Μόρια: Εκεί που σταμάτησε ο χρόνος

MSF

Πέρυσι, πέντε άνθρωποι πέθαναν στη Μόρια εξαιτίας των συνθηκών που επικρατούσαν στον καταυλισμό. Ένα χρόνο μετά η κατάσταση έχει γίνει ακόμη πιο επικίνδυνη.

Γράφει η Κυριακή Μαργαρίτη, Υπεύθυνη Τύπου Γιατρών Χωρίς Σύνορα

[wc_divider style=”dotted” line=”single” margin_top=”” margin_bottom=””]

Έξω από τον προσφυγικό καταυλισμό της Μόριας επικρατεί μεγάλη κινητικότητα, όπως κάθε μέρα άλλωστε τα τελευταία δύο χρόνια. Περίπου 5.400 πρόσφυγες παραμένουν εγκλωβισμένοι σε έναν καταυλισμό με χωρητικότητα 2.300 ατόμων.

Αν κλείσεις τα μάτια και προσπαθήσεις να απομονώσεις τους ήχους, αυτό που θα ξεχωρίσεις είναι παιδικές φωνές. Ανήκουν στα εκατοντάδες παιδιά που ζουν κάτω από άθλιες συνθήκες στη Μόρια. Είναι τα παιδιά που δεν περιμένουν με λαχτάρα τις γιορτές, τα δώρα και τον καινούργιο χρόνο. Γιατί για τους πρόσφυγες που ζουν στη Μόρια ο χρόνος έχει σταματήσει.

Σταμάτησε τη στιγμή που μπήκαν στον καταυλισμό ελπίζοντας πως θα είναι μόνο μια προσωρινή στάση στο ταξίδι τους για μια καλύτερη ζωή. Όμως, πολλοί από αυτούς μετρούν ήδη δύο χρόνια εκεί. Εξαντλημένοι, εξουθενωμένοι, χωρίς ελπίδα…

Μπαίνοντας μέσα στη Μόρια, δεν μπορείς να φανταστείς ότι η αξιοπρέπεια του ανθρώπου μπορεί να καταπατηθεί με αυτό τον τρόπο. Η Μόρια είναι η εικόνα της χαμένης αξιοπρέπειας, μια εικόνα ντροπής για όλη την Ευρώπη.

Λίγα μέτρα μετά την κεντρική είσοδο βρίσκεται ο χώρος πρώτης υποδοχής. Εκεί κλείνονται για πάνω από δύο εβδομάδες όσοι φτάνουν στον καταυλισμό μέχρι να καταγραφούν. Είναι η πρώτη εικόνα που αντικρύζουν μετά τις βόμβες και τις σφαγές στην πατρίδα τους. Είναι η πρώτη «υποδοχή» που τους επιφυλάσσει η Ευρώπη.

Λίγο πιο κάτω, βρίσκεται η υπηρεσία ασύλου. Εκεί κάθε μέρα σχηματίζονται ουρές ανθρώπων που πασχίζουν να αποδείξουν ότι είναι πρόσφυγες.

Όπου γυρίσεις το κεφάλι βλέπεις μια ανθρώπινη δυστυχία. Οι χιλιάδες πρόσφυγες που στοιβάζονται στη Μόρια ζουν εν μέσω χειμώνα σε καλοκαιρινές σκηνές χωρίς θέρμανση. Λόφοι σκουπιδιών βρίσκονται ακριβώς δίπλα από τις σκηνές. Πλαστικά μπουκάλια είναι παντού πεταμένα. Μια οσμή καμένου πλαστικού κατακλύζει τον αέρα. Παιδικά ρούχα που είναι μονίμως βρεγμένα από την υγρασία βρίσκονται απλωμένα στα συρματοπλέγματα.

Μια παρέα αγοριών γύρω στα 10 έχουν φτιάξει αυτοσχέδια skateboard από πλαστικό και κατεβαίνουν την κατηφόρα μέσα στον καταυλισμό. Είναι το παιχνίδι που έφτιαξαν μόνα τους. Γιατί τα άλλα, τα παλιά τους παιχνίδια, έμειναν πίσω στη χώρα τους και τα καινούργια τους τα στέρησαν ο πόλεμος και οι ευρωπαϊκές πολιτικές.

