«Αυτό που είναι καλό για μένα, είναι καλό και για το λαό μου». Αλήθεια, είναι;

Ναι, θα μπορούσε να απαντήσει κάποιος. Σαφώς και ναι. Γιατί αλήθεια αυτό που ωφελεί έναν άνθρωπο, να μην ωφελεί και τους άλλους; Χμμ, ίσως γιατί τελικά το ατομικό συμφέρον και η ατομική ευημερία δεν είναι εύκολο να συνάδει με το κοινό καλό. Είναι αυτό που είχε ειπωθεί δια στόματος Θουκυδίδη στον Επιτάφιο από το ηγέτη της Αρχαίας Αθήνας Περικλή. Ο ενεργός πολίτης που επιθυμεί να ευημερεί η πατρίδα του και να εκτελεί το καθήκον του δεν πρέπει να ξεχνά ότι μόνο μέσω της υπηρέτησης του κοινού καλού, μπορεί ο καθένας να ωφεληθεί ατομικά. Διαφορετικά, αν καθένας λειτουργεί με γνώμονα το ατομικό του συμφέρον, τότε η ευημερία όχι μόνο δεν έρχεται αλλά αντικαθίσταται από την εσωτερική, στείρα αλληλοφαγωμάρα.

Σήμερα μετά από τόσους αιώνες, μέσα σε αυτόν τον τυφώνα έκπτωσης και εκποίησης των αξιών και των πολιτικών θεσμών, η ευφυής πένα του αγαπημένου Ολιβιέ Ταλέκ (Olivier Tallec) έρχεται με ένα δικό του μύθο να στηλιτεύσει με την ειρωνεία, το χιούμορ και κάποιες απαλές δόσεις αυτοσαρκασμού το πρότυπο του απόλυτου, του υπεράνω όλων ηγέτη.

Είναι δύσκολο ένα βιβλίο να μπορεί να μιλήσει για το ίδιο θέμα σε διαφορετικής ηλικίας αναγνώστες. Μα ο Ολιβιέ κατορθώνει με τη βοήθεια της παραμυθίας να δώσει το μήνυμά του τόσο σε παιδιά όσο και σε μεγάλους. Βασικός του ήρωας ο Λουδοβίκος ο 1ος, ένα πρόβατο που τυχαία βλέπει ένα στέμμα να εγκαθίσταται στο κεφάλι του. Και έτσι απλά χάρη στο γύρισμα της τύχης γίνεται βασιλιάς των προβάτων των άλλων. Και τι κάνει ο βασιλιά των προβάτων «Λουδοβίκος ο Πρώτος»; Προσπαθεί να κυβερνήσει. Πώς; Ζητάει από όλα τα πρόβατα να περπατούν στη σειρά με βηματισμό προβάτου. Μετά αποφασίζει να διώξει μακριά του όλα τα άσχημα πρόβατα και να κρατήσει κοντά του μόνο τα όμορφα. Εννοείται ότι μέσα σε όλο αυτό το κύμα των μετταρυθμίσεών του βρίσκει σκήπτρο, βασιλικό κρεβάτι και τις λοιπές ανέσεις που χρειάζεται, ενώ υπηρετεί το ρόλο του με συνέπεια αφού βγάζει και κανένα λόγο στο λαό.

Και έτσι τα παιδιά βλέπουν με απλό τρόπο ότι κάποιος που αποκτά εξουσία ακόμα και έτσι απλά από τύχη όπως το πρόβατο Λουδοβίκος, μπορεί ξαφνικά να νιώσει τόσο δυνατός ώστε να επιβάλλει στους άλλους ακόμα και τον τρόπο που θα περπατήσουν. Επίσης τα παιδιά βλέπουν ότι η εξουσία μπορεί να τρελάνει και κάποιον αφού ο «Λουδοβίκος ο Πρώτος» με το που αποκτά το στέμμα αρχίζει να χωρίζει τα άλλα πρόβατα σε όμορφα και άσχημα. Μήπως τελικά η δύναμη που μπορεί κάποιος να νιώσει ότι έχει ή αυτή που ονειρεύεται να αποκτήσει δεν είναι και κάτι τόσο καλό; Ή μήπως είναι καλή η δύναμη αλλά μόνο αν έχεις μυαλό και μάθεις να τη χρησιμοποιείς για καλό όλων και όχι πρώτα για τη δική σου βολή;

