«Ορέστης» του Ευριπίδη – Ο άνθρωπος του θεού
Όταν οι θεοί αποφασίζουν την πορεία της ζωής των ανθρώπων, αυτοί οφείλουν να τελέσουν τις προσταγές τους, να παρακάμψουν την προσωπική τους ηθική και πειθήνια να υπακούσουν. Η μοίρα του Ορέστη είχε αποφασιστεί από έναν θεό, ο θεός τον έσπρωξε να σκοτώσει τη μητέρα του και τον παρέδωσε στις Ερινύες. «Ο θεός καθόταν σκεπτικός, αυτό δεν είναι γνώρισμα θεού», φωνάζει ο Ορέστης αμφιβάλλοντας για το αν αυτός που του έδωσε την προφητεία είναι θεός η δαίμονας.
Advertisement
Το έργο «Ορέστης» του Ευριπίδη διδάχθηκε το 408 π.Χ. και πραγματεύεται την ιστορία του Ορέστη, από τον φόνο της μητέρας του μέχρι την τελική λύση από τον Απόλλωνα, αφήνοντας προεκτάσεις για τη μετάβαση από τις παλιές θεότητες Ερινύες στους νέους θεούς, το δωδεκάθεο.
Η παράσταση «Ορέστης» σε σκηνοθεσία του Γιάννη Αναστασάκη, που παρακολουθήσαμε στο Ρωμαϊκό Ωδείο της Πάτρας στο πλαίσιο του 37ου Φεστιβάλ Πάτρας Θεσμός Αρχαίου Δράματος -μια παραγωγή του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος- ξεκινά με μια αντίθεση, την Ηλέκτρα -που σημαίνει αυτή που δεν έχει κρεβάτι όπως φανερώνει τ΄ όνομά της (α-λέκτρον)- να κάθεται σε ένα κρεβάτι που βρίσκεται ξαπλωμένος ο αδερφός της Ορέστης. Ξεκινά ένα μονόλογο που μέσα από την ιστορία της γενιάς της φτάνει στο θέμα της μητροκτονίας και στην ελπίδα για να σωθούν αυτή και ο αδερφός της, από τον Μενέλαο που έχει φτάσει στο Άργος. Όταν αυτός, με τη συμβολή του Τυνδάρεω, αρνείται να βοηθήσει έμπρακτα, ο Πυλάδης παρακινεί τον Ορέστη να πάει να μιλήσει στους Αργείους και να πει τα επιχειρήματά του. Αυτό όμως δεν έχει αποτέλεσμα και έτσι αποφασίζουν να σκοτώσουν την Ελένη και να πάρουν όμηρο την κόρη της Ερμιόνη. Τη λύση δίνει ο Απόλλωνας που εμφανίζεται ως από μηχανής θεός και τους μεταβιβάζει τις επιθυμίες του.
Advertisement
Ο χορός, δείχνει συμπάθεια στον Ορέστη και την Ηλέκτρα ενώ έχει λειτουργικό ρόλο και συμπάσχει μαζί τους, κάνει διακριτές παρεμβολές και περνάει μηνύματα και συμβολισμούς για τη φύση των ανθρώπων. Δείχνοντάς μας με παραστατικό τρόπο πόσο «άρρωστο» ζώο είναι ο άνθρωπος που φτάνει στο σημείο να σκοτώσει την ίδια του τη μάνα. Χαρακτηριστικό είναι το χώμα που αφήνεται από τον χορό στη σκηνή, στο τρίτο επεισόδιο μόλις ο χορός πληροφορεί την Ηλέκτρα για την απόφαση των Αργείων. Η Ηλέκτρα βουτώντας το πρόσωπό της μέσα στο χώμα, μας καταδεικνύει τον διττό συμβολισμό, ότι δηλαδή, θα ακολουθήσει ο θάνατος και θα θαφτεί μέσα στο χώμα, καθώς και ότι καλύτερα θα ήταν να κρυφτεί μέσα στη γη από το να ακούσει τέτοιο νέο.
