Ο κινηματογράφος σήμερα και η εκδίκηση της συνήθειας
Πριν περίπου 7 χρόνια, είχαμε γράψει στην έντυπη μορφή του «Τετάρτου» (στα πρώτα του βήματα) σχετικά με τις επερχόμενες τάσεις στη μεγάλη και μικρή οθόνη, για “CINEma σε CINEχειες” και άλλα ενδιαφέροντα πράγματα που επιβεβαίωσε ο χρόνος. Σήμερα, καθώς διανύουμε το 2018 και μόλις λίγες ημέρες πριν τη πρεμιέρα του “Avengers: Infinity War” ερχόμαστε αντιμέτωποι με το αποτέλεσμα των τάσεων που είχαμε αναφέρει.
Advertisement
Η μικρή οθόνη πλέον, κοιτάζει στα μάτια τον κινηματογράφο σε επίπεδο παραγωγής, ενώ είναι κοντά και σε θέματα σκηνοθεσίας, ερμηνειών και ονομάτων πρώτης γραμμής, αφού γνωστοί κινηματογραφικοί ηθοποιοί έχουν περάσει πλέον από διάφορες τηλεοπτικές σειρές. Στη μεγάλη οθόνη δε, τα κάθε λογής sequel, prequel, reboot και remake, κυριαρχούν στο box office, χωρίς να επιζητούν απαραίτητα την καλλιτεχνική καταξίωση, αλλά την εμπορική επιτυχία, η οποία για τα μεγάλα στούντιο παραγωγής είναι αυτοσκοπός. Αν κοιτάξει κάποιος μια τυχαία λίστα με τις εμπορικότερες ταινίες όλων των εποχών, τουλάχιστον στις 20 πρώτες θέσεις, θα βρει κυρίως ταινίες της τελευταίας δεκαετίας, οι οποίες περιστρέφονται γύρω από τη θεματολογία και τις τάσεις που αναφέραμε.
Θεωρητικά, στις περισσότερες μορφές τέχνης δεν είναι εύκολο πλέον να υπάρξει παρθενογέννεση και να επαναπροσδιοριστούν κάποια στάνταρ. Δεν εμφανίζονται εύκολα ανατρεπτικές ιδέες και εικόνες. Φαίνεται πως τα πάντα έχουν ειπωθεί, γραφτεί, ακουστεί και δημιουργηθεί, και έχουμε περάσει σε μια εποχή που φαίνεται πως αναζητάει απλώς την προσοχή του κοινού και το επόμενο big bang ανεξάρτητα με την καλλιτεχνική αξία και διαχρονικότητα. Το “Avengers: Infinity War” είναι ένα από τα αρκετά big bang του κινηματογράφου και μην απορήσετε αν επισκεφθείτε μια λίστα με τις εμπορικότερες ταινίες όλων των εποχών, μόλις ένα μήνα μετά τη κυκλοφορία του, και το βρείτε εκεί. Ο κινηματογράφος σήμερα προσφέρει “θόρυβο” και ένταση, οικειότητα και γνωστές ιδέες. Αυτό είναι το παρόν του κινηματογράφου σήμερα και σίγουρα περνάμε καλά με κάποιες τέτοιες ταινίες, αλλά ανησυχούμε για το μέλλον, αφού τη δεδομένη χρονική στιγμή, δεν φαίνεται να υπάρχει κάποια τάση και τα πάντα δείχνουν “κλειδωμένα” σε ένα συγκεκριμένο μοτίβο το οποίο χειραγωγούν τα 6 κεντρικά κινηματογραφικά studios του Hollywood, τα οποία διαχειρίζονται σχεδόν το 85% της κινηματογραφικής παραγωγής της Αμερικής.
Advertisement
Αυτό που κάποτε θεωρούσαμε σημαντικό γεγονός στο κινηματογράφο, σήμερα είναι ένα εφήμερο big bang που θα συγκεντρώσει τα πλήθη στις αίθουσες, θα μαζέψει έσοδα ανάλογα με τον προϋπολογισμό κάποιου μικρού κράτους και θα ξεχαστεί σύντομα, αλλά όλοι θα έχουν μάθει για αυτό.
Το παρόν του κινηματογράφου επιβάλλει μεγάλα budget σε mainstream ταινίες που θα προβάλλονται σε μεγάλες αίθουσες, με μεγάλους ηθοποιούς και άρτια τεχνολογικά οπτικοακουστικά μέσα. Ο παραγωγός επισκιάζει τον δημιουργό – σκηνοθέτη, ο οποίος θα πρέπει να ακολουθήσει το ρεύμα αν θέλει να παραμείνει σε mainstream τροχιά. Οι “μικρότερες” ταινίες περνάνε φευγαλέα από τις αίθουσες (κυρίως σε μικρότερους κινηματογράφους ή φεστιβάλ) ή βρίσκουν το κοινό τους κατευθείαν στα home cinema και dvd players.
Advertisement
Έχει ενδιαφέρον να δούμε ποιο θα είναι το μέλλον του κινηματογράφου και αν θα διαψευσθούν δημιουργοί όπως ο Martin Scorsese, ο οποίος δήλωσε πρόσφατα σε συνέντευξη του (Associated Press) πως ο κινηματογράφος με τον οποίο μεγάλωσε και δημιουργούσε, πέθανε. Αυτό που επίσης θα μας απασχολήσει, είναι κατα πόσο δίκτυα όπως το Netflix και HBO θα οδηγήσουν τις εξελίξεις σε έναν εναλλακτικό οικιακό κινηματογράφο (σε συνέχειες) on demand, και αν τελικά ο κινηματογράφος θα γίνει κάτι σαν διαδραστική τηλεόραση.
Η ουσιαστική τέχνη του κινηματογράφου έχει περάσει σε δεύτερη μοίρα και φαίνεται πως έχει επιβληθεί η τεχνολογία και η δύναμη της συνήθειας και της καθημερινότητας, χωρίς μεγάλες απαιτήσεις, αναλύσεις και σκέψη. Οι ταινίες που συγκλονίζουν, λιγοστεύουν, τόσο θεματικά, όσο και εικαστικά. Από την άλλη όμως, η συντριπτική πλειοψηφία του κοινού θέλει απλώς να περνάει καλά, σε μια κοινωνία γεμάτη προβληματισμούς. Το ζητούμενο είναι, κατά πόσο η κινηματογραφική τέχνη αφομοιώνει πλέον τέτοιους προβληματισμούς ή απλά μας προσφέρει κάτι “για να περνάει η ώρα”, και να κρατάει το βλέμμα στην οθόνη.
“Η δημιουργία μιας ταινίας είναι κάτι εύκολο. Η δημιουργία μιας καλής ταινίας, είναι πόλεμος. Η δημιουργία μιας πάρα πολύ καλής ταινίας, είναι θαύμα” – Alejandro González Iñárritu
Advertisement
Advertisement