Νουβέλες

Ραντεβού σήµερα µε µια ευκαιρία, την ευκαιρία να απολαύσουµε την οµορφιά που υπάρχει στην ουσία της λογοτεχνίας. Γιατί η οµορφιά της λογοτεχνίας αποδεικνύεται όταν κατορθώνει να µην αλλοιώνει τη δύναµη της φωνής των κειµένων της και αυτά τα τρία κείµενα που γράφτηκαν από το Γάλλο συγγραφέα Προσπέρ Μεριµέ µεταξύ των ετών 1829-1837 διατηρούν µε το λιτό και µυστηριακό ύφος τη δύναµή τους να σε µαγνητίζουν από την αρχή µέχρι το τέλος.

Η νουβέλα είναι από τη φύση της ως συγγραφικό είδος αρκετά µαγευτική. Λίγο µεγαλύτερη από το διήγηµα µε δυνατότητα δηµιουργίας ενός ευρύτερου πλαισίου πλοκής και αρκετά µικρότερη από ένα µυθιστόρηµα, αφήνει πάντα στον αναγνώστη µεγάλη ελευθερία να ερµηνεύσει, να εισπράξει και να αναπνεύσει την ατµόσφαιρά της µε τον τρόπο που τον εκφράζει. Ένα αρχαίο άγαλµα, η Αφροδίτη της Ιλ, έρχεται ξαφνικά στο φως µετά από ανασκαφές σε µια µικρή, επαρχιακή πόλη, την Ιλ, και «φωτίζει» περίεργα τις ζωές των κατοίκων. Πότε έχει άραγε υπάρξει φορά στο θνητό µας βίο που ένα σκοτεινό, καινούριο, µυστηριακό, ανοικείο αντικείµενο δεν προκάλεσε «αναταραχές»; Ένας Κορσικανός, ο Ματέο Φαλκόνε µάς γνωρίζει τη σαγηνευτική οµορφιά της Κορσικής και µε την ανατρεπτική εξέλιξη της υπόθεσής του καθηλώνει τον αναγνώστη έχοντάς του θέσει ηθικά διλήµµατα καθόλου εύκολα, αν και λίγο πολύ κοινότοπα. Συνειδητοποιείς µειδιώντας περίεργα όταν διαβάζεις την ιστορία του ότι ίσως το µεγαλύτερο µυστικό των διληµµάτων της ανθρώπινης φύσης είναι αυτό ακριβώς… Ποτέ δε θα πάψουν να επαναλαµβάνονται. Με διαφορετικό πρόσωπο, αφορµή και συνθήκες κάθε φορά αλλά κατ’ουσία πάντα ίδια.

Στην τρίτη κατά σειρά νουβέλα γνωριζόµαστε µε τον Τµαάνγκο, έναν αφρικανό φύλαρχο ο οποίος στο βωµό του κέρδους θυσιάζει τα µέλη της φυλής του, ακόµα και τη γυναίκα του, τους οποίους πουλά στους λευκούς εµπόρους σκλάβων. Φυσικά το τέλος του πρωταγωνιστή της τρίτης και τελευταίας αυτής ιστορίας δε µε εξέπληξε και ιδιαίτερα µια που και ο ίδιος βρέθηκε αιχµάλωτος σε ένα δουλεµπορικό πλοίο. Αυτό όµως που µε εξέπληξε και µε έβαλε σε σκέψη είναι το γεγονός ότι πάντα υπήρχαν «βλαβερές» για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια πράξεις µε τη διαφορά ότι υπήρχαν εποχές κατά τη διάρκεια των οποίων η απονοµή διακιοσύνης, τουλάχιστον ηθικής, θεωρείτο δεδοµένη. Και αυτό το ζήλεψα. Είναι το κυρίαρχο στοιχείο της εποχής που µας περιγράφει ο Μεριµέ το οποίο πραγµατικά ζήλεψα.

Αξίζει ειδική µνεία στην εξαιρετική µετάφραση και στο επίµετρο όπου ο Μεριµέ περιγράφει τις ταξιδιωτικές του εντυπώσεις από το πρώτο του ταξίδι στην Ελλάδα το 1841. Είναι µια ανάγνωση η οποία µπορεί να σας χαρίσει το χαµόγελο. Το χαµόγελο των ανθρώπων που δεν ξεχνούν ότι η ανθρώπινη φύση είναι αν µη τι άλλο προορισµένη να «παλεύει» µε τα πάθη της…