Τα άυλα αντικείμενα της απώλειας

Η μεγάλη μου σκέψη στη ζωή είναι αυτός. Αν όλα χάνονταν και αυτός έμενε, θα συνέχιζα να υπάρχω.Κι αν όλα έμεναν και αυτός χανόταν, το σύμπαν θα ήταν για μένα τόπος ξένος και φοβερός. Δε θα΄χα θέση εκεί.
Ανεμοδαρμένα Ύψη

Η μεγάλη Emily Brontë μέσα σε λίγες και λιτές προτάσεις μπόρεσε να συνοψίσει την τρομερή μορφή της απώλειας. Είτε από θάνατο είτε από χωρισμό, μάλλον το ίδιο καταλυτική είναι άλλωστε.

Ποιος δεν την έχει γνωρίσει; Ποιος δεν έχει νιώσει τι πάει να πει να χάνεις έναν άνθρωπο, ή ένα συναίσθημα που σε κρατούσε στη ζωή; Είναι σκληρή έννοια αυτή της απώλειας και όμως τόσο ευαίσθητη, αφού κανείς μπορεί να την ταυτίσει με χίλια δυο πράγματα, μικρά για τους άλλους, μεγάλα για τον ίδιο. Κουβαλάει βάρη στους ώμους της η απώλεια.

Για αυτά τα βάρη μας μιλάει η Nicole Krauss στο βιβλίο της «Όταν όλα καταρρέουν».

Οι τέσσερις ιστορίες που συναντάμε στο μυθιστόρημα της βραβευμένης συγγραφέως συνθέτουν ένα σπονδυλωτό διήγημα με σημείο αναφοράς ένα γραφείο, το γραφείο του Λόρκα. Στα μάτια των πρωταγωνιστών γίνεται ένα Εβραϊκό ηρώο που υπενθυμίζει τον πόνο και την ελπίδα, αλλά και ένα αδηφάγο αντικείμενο που αποκτά υπαρξιακή σημασία καθώς κουβαλάει τις μνήμες όλων των χαρακτήρων, οι περισσότεροι συγγραφείς. Μια γυναίκα που διηγείται την ιστορία της ζωής της που σημαδεύτηκε από τη γνωριμία της με έναν Χιλιανό ποιητή. Ένας πατέρας που προσπαθεί να σταθεί στα πόδια του και να πλησιάσει το γιο του μετά το χαμό της γυναίκας του. Ένας καθηγητής που θέλει να μάθει τα μυστικά της γυναίκας του. Μια νεαρή κοπέλα που ερωτεύεται έναν άντρα με καταθλιπτικές τάσεις.

Χαρακτήρες που τους κατατρώει η απώλεια, η μοναξιά, η αδυναμία να συνεχίσουν να ζουν κανονικές ζωές και ακροβατούν ανάμεσα στο μικρόκοσμό τους και την ζωή που συνεχίζεται. Οι ήρωες συναντιούνται μόνο και μόνο για να ενισχύσουν τα συναισθήματα που τους λυγίζουν. Δεν έχουν προσδοκίες για το μέλλον, είναι απλά κολλημένοι στο δικό τους χρόνο, τότε που ζούσαν πραγματικά.

Η Krauss ξέρει να διηγείται ιστορίες, όπως απέδειξε και με το ιδιαίτερο δημοφιλές «Η ιστορία ενός έρωτα». Εδώ, με μια γραφή ποιητική, σχεδόν τραγουδιστή, μας περιηγεί στις πιο κρυφές σκέψεις των ηρώων της, τα σκοτεινά τους συναισθήματα και καταφέρνει χωρίς περιττά τεχνάσματα να μας κάνει να νιώσουμε αυτά που νιώθουν και αυτοί. Η αποξένωση σε διαφορετικές εκφάνσεις δίνεται στον αναγνώστη με τέτοιο τρόπο που τον κάνει να χαθεί μέσα στις σκέψεις του, να τις μπλέξει με αυτές των πρωταγωνιστών και να του μεταδώσει μια τόσο απτή θλίψη για το μέλλον που ξεγλιστράει μέσα από τα χέρια μας όσο εμείς απασχολούμαστε με σκουριασμένες αναμνήσεις.

Τι είναι ένα γραφείο τελικά; Πως έχει τη δύναμη ένα καθημερινό αντικείμενο να μας αποκλείσει από τον έξω κόσμο; Γιατί διηγούνται όλοι αυτοί οι ταλαιπωρημένοι ήρωες τις ιστορίες που θα έπρεπε να έχουν αφήσει πίσω τους προ πολλού; Ιστορίες που στην αρχή φαίνονται αποσπασματικές δένονται όσο προχωράει η αφήγηση δημιουργώντας έναν ολόκληρο κόσμο που ζει σε πραγματικούς ρυθμούς και το ιδιαίτερο εγχείρημα της Krauss ανταμείβει τον αναγνώστη με ένα μυθιστόρημα απαιτητικό και συνάμα αληθινό. Τόσο αληθινό όσο και όλα εκείνα τα βαριά «πράγματα» που μας κρατάνε κι εμάς στον πάτο των αναμνήσεών μας.

[wc_box color=”secondary” text_align=”left”]
«Όταν όλα καταρρέουν»

Εκδόσεις Μεταίχμιο

Συγγραφέας: Nicole Krauss
Μετάφραση: Ιωάννα Ηλιάδη
Α’ Έκδοση: Μάιος 2017

[/wc_box]