Το έδαφος σε πολλά σημεία είναι βρεγμένο και οι λακκούβες είναι γεμάτες νερό. Καλώδια σέρνονται στο χώμα σχεδόν δίπλα στα νερά. Λίγο πιο πέρα παίζουν δύο μικρά παιδιά. Δίπλα στα νερά και στα γυμνά καλώδια.

Πέρυσι, πέντε άνθρωποι πέθαναν στη Μόρια εξαιτίας των συνθηκών που επικρατούσαν στον καταυλισμό. Ένα χρόνο μετά η κατάσταση έχει γίνει ακόμη πιο επικίνδυνη.

Αυτή τη στιγμή, περισσότεροι από 7.000 άνθρωποι ζουν στοιβαγμένοι σε έναν καταυλισμό δυναμικότητας 2.300 ατόμων, ενώ κατά μέσο όρο 70 άνθρωποι φτάνουν καθημερινά στη Λέσβο από την Τουρκία, στην πλειοψηφία τους γυναίκες και παιδιά.

Τα παιδικά κλάματα είναι έντονα στην κινητή μονάδα που λειτουργούν οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα έξω από τη Μόρια (για παιδιά κάτω των 16 ετών και εγκύους). Ένα νεαρό ζευγάρι προσφύγων κράτα στην αγκαλιά του το μωρό του, που κοιμάται εξαντλημένο στην αγκαλιά του πατέρα του. Περιμένουν τη σειρά τους για να εξεταστεί ο μικρός.

Το 52% των περιπτώσεων που φτάνουν στην κινητή μονάδα είναι παιδιά κάτω των πέντε ετών. Το 42% υποφέρει από λοιμώξεις του αναπνευστικού και το 18% από διάρροια που οφείλεται στις άθλιες συνθήκες διαβίωσης.

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα ξεκίνησαν το Νοέμβριο τη λειτουργία κινητής μονάδας έξω από τη Μόρια για παιδιά κάτω των 16 ετών και εγκύους με την οποία παρέχεται βασική φροντίδα υγείας και πρόληψη της πνευμονίας, της υποθερμίας και άλλων καταστάσεων που συνδέονται με το κρύο στα πιο ευάλωτα άτομα.

Οι εξαιρετικά απάνθρωπες συνθήκες κάτω από τις οποίες ζουν χιλιάδες πρόσφυγες στη Μόρια είναι και η αιτία για τα σοβαρά προβλήματα ψυχικής υγείας που αντιμετωπίζουν πλέον.

Κατά τη διάρκεια του 2017, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα δεχόταν 40-60 παραπομπές ασθενών με σοβαρά ψυχικά προβλήματα κάθε μήνα. Το Νοέμβριο οι παραπομπές αυξήθηκαν σε 312. Πάνω από το 50% των παραπομπών αυτών χρειαζόταν επείγουσα ψυχιατρική φροντίδα.

H ανάγκη για αποσυμφόρηση των νησιών και μεταφορά των προσφύγων στην ενδοχώρα είναι περισσότερο επιτακτική από ποτέ.

Η Μόρια έχει γίνει μια φυλακή που έχει εγκλωβίσει μέσα της ψυχές, χαμόγελα, ελπίδες και όνειρα. Όταν τη διασχίζεις νομίζεις ότι βρίσκεσαι σε παραγκούπολη και αρνείσαι να πιστέψεις ότι αυτό το δράμα εκτυλίσσεται εδώ και δύο χρόνια σε ευρωπαϊκό έδαφος.

Όλοι αυτοί οι άνθρωποι γλίτωσαν από πολέμους, συγκρούσεις, βία, αιματοχυσία, ρίσκαραν τη ζωή τους μέσα σε σάπιες βάρκες θέλοντας να αγγίξουν το όνειρο της Ευρώπης. Άγγιξαν την Ευρώπη, αλλά όχι το όνειρο…

Κυριακή Μαργαρίτη, Υπεύθυνη Τύπου Γιατρών Χωρίς Σύνορα