«Το Καλοκαίρι» του Αλμπέρ Καμύ

Ο Αλμπέρ Καμύ, Γάλλος φιλόσοφος και συγγραφέας, γεννημένος στην Αλγερία, είναι πλέον ένας αστέρας της παγκόσμιας διανόησης. Ο απροσδόκητος και πρόωρος χαμός του από τροχαίο δυστύχημα στις 4 Ιανουαρίου 1960 και η πολυθρύλητη διαμάχη του με τον Σαρτρ ήταν δύο γεγονότα που πασπάλισαν με μπόλικη αίγλη την μνήμη του, η οποία ούτως ή άλλως είχε για να γιγαντωθεί πρόσφορο έδαφος το σπουδαίο φιλοσοφικό αλλά και λογοτεχνικό του έργο.

Παρόλο που είναι περισσότερο γνωστός για την Πανούκλα, τον Ξένο, την Πτώση, τα τελευταία χρόνια επανεκδίδονται και άλλα λιγότερο γνωστά του έργα.

Το Καλοκαίρι λοιπόν είναι μια συλλογή δοκιμίων (Πατάκης 2006) που έγραψε ο Καμύ από το 1939 έως και το 1953, στα οποία ο ήλιος της Μεσογείου, οι αναμνήσεις από την Αλγερία και την πόλη Οράν, η ομορφιά για την οποία –όπως λέει– οι Έλληνες πήραν τ’ άρματα αλλά και η Ευρώπη με τις τραγωδίες και την τραγικότητα της απελπισίας της αποτελούν ένα βασικό συνδετικό άξονα.

Η γλώσσα και το ύφος του Καμύ σε κάποιες σελίδες προκαλούν υψηλή αναγνωστική απόλαυση. Οι παρατηρήσεις του ψάχνουν το κέντρο των πραγμάτων, η σκέψη του ξεδιπλώνεται συνεκτική και ταυτόχρονα αισθητική, η λιτότητα του ύφους αρμόζει με το φως του μεσογειακού καλοκαιριού που δεν χρειάζεται φιοριτούρες για να δείξει αυτό που φαίνεται έτσι κι αλλιώς. Και ιδού ένα ελάχιστο δείγμα Καλοκαιρινής γραφής: «Στα πρώτα βήματα κιόλας της ελληνικής σκέψης, ο Ηράκλειτος φανταζόταν πως η δικαιοσύνη θέτει όρια ακόμα και στο φυσικό σύμπαν. Ο ήλιος δε θα ξεπεράσει τα όριά του, διαφορετικά οι Ερινύες που φυλάγουν τη δικαιοσύνη θα τον ανακαλύψουν. Εμείς που εκτροχιάσαμε το σύμπαν και τη σκέψη γελάμε μ’ αυτή την απειλή. Ανάβουμε σ’ ένα μεθυσμένο ουρανό τους ήλιους που θέλουμε. Κι όμως, τα όρια υπάρχουν κι αυτό το ξέρουμε. Μέσα στην ακραία παραφροσύνη μας, ονειρευόμαστε μια ισορροπία που αφήσαμε πίσω μας και πιστεύουμε αφελώς πως θα την ξαναβρούμε μετά απ’ όλα τα σφάλματά μας.»

Κάτω απ’ τον ίδιο μεθυσμένο ουρανό ζούμε κι εμείς. Ο Καμύ μας το θυμίζει φωτίζοντάς τον με τις λέξεις του…