Στην παράσταση είδαμε την Ιωάννα Κολλιοπούλου ως Ηλέκτρα, με σκαμπανεβάσματα στην ένταση του ρόλου, καθώς δεν εμφάνισε τις απαιτούμενες τονικές αρετές όπως το κλάμα ή τον φόβο για τη ζωή της. Ο Χρίστος Στυλιανού ως Ορέστης, από τη στιγμή που από σώμα έγινε πρόσωπο, αφού σηκώθηκε δηλαδή από το κρεβάτι και ξεπέρασε τις τύψεις του, έβγαλε καθαρή και αρμόζουσα δραματοποίηση για τις περιστάσεις και εμφανίστηκε κάπως πιο υπερβολικός από τα ανθρώπινα μοντέλα στην κανονική ζωή, όπως αρκετοί ήρωες του Ευριπίδη. Ο Χριστόδουλος Στυλιανού στον ρόλο του Μενελάου εμφανίστηκε σοβαρός πειθαρχημένος στον ρόλο και συγκρατημένος.
Advertisement
Η γλώσσα στην παράσταση ήταν πεζή, ενώ ο ρυθμός ελεγχόμενος και η κίνηση αργή. Τα σκηνικά με σκαλωσιές εμφάνιζαν ανάκτορο σε στιγμές εγκατάλειψης, ενώ η μοντέρνα επιλογή των κοστουμιών ήταν ατυχής για το αισθητικό αποτέλεσμα, καθώς απέκοπτε τον θεατή από την ατμόσφαιρα της αρχαίας τραγωδίας και της ομοιομορφίας του χορού.
Στην παράσταση «Ορέστης» του Ευριπίδη από το Κ.Θ.Β.Ε. σε σκηνοθεσία του Γιάννη Αναστασάκη, είδαμε ένα έργο πλούσιο σε συμβολισμούς που καλεί τον θεατή να σκεφτεί τα βαθύτερα νοήματα και να διακρίνει τα σημαινόμενα πίσω από τα σημαίνοντα. Ένα έργο που θέτει ερωτήματα σχετικά με το κατά πόσο ο καθένας ορίζει τη μοίρα του ο ίδιος ή είναι καθορισμένη από κάποιον θεό.
Συντελεστές
Μετάφραση: Γιώργος Μπλάνας
Σκηνοθεσία: Γιάννης Αναστασάκης
Σκηνικά-Κοστούμια: Γιάννης Θαβώρης
Μουσική: Μπάμπης Παπαδόπουλος
Κίνηση: Αλέξης Τσιάμογλου
Φωτισμοί: Λευτέρης Παυλόπουλος
Μουσική Διδασκαλία: Νίκος Βουδούρης
Boηθός σκηνοθέτη: Σαμψών Φύτρος
Βοηθός Σκηνογράφου: Ελίνα Ευταξία
Φωτογράφιση παράστασης: Τάσος Θώμογλου
Οργάνωση Παραγωγής: Marleen Verschuuren
Advertisement
Διανομή (με αλφαβητική σειρά):
Ιωάννα Κολλιοπούλου: Ηλέκτρα
Δάφνη Λαμπρόγιαννη: Ελένη
Νικόλας Μαραγκόπουλος: Αγγελιοφόρος
Δημήτρης Μορφακίδης: Πυλάδης
Δημοσθένης Παπαδόπουλος: Απόλλωνας
Μαριάννα Πουρέγκα: Ερμιόνη
Κώστας Σαντάς: Τυνδάρεως
Χρήστος Στέργιογλου: Τρώας
Χριστόδουλος Στυλιανού: Μενέλαος
Χρίστος Στυλιανού: Ορέστης
Χορός: Ελευθερία Αγγελίτσα, Μομώ Βλάχου, Στελλίνα Βογιατζή, Αναστασία Εξηνταβελόνη, Παυλίνα Ζάχρα, Μαρία Κωνσταντά, Χριστίνα Παπατριανταφύλλου, Μαρία Πετεβή, Ελίνα Ρίζου, Εύη Σαρμή, Χριστίνα Χριστοδούλου, Στυλιανή Ψαρουδάκη.
Επόμενες παραστάσεις: www.viva.gr
Advertisement
Advertisement