Ο μαγικός κόσμος του κυρίου Murakami

Δεν το περίμενα έτσι. Δεν το περίμενα κάπως. Απλά το περίμενα. Και τώρα το έχω μπροστά μου, το κρατάω στα χέρια μου σαν κάτι τόσο πολύτιμο. Είμαι σίγουρη πως όσοι εκεί έξω με κοροϊδεύουν, άλλοι τόσοι κουνάνε το κεφάλι με κατανόηση. Είναι ασπρόμαυρο, με απλή και στιβαρή γραμματοσειρά. Ο τίτλος του μου κλείνει το μάτι με τα χρυσά ανάγλυφα γράμματά του να γυαλίζουν στο φως του πορτατίφ μου. Φοράει ένα κάλυμμα από κομψό χοντρό χαρτί, και οι σελίδες του μυρίζουν όπως μυρίζουν όλα τα αγαπημένα βιβλία του κόσμου. Την περίμενα καιρό αυτή τη στιγμή, και γι αυτό την σκηνοθέτησα όπως της αξίζει. Φόρεσα το αγαπημένο μου τι σερτ για τον ύπνο, κάλεσα τον σκύλο μου να ξαπλώσει στα πόδια μου, άνοιξα το παράθυρο για να μπαίνει η ησυχία και το αεράκι, και χώθηκα στα σκεπάσματα μου με μια κούπα καφέ στο κομοδίνο. Η ώρα είναι δώδεκα το βράδυ και είμαι έτοιμη να ξεκινήσω το καινούριο βιβλίο του Haruki Murakami.

Οι απανταχού βιβλιόφιλοι σίγουρα με καταλαβαίνουν. Η στιγμή που ο αγαπημένος σου συγγραφέας κυκλοφορεί ένα νέο δημιούργημά του είναι σχεδόν ιερή και κάνει τον κόσμο σου λίγο καλύτερο. Ο Ιάπωνας συγγραφέας κυκλοφόρησε πρόσφατα μια καινούρια συλλογή διηγημάτων  με τίτλο “Men without women”, τίτλος ο οποίος φυσικά δεν μπορεί παρά να μας φέρει στο μυαλό την γνωστή ομώνυμη συλλογή διηγημάτων του Ernest Hemingway που κυκλοφόρησε το 1972. Καθώς φαίνεται είναι ένας τίτλος αρκετά ιντριγκαδόρικος και μελαγχολικός, και απορρέει από την πεποίθηση και των δύο συγγραφέων ότι κάποιες φορές οι άντρες είναι καλύτερο να είναι μόνοι τους, παρά με γυναίκες, ώστε να αποφύγουν τον πόνο που σε πολλές ερωτικές περιπτώσεις έρχεται αναπόφευκτα.

Ο Haruki Murakami, ένας από τους πλέον σημαντικούς πεζογράφους του 20ου αιώνα παγκοσμίως, γεννήθηκε στο Κιότο το 1949. Το πρώτο του διήγημα “Hear the wind sing” δημοσιεύτηκε το 1979. Πήρε το πάθος για τη λογοτεχνία από τους γονείς του, και οι δύο καθηγητές Ιαπωνικής λογοτεχνίας, αλλά μεγάλη επιρροή στο γράψιμό του άσκησε η δυτική κουλτούρα.

