Αμαζόνιος: κάθε χρόνο και νέο αρνητικό ρεκόρ αποψίλωσης

Ο Αμαζόνιος κινδυνεύει να φτάσει στο σημείο χωρίς επιστροφή. © Greenpeace / Stefano Montesi

Πρόσφατα, το Εθνικό Ινστιτούτο Διαστημικής Έρευνας (INPE) της Βραζιλίας δημοσίευσε επίσημα δεδομένα σύμφωνα με τα οποία στον Αμαζόνιο καταγράφηκαν 2.562 εστίες πυρκαγιάς μόνο τον μήνα Ιούνιο. Αυτός είναι ο υψηλότερος αριθμός που έχει καταγραφεί για τον Ιούνιο τα τελευταία 15 χρόνια, μετά το 2007.

Όλο το 2022, τα επίπεδα της αποψίλωσης στον Αμαζόνιο σπάνε το ένα ρεκόρ μετά το άλλο: από τον Ιανουάριο ως τον Ιούνιο, έχουν αποψιλωθεί 3.988 τετραγωνικά χιλιόμετρα, μία έκταση δηλαδή ίση με 5 φορές το μέγεθος της Νέας Υόρκης. Συνολικά, αυτό αποτελεί ρεκόρ αποψίλωσης για το πρώτο εξάμηνο της χρονιάς. Με τέτοια ποσοστά, είναι αναμενόμενο το γεγονός ότι οι ειδικοί φοβούνται για το πόσο καταστροφική θα είναι τελικά η φετινή χρονιά.

Όπως αναλυτικά αναφέρει σε ανακοίνωσή της η  Greenpeace:

Οι πυρκαγιές και η αποψίλωση στον Αμαζόνιο έχουν εκτοξευθεί τα τελευταία 3 χρόνια, ως άμεσο αποτέλεσμα της αντιπεριβαλλοντικής ατζέντας της βραζιλιάνικης κυβέρνησης. Αν η τάση δεν αλλάξει, θα φτάσουμε στο σημείο χωρίς επιστροφή όπου ο Αμαζόνιος δεν θα ανήκει πια στην κατηγορία του τροπικού δάσους, δεν θα μπορεί να υποστηρίξει τις λειτουργίες ενός τέτοιου δάσους.

Τον περασμένο Ιούνιο, το βραζιλιάνικο γραφείο της Greenpeace πραγματοποίησε το “The Amazon we need”, μία αποστολή στον Αμαζόνιο που συνδυάστηκε με τα 30 χρόνια της Greenpeace στη Βραζιλία. Η αποστολή διήρκησε έναν μήνα, επικεντρώθηκε κυρίως στην περιοχή Manicoré και στόχο είχε να γίνει έρευνα πεδίου για τη βιοποικιλότητα εκεί από τους επιστήμονες που συνόδευσαν την αποστολή, αλλά και να ακουστούν οι φωνές των αυτόχθονων πληθυσμών κατά μήκος του ποταμού Manicoré, που αγωνίζονται για την προστασία της γης τους και του τρόπου ζωής τους.

Η περιοχή του Manicoré βρίσκεται στο σημείο όπου ενώνονται οι πολιτείες Amazonas, Rondônia και Acre και πήρε το όνομά της από τον ποταμό που τη διασχίζει, τον Manicoré, ο οποίος είναι παραπόταμος του Madeira (ο Madeira είναι ο μεγαλύτερος παραπόταμος του Αμαζονίου!). Από το 2015, είναι η πέμπτη πιο αποψιλωμένη περιοχή και μόνο πέρσι, χάθηκαν εκεί 134,67 τετραγωνικά χιλιόμετρα δάσους. Εκεί ζουν περίπου 4.000 αυτόχθονες, οι οποίοι εδώ και δεκαετίες προσπαθούν να πετύχουν να ταξινομηθεί η γη τους ως περιοχή βιώσιμης ανάπτυξης.

Αυτόχθονες της περιοχής του ποταμού Manicoré εδώ και δεκαετίες προσπαθούν να πετύχουν να ταξινομηθεί η γη τους ως περιοχή βιώσιμης ανάπτυξης. © Nilmar Lage / Greenpeace

Η αποστολή ήταν ένας τρόπος για να ειπωθεί σε όλον τον κόσμο η ιστορία των ανθρώπων αυτών, το όνειρό τους να έχουν ένα μέλλον με αξιοπρέπεια, το σπίτι τους καλά προστατευμένο και γεμάτο ζωή, και να γίνει γνωστή αυτή η μοναδική τοποθεσία του Αμαζονίου. Η αποστολή αποτέλεσε επίσης πλατφόρμα στήριξης της δουλειάς των ερευνητών από το Εθνικό Ινστιτούτο Ερευνών Αμαζονίου (INPA) αλλά και άλλων ερευνητικών κέντρων που μελετούν τη βιοποικιλότητα της περιοχής. Τα ευρήματά τους σχετικά με τη βιοποικιλότητα θα βοηθήσουν τις αυτόχθονες κοινότητες να διεκδικήσουν πιο δυναμικά τα δικαιώματά τους και να υπερασπιστούν την προσπάθειά τους να προστατεύσουν την περιοχή.

