Μας ψεκάζουν

Περίεργες λευκές μορφές εμφανίστηκαν ψες τ’ απόγευμα στον ουρανό της Θεσσαλονίκης. Οι κάτοικοι της «συμπρωτεύουσας» έσπευσαν να φωτογραφίσουν το γεγονός ώστε να μείνουν, ως άλλα scripta, τα αποδεικτικά στοιχεία. Ποια αποδεικτικά στοιχεία όμως; Της αυξημένης διέλευσης αεροπλάνων; Ενός σπάνιου καιρικού φαινομένου; Μα όχι φυσικά. Τα τεκμήρια ότι… μας ψεκάζουν.

Φυσικά, πολύς κόσμος μίλησε για τους ψεκασμούς για πλάκα, χωρίς να αποτελεί σε καμία των περιπτώσεων πλειοψηφία η μερίδα του κόσμου που το πιστεύει. Η δημιουργία αυτής της παραφιλολογίας όμως γύρω από τέτοιου είδους φαινόμενα δείχνει ότι στην συλλογική συνείδηση υπάρχει ένα ψήγμα της στο μυαλό του καθενός που έρχεται αντιμέτωπος με αυτά ή με μία συζήτηση περί ψεκασμού. Μια ανησυχία που εκφράζεται με την απορία «βρε μπας και;»

Η απάντηση σε αυτήν την απορία είναι απλή. Ναι, μας ψεκάζουν. Γι’ αυτό και είμαστε υπάκουοι, γι’ αυτό και δεν αντιστεκόμαστε, γι’ αυτό και τους στηρίζουμε ακόμη. Μας ψεκάζουν και μένουμε στους καναπέδες, πίνουμε καφέδες στην παραλία και ασχολούμαστε με το τι φόρεσε ο πόρτας στο Κάσπερ και η πόρτα στο Μαρκίζ.

Το ψέκασμα όμως δεν γίνεται με αέρια ούτε με αεροπλάνα. Όχι, αυτή είναι η παλιά μέθοδος. Σήμερα μας ψεκάζουν μέσα από τις τηλεοράσεις, τις ειδήσεις, τα social media, την εκπαίδευση, την εκκλησία, τον νόμο και την επιστήμη. Μας ψεκάζει κάθε τι που μπαίνει στα σπίτια μας και αθόρυβα, χωρίς να το πάρουμε χαμπάρι, διαμορφώνει τον κόσμο μας, τις σκέψεις μας, τις πράξεις μας και τις ιδέες μας.

Μας ψεκάζουν η τηλεόραση και τα ΜΜΕ διότι μας δείχνουν ποια πρέπει να είναι τα «αληθινά προβλήματα» της κοινωνίας. Η αλλαγή φύλου, οι πρόσφυγες και μετανάστες, η Ηριάννα, η αντίσταση στις Σκουριές, οι αναρχικοί, οι απεργοί. Δεν υπάρχει τηλεοπτικός χρόνος αρκετός για όσους βρίσκονται κάτω από το όριο της φτώχειας, για τους εργάτες που απολύονται ή ακόμη και για όσους σκοτώνονται σε εργατικά ατυχήματα. Δεν υπήρχαν αρκετές στήλες για να χωρέσουν όλα τα πτώματα που ξέβρασαν οι θάλασσες τα τελευταία χρόνια και όλα αυτά που μείνανε στον πάτο του Αιγαίου.

Μας ψεκάζει η εκπαίδευση που στην ιστορία της μας μαθαίνει ότι οι αρχαίοι είναι πρόγονοί μας, λες και δεν πέρασαν πέντε έξι άλλοι λαοί από αυτόν τον τόπο να τον κατακτήσουν. Που μας μαθαίνει για την ένδοξη ελληνική επανάσταση χωρίς να κάνει μία αναφορά στον εμφύλιο που ξέσπασε ανάμεσα της. Που έχει χτίσει στις συνειδήσεις, τους Τούρκους σαν τον απόλυτο μας εχθρό ενώ το μόνο που έχουμε να χωρίσουμε είναι οι δυο μας γλώσσες (που δεν είναι και εξολοκλήρου διαφορετικές). Μας ψεκάζει και η έκθεση που μας βαθμολογεί την σκέψη και την έκφραση. Και η λογοτεχνία που μας επιβάλλει τι νόημα έχει «Το αμάρτημα της μητρός μου» του Βιζυηνού και η «Ποίηση 1948» του Εγγονόπουλου.

Μας ψεκάζουν, τέλος, η επιστήμη και η εκκλησία, δύο αντίπαλα εργαλεία του ίδιου σκοπού. Κάθε μία με το δικό της σώμα πιστών: ένα σύνολο ανθρώπων, υποστηρικτών που είτε δεν βλέπουν τις στοχεύσεις πίσω από τα διδάγματα και τα πορίσματά της αλλά ακολουθούν πιστά τις επιταγές της κάθε μίας, είτε το κάνουν εκούσια και εν γνώσει τους. Η επιστήμη δεν ήταν αυτή που κατέληξε ότι η ομοφυλοφιλία είναι ασθένεια και η εκκλησία δεν την αφόρισε ως αμαρτία; Η επιστήμη δεν είναι αυτή που όρισε ότι η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο είναι το πιο πετυχημένο και παραγωγικό οικονομικό σύστημα και οι εκπρόσωποι της εκκλησίας δεν είναι αυτοί που κλείσανε τις πόρτες σε ανθρώπους πρόσφυγες πολέμου;

Την επόμενη φορά θαυμάστε τους υπέροχους λευκούς καπνούς των αεροπλάνων και τα σύννεφα χωρίς φόβο ή άγχος. Δεν είναι αέρια ούτε και ψεκασμοί. Δεν μας ρίχνουν ούτε ηρεμιστικά ούτε παραισθησιογόνα. Δεν χρειάζεται άλλωστε, την δουλειά τους την κάνουν αλλιώς. Πάντα την έκαναν αλλιώς.

Η φωτογραφία είναι από έργο του Κυριάκου Ασημακόπουλου