Στο σύμπαν του πειραματικού Ιάπωνα συγγραφέα, όπου όπως όλοι έχει κι αυτός τις εμμονές του, οι χαρακτήρες και τα γεγονότα ισορροπούν με μαεστρία ανάμεσα στη φαντασία και στον ψυχρό ρεαλισμό. Εκεί κατοικούν γάτες που μιλάνε, συνηθισμένες κοπέλες με ασυνήθιστα σεξουαλικά αυτιά, φλιπεράκια με ιδιαίτερη προσωπικότητα και πολύ, πολύ μοναξιά. Όλοι οι πρωταγωνιστές στις ιστορίες του Murakami ζουν μοναχικές και απλές- φαινομενικά ζωές, άντρες – σπάνια γυναίκες- που δέχονται τις αλλαγές στη ζωή τους με ένα απλό ανασήκωμα των ώμων. Με μουσική συνοδεία τζαζ νότες – η μεγάλη αγάπη του συγγραφέα- κάθε βιβλίο του έχει την ικανότητα να σε τραβάει σε ένα σκοτεινό μονοπάτι που καταλήγει σε κάθε είδους περιπέτεια, μονοπάτι που πάντα θέλεις να ακολουθήσεις αφού σε κάθε ιστορία καταφέρνεις πάντα να ταυτιστείς με κάποιον τρόπο με τον πρωταγωνιστή. Κεντρικό ρόλο στα βιβλία του ιδιαίτερου συγγραφέα παίζουν πάντα οι γυναίκες. Γυναίκες περίεργες και σεξουαλικές, δυναμικές και ολιγόλογες, που σχεδόν πάντα υποκύπτουν στις ερωτικές διαθέσεις του πρωταγωνιστή. Χωρίς αυτές τις γυναίκες τίποτα δεν θα ήταν το ίδιο, αφού ένα από τα μεγάλα ταλέντα του Murakami έγκειται στο ότι χειρίζεται τον αισθησιασμό με μοναδική μαεστρία. Χτίζει πραγματικούς χαρακτήρες, με πάθη, ζήλεια, μίσος, εμμονές, και καταφέρνει να κάνει το σεξ να μην είναι απλά σεξ. Το μυθιστόρημα Norwegian Wood σίγουρα είναι το καλύτερο παράδειγμα.

Σπαρμένη φυσικά σε όλα του τα έργα βρίσκεται μια μοναδική αίσθηση μελαγχολίας και νοσταλγίας, γεγονός στο οποίο θεωρώ ότι οφείλεται σε μεγάλο βαθμό η τεράστια απήχηση των βιβλίων του. Η απόγνωση και το κυνήγι της αλήθειας μοιάζουν να υφαίνουν την αναπόφευκτη μοίρα όχι μόνο των πρωταγωνιστών αλλά και των δευτερευόντων χαρακτήρων κάθε ιστορίας. Παρ’ όλα αυτά, δεν παίρνουν τους εαυτούς στους στα σοβαρά. Απλά ζουν τις ζωές τους, αντιμετωπίζοντας τες αρκετές φορές με χιούμορ.

Το χιούμορ στη γραφή του Murakami χρησιμοποιείται για να κάνει μια τραγική κατάσταση ακόμα πιο τραγική, αλλά και για να συνδυάσει τα αγαπημένα θέματα του συγγραφέα, την αγάπη, το σεξ, την νοσταλγία και τις αντιπαραθέσεις. Σε συνέντευξή του στο Paris Review αναφέρει πως βρίσκει διασκεδαστικό το να γράφει κωμικούς διαλόγους και οι κωμικοί χαρακτήρες που χρησιμοποιεί είναι αυτοί που κρατάνε τις ισορροπίες στις ιστορίες του.

Μην περιμένετε όμως ισορροπίες όπως τις έχετε συνηθίσει στη μοντέρνα δυτική λογοτεχνία. Ο Murakami έχει άλλα μέτρα και σταθμά, και το φυσιολογικό παίρνει άλλη μορφή. Έξυπνοι διάλογοι, ολοκληρωμένοι χαρακτήρες, συμβολισμοί, μαθήματα ζωής, ματιές στην σύγχρονη Ιαπωνική κουλτούρα και κινηματογραφικές εικόνες κρατάνε τον αναγνώστη δέσμιο στην πένα του Haruki Murakami. Στα 68 του χρόνια, ο συγγραφέας που ξαναέκανε μόδα τον μαγικό ρεαλισμό συνεχίζει να μαγεύει γράφοντας ιστορίες που, όπως λέει, ζουν βαθιά μέσα του και που θα ζουν μέσα στους αναγνώστες για πολύ καιρό μετά την ανάγνωσή τους.