Η περιοχή είναι μία μοναδική τοποθεσία με εντυπωσιακή βιοποικιλότητα. © Valdemir Cunha / Greenpeace

Τα τελευταία 3,5 χρόνια, η αντιπεριβαλλοντική ατζέντα της κυβέρνησης Bolsonaro έχει οδηγήσει σε τεράστια αύξηση της αποψίλωσης στον Αμαζόνιο. Σε συνεργασία με το αγροδιατροφικό και κτηνοτροφικό λόμπι, ο Bolsonaro έχει προωθήσει αρκετά σχέδια νόμου τα οποία στην ουσία ανταμείβουν τις κλοπές γης, υποβαθμίζουν ή μειώνουν τα εδάφη των αυτόχθονων πληθυσμών ή καταργούν τις περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις. Όλα αυτά τα νομοθετήματα απειλούν να εκτοξεύσουν την αποψίλωση σε ακόμα μεγαλύτερη κλίμακα. Η κυβέρνηση καταργεί την περιβαλλοντική προστασία και την εφαρμογή της, κι έτσι ο Αμαζόνιος έχει γίνει ένα πολύ πιο επικίνδυνο μέρος για τους περιβαλλοντικούς ακτιβιστές και όσους υπερασπίζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα.Τον Ιούνιο, δυστυχώς είχαμε δύο ακόμα θύματα: ο αυτόχθονας ειδικός και ακτιβιστής Bruno Pereira και ο δημοσιογράφος Dom Philips βρέθηκαν νεκροί στο δάσος. Βρίσκονταν σε ερευνητική αποστολή για το βιβλίο το οποίο ετοίμαζε ο Dom Philips σχετικά με τον Αμαζόνιο και δολοφονήθηκαν απλά επειδή έκαναν την απαραίτητη δουλειά του να ερευνήσουν τις απειλές που αντιμετωπίζουν οι αυτόχθονες πληθυσμοί του Αμαζονίου και η περιοχή γενικότερα.

Τον Ιούνιο, δυστυχώς είχαμε δύο ακόμα θύματα: ο αυτόχθονας ειδικός και ακτιβιστής Bruno Pereira και ο δημοσιογράφος Dom Philips βρέθηκαν νεκροί στο δάσος. Βρίσκονταν σε ερευνητική αποστολή για το βιβλίο το οποίο ετοίμαζε ο Dom Philips σχετικά με τον Αμαζόνιο και δολοφονήθηκαν απλά επειδή έκαναν την απαραίτητη δουλειά του να ερευνήσουν τις απειλές που αντιμετωπίζουν οι αυτόχθονες πληθυσμοί του Αμαζονίου και η περιοχή γενικότερα.

Πύργος του Λονδίνου, ειρηνική διαμαρτυρία για τη δολοφονία του Dom Phillips και Bruno Pereira. ©  POW / Greenpeace

Στην ουσία, οι πράξεις και τα λόγια της βραζιλιάνικης κυβέρνησης και του Bolsonaro δίνουν το πράσινο φως για εισβολή και καταστροφή στα εδάφη των αυτόχθονων πληθυσμών, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει βία, εκφοβισμό ή και δολοφονίες. Η μόνη ποινή που αντιμετωπίζει ο κάθε εισβολέας και δολοφόνος είναι η αποκάλυψη του ονόματός του στον Τύπο. Οι δολοφονίες αυτόχθονων έχουν αυξηθεί κατά 61%, ενώ το 2020 καταγράφηκαν 182 τέτοιες περιπτώσεις. Με άλλα λόγια, όποιος θέλει να προστατεύσει τον Αμαζόνιο και να αγωνιστεί για ένα πιο πράσινο και δίκαιο μέλλον, πρέπει να ρισκάρει πλέον την ίδια του τη ζωή.

Υπερασπίσου κι εσύ τον Αμαζόνιο, τον “πνεύμονα” του πλανήτη μας, τη σπάνια βιοποικιλότητά του και τους αυτόχθονες πληθυσμούς που τον έχουν για σπίτι τους.