Ο Ολιβιέ Ταλέκ, ταλαντούχος εικονογράφος με πορεία λαμπρή στο χώρο των εκδόσεων έρχεται με το πρώτο του βιβλίο με δικό του κείμενο και εικονογράφηση να φωτογραφήσει αλληγορικά την πρόσκαιρη, τυχαία, περίεργη και παράξενη φύση της πολιτικής εξουσίας. Ο λαός κατευθύνεται από τον ηγέτη του. Μα αν ο ηγέτης του δεν εκλέγεται με συνειδητότητα τότε λειτουργεί όπως το πρόβατο ο «Λουδοβίκος ο Πρώτος». Δημιούργημα της τύχης, της απογοήτευσης από τα κακώς κείμενα της πολιτικής και των κομμάτων, της επίδρασης των ΜΜΕ που χτίζουν και γκρεμίζουν είδωλα σε λιγότερο από μια νύχτα, οι πολιτικοί ηγέτες του σήμερα καθρεφτίζονται στο πρόσωπο του προβάτου Λουδοβίκου του 1ου του Ολιβιέ.

Και μπορεί τα νεαρότερα παιδιά στην αρχή απλώς να γελάσουν μα την επόμενη φορά που θα δουν κάποιον να προσπαθεί να τους περιορίσει τη διαφορετικότητά τους, να τους φυλακίσει μέσα στο ασφαλές κελί του κομφορμισμού και να τους παπαγαλίσει ότι «αφού αυτό που λέω εγώ κάνει καλό σε μένα, ε τότε θα κάνει καλό και σε εσάς», θα θυμηθούν τον ήρωα «Λουβοδίκο τον Πρώτο» που ένα πρόβατο ήταν και έτσι όπως ο αέρας του έβαλε στο κεφάλι το στέμμα, έτσι ο αέρας ήρθε στο τέλος του παραμυθιού και άρπαξε το στέμμα για να το ταξιδέψει σε ένα άλλο κεφάλι.

Συγχαρητήρια στον Ολιβιέ Ταλέκ που με τη δύναμη του παραμυθιού διδάσκει σε όλους μας μια επίπονη αλήθεια για την πολιτική. Μπορεί ως ηγέτης να υπάρξεις τόσο μέχρι το επόμενο φύσημα του ανέμου, μα αυτό που θα πράξεις είναι αυτό που μπορεί ακόμα και τον άνεμο να τον πείσει να μην ξαναφυσήξει δυνατά. Ναι η εξουσία έχει τη δύναμη να κάνει τον κόσμο να γυρίζει, μα μόνο αν ο κόσμος αποφασίσει να μην αφήσει την εκλογή των εξουσιαστών του στο τυχαίο φύσημα ενός ανέμου. Πολλά τα θέματα που αγγίζει και πυροδοτεί ο Ολιβιέ Ταλέκ σχετικά με την έννοια της εξουσίας. Συγχαρητήρια στις εκδόσεις Αngelus Novus που προχώρησαν στη μετάφραση και έκδοση αυτού του παραμυθιού του Ολιβιέ και φυσικά συγχαρητήρια στην Μαρία Αγγελίδου για την εξαιρετική μεταφραστική της απόδοση.

Πάντα πίστευα στην παραμυθητική, διδακτική και μαγευτική επίδραση των μύθων. Και αυτό το παραμύθι μου το επιβεβαίωσε για άλλη μια φορά. Καλή ανάγνωση. Α, και μην νομίζετε ότι η εξουσία δε σας αφορά. Αν δεν έχετε την «εξουσία» του εαυτού σας τότε θα είστε ένα πρόβατο που κάποιες φορές λόγω τύχης θα απολαμβάνει κάποιες ανέσεις. Μα αυτές οι ανέσεις αλήθεια οι εφήμερες αξίζουν την «προβατοποίησή» μας;

Λουδοβίκος ο Πρώτος – Βασιλέας των προβάτων
Olivier Tallec
Απόδοση: Μαρία Αγγελίδου
Εκδόσεις Angelus Novus, 2016