωτήματα. Αυτοί που παίρνουν αυτές τις αποφάσεις και τις ντύνουν με μεγαλόσχημα λόγια γνωρίζουν  σε βάθος αυτά που γίνονται; Σέβονται όλα αυτά που έγιναν; Μελέτησαν αυτά που υπήρξαν πριν από αυτούς για να μπορέσουν να τα κατανοήσουν και στη συνέχεια να συμβάλλουν με τη σειρά τους στην συνέχιση με διορθώσεις και ανάπτυξη; Συμμερίζονται την αντίληψη ότι η συνέχεια ταυτίζεται με τη ζωή και την επιβίωση; Πεποίθησή μας είναι ότι προσπαθούν με ασκήσεις επί χάρτου να αντικαταστήσουν αυτά που η ζωή δικαίωσε. Ένα τεράστιο γιατί πλανιέται. «Γιατί το κάνουν;»

Προσπαθούμε να καταλάβουμε, καθώς είμαστε έξω από τέτοιες πρακτικές. Η 30χρονη πορεία του φορέα μας που βίωσε πολλές αλλαγές πολιτικών πρακτικών στην παιδεία, μας επιτρέπει να έχουμε άποψη και εμπειρία καθώς εργαζόμαστε στην πρόληψη που συνδέεται άμεσα με το σχολείο και τα περιβάλλοντα των παιδιών (γονείς, εκπαιδευτικοί). Άλλωστε η 22χρονη σύνδεσή μας με την Παραγωγική Μάθηση σε Ευρωπαϊκό επίπεδο μέσω του INEPS (International Network of Productive Learning Projects and Schools) και οι πολλές προσπάθειες  που έχουμε καταβάλει στο παρελθόν και συνεχίζουμε  μέχρι και σήμερα για τη διεύρυνση των οριζόντων του εκπαιδευτικού μας συστήματος με συγκεκριμένες προτάσεις στο ΙΕΠ και στην προδιαβούλευση για την Νεολαία 17-27, μας καθιστούν γνώστες σε βάθος των προβλημάτων. Κυρίως όμως ακούμε προσεκτικά τους  φορείς (ΠΕ, ΑΥ, ΚΠΕ ) που έχουν υπηρετήσει τους θεσμούς αυτούς και που πρόχειρα κατά την γνώμη μας διαλύει το Υπουργείο. Το ράβε-ξήλωνε έχει ταλαιπωρήσει την Ελλάδα αλλά φαίνεται αρέσει στους Έλληνες πολιτικούς. Η ασυνέχεια, ο εγωκεντρισμός, η απαξίωση της προηγούμενης γνώσης και εμπειρίας είναι στοιχεία που χαρακτηρίζουν αυτήν την ενέργεια του Υπουργείου. Και επειδή έχουμε μάθει μέσα από την εντρύφηση στους υπό διάλυση θεσμούς να σεβόμαστε αυτό που υπήρξε πριν από μας, να το γνωρίζουμε και να βοηθάμε να εξελίσσεται, ζητάμε απαντήσεις στα ερωτήματα που θέσαμε νωρίτερα.

Φοβόμαστε ότι η δική μας διαμαρτυρία αλλά και άλλων φορέων δεν θα επηρεάσει τον προαναγγελθέντα θάνατο των όμορφων και ουσιαστικών δημιουργικών πρωτοβουλιών στον χώρο της παιδείας.

Το κάνουμε όμως από χρέος στον εαυτό μας, στα παιδιά και στους εκπαιδευτικούς με τους οποίους κάναμε τόσα πολλά όλα αυτά τα χρόνια.

Το κάνουμε για δηλώσουμε ότι αυτό που πετυχαίνει στην ζωή, κανείς δεν μπορεί να το εξαφανίσει.

Μπορεί να θέλουν να μας γυρίσουν πίσω αλλά όπως και στο ξεκίνημα αυτών των θεσμών, θα είμαστε παρόντες με όλες μας τις δυνάμεις να συνεχίσουμε αυτό το ωραίο ταξίδι στον χώρο της παιδείας και της ζωής.

Το κάνουμε τέλος γιατί πάντα ελπίζουμε. Γνωρίζουμε ότι σε κάθε χώρο υπάρχουν σκεπτόμενοι ψύχραιμοι άνθρωποι και νηφάλιες φωνές.

Απευθύνουμε έκκληση προς κάθε αρμόδιο να επανεξεταστεί αυτή η θέση του Υπουργείου Παιδείας και να αλλάξει η παρούσα οπτική θεώρησής του για αυτούς τους θεσμούς.

Να  σταματήσει το ξήλωμα και να συνεχίσουμε το ράψιμο, μήπως κάποτε επεκταθεί αυτό και στο σύνολο της παιδείας. Αυτής της  πολύπαθης παιδείας που εξακολουθεί να αποτελεί πεδίο πειραματισμών και εύκολων; αλλαγών για ιδιοτελείς σκοπούς μαθητευόμενων πολιτικών.