Το «Ευχαριστημένο» μεγάλωσε και κατάλαβε τον κόσμο

Το «Ευχαριστημένο» μεγαλώνοντας κατάλαβε τον κόσμο. Κατάλαβε ότι η παιδική αθωότητα σταματάει εκεί που αρχίζει η υποχρέωση του να αντιληφθεί τον κόσμο, να μπει σε καλούπια. Αυτά που θέλησαν οι δικοί του, όχι αυτά που θα αποφάσισε το ίδιο. Άλλωστε ένα μικρό κορίτσι πόση λογική να διαθέτει; Το μόνο που θα μπορούσε να διαθέτει είναι αφέλεια, αθωότητα όρεξη για παιχνίδι και αγάπη για τον κόσμο που την περιβάλλει.

Το «Ευχαριστημένο», είναι το μυθιστόρημα της Μαρίνας Καραγάτση στο οποίο βασίστηκε Δημήτρης Τάρλοου (εγγονός του Καραγάτση) και σκηνοθέτησε το ομώνυμο έργο. Γράφτηκε το 2009 και απέσπασε το βραβείο του περιοδικού «διαβάζω». Μας μιλάει για την ιστορία της Μαρίνας κόρης του Μ. Καραγάτση (Δημήτρης Ροδόπουλος το κανονικό του όνομα) τον τρόπο που βίωσε τον πατέρα της, την μητέρα της και το πως τα ερεθίσματα που δέχτηκε από τους δικούς της, διαμόρφωσαν (όπως σε όλους άλλωστε) τον χαρακτήρα της καθώς και τον ρόλο που έπαιξε η γυναίκα που είχαν στο σπίτι σαν υπηρέτρια στον τρόπο που μεγάλωσε. Όλα αυτά μέσα από ένα συμπίλημα αληθοφάνειας και μυθοπλασίας.

Το έργο μας μιλάει για τις αντιξοότητες της εποχής, στον τρόπο που μεγαλώνει ένα φτωχό κορίτσι σαν την υπηρέτρια, σε αντιδιαστολή με την πολύ νεώτερή της και ευκατάστατη Μαρίνα. Ο Δημήτρης Τάρλοου, προσπάθησε να αποτυπώσει την κοινωνικά κατασκευασμένη κατωτερότητα της γυναίκας μέσα από τον ψυχογραφικό ρεαλισμό των προσώπων· καθώς επίσης την πατριαρχική (ετεροφυλοφιλική) ηγεμονία στην κουλτούρα της εποχής. Σε μία παράσταση που θέλει να θέσει ερωτήματα για την σύγχυση της εξουσίας των φύλων χρειάζεται μια κάποια καινοτομία (τουλάχιστον το 2019), προκειμένου να ασκήσει κριτική στις έμφυλες διαμάχες· π.χ. οι φεμινίστριες δραματουργοί Megan Terry και Pam Gem, έχουν παρουσιάσει αριστουργήματα για τον ρόλο της γυναίκας στην κοινωνία. Ο άνευρος τρόπος που αποτυπώθηκε αυτή η διαμόρφωση των έμφυλων ρόλων, καθώς και η μονότονη παρουσίαση μιας ακόμα ιστορίας για το συγκεκριμένο ζήτημα, δεν προσέθεσε τίποτα καινούργιο στην ιστορία του θεάτρου. Η ιδέα να καθίσει η μικρή Μαρίνα στο κοινό, επίσης δεν διεκδικεί δάφνες πρωτοτυπίας, καθώς το συγκεκριμένο «τρικ» είχε επιλέξει ο Τάρλοου και στην «Χίμαιρα». Μοναδικό θετικό η αποτύπωση του «μεγέθους» του Καραγάτση στο γραφείο του, όταν είναι ποιητής Καραγάτσης πιο ψηλά από όλους, ενώ όταν είναι πατέρας ή σύζυγος παρουσιάζεται το ίδιο χαμηλά σαν όλους του άλλους.

Υποκριτικά, στην παράσταση που είδαμε στην Πάτρα, τόσο ο Χρήστος Μαλάκης σαν Καραγάτσης όσο και η Καίτη Μανωλιδάκη σαν Λασκαρώ κινήθηκαν σε μέτρια επίπεδα με κωμικές αποχρώσεις για κύριους ρόλους, χωρίς να καταφέρουν να αποδώσουν τη δυναμική των προσώπων και των γεγονότων. Ενώ η Σίσσυ Τουμάση σαν Μαρίνα και η Δανάη Σαριδάκη σαν Νίκη αποτύπωσαν σωστά την προσήμανση (αφήγηση όσον αφορά τον θεατή). Ο βαθμός ταύτισης όμως γενικότερα δεν επιτεύχθηκε καθώς η δοσολογία πληροφοριών διανεμήθηκε με τρόπο που είχε βασιστεί στον τίτλο του έργου, χωρίς ουσιαστικό αποδέκτη τον θεατή, αλλά περισσότερο εξυμνώντας το ίδιο το μυθιστόρημα.

Στο μοντέρνο θέατρο, τα ερωτήματα για το κοινωνικό φύλο και τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν οι γυναίκες σε παλιότερες εποχές έχουν αποτυπωθεί. Πλέον προτεραιότητα έχουν νέες μορφές αισθητικής, πέρα από μια απλή παρουσίαση των ερωτημάτων αυτών μέσω μιας οικογενειακής ιστορίας, καθώς επίσης και η απογύμνωση των παραδοσιακών μεθόδων αναπαράστασης.

«Η έμφυλη δομή είναι μια αενάως εξελισσόμενη διαδικασία απαγγελίας μνημονικής επανάληψης. Δεν συνδέει την αντίληψη της αναπαραστατικότητας με το θέατρο» J. Butler

Συντελεστές

Διασκευή: Έρι Κύργια
Σκηνοθεσία: Δημήτρης Τάρλοου
Σκηνικά – Κοστούμια: Ελένη Μανωλοπούλου
Μουσική: NalyssaGreen
Φωτισμοί: Αλέκος Αναστασίου
Σχεδιασμός μακιγιάζ: Εύη Ζαφειροπούλου
Σχεδιασμός κομμώσεων: Χρόνης Τζήμος
Βίντεο: Βάσια Αναγνωστοπούλου
Βοηθοί σκηνοθέτη: Δήμητρα Κουτσοκώστα, Θωμαΐς Γκερλεκτσή
Βοηθός σκηνογράφου – ενδυματολόγου: Αλέξανδρος Γαρνάβος
Εκγύμναση ηθοποιών: Χριστιάνα Κοσιάρη
Φωτογραφίες-trailer:Βάσια Αναγνωστοπούλου

Ερμηνεύουν: Καίτη Μανωλιδάκη (Λασκαρώ), Σίσσυ Τουμάση (Μαρίνα), Σμαράγδα Σμυρναίου (Μίνα), Δανάη Σαριδάκη (Νίκη), Χρήστος Μαλάκης (Καραγάτσης)