Ασυνόδευτα προσφυγόπουλα: Το αόρατο έγκλημα της Δύσης
Σύμφωνα με ενημέρωση της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, τα ασυνόδευτα παιδιά που εκτιμάται ότι βρίσκονταν μέχρι και τις 6 Οκτωβρίου στο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης στη Μόρια είναι 1.013 (από τα 1.162 που βρίσκονται συνολικά στο νησί της Λέσβου). Μέχρι και τα τέλη Σεπτεμβρίου εκτιμάται ότι βρίσκονταν στα κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης στα νησιά του Αιγαίου 1.605 ασυνόδευτα παιδιά από τα συνολικά 4.616 ασυνόδευτα παιδιά που εκτιμάται ότι βρίσκονταν συνολικά στη χώρα.
Το ηθικό και πολιτισμικό ζήτημα των ασυνόδευτων ανηλίκων στο κολαστήριο της Μόριας μπορεί να συγκριθεί μόνο με τη ναζιστική θηριωδία στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Δεν μιλάμε, πλέον, για τη σύγχρονη ντροπή του δυτικού πολιτισμού αλλά για στοχευμένη εγκληματική πολιτική και αδιαφορία που αφήνει αθώες ψυχές, αθώα παιδιά στο έλεος της μοίρας τους μόνα και αβοήθητα, ανήμπορα να ανταπεξελθουν στις αντικειμενικά σπαρακτικές και απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης.
Οι αριθμοί σήμερα στη Μόρια -αλλά και στην υπόλοιπη Ελλάδα- για τα ασυνόδευτα προσφυγόπουλα, τρομάζουν και γεννούν εύλογες ανησυχίες για το αβέβαιο μέλλον τους. Στις ολέθριες ψυχολογικές, σωματικές και κακοποιητικές βλάβες από τις επιπτώσεις εγκατάλειψης των ασυνόδευτων ανηλίκων σε απάνθρωπες και εξευτελιστικές συνθήκες ζωής, είναι ανεπίτρεπτο να κλείνει τα μάτια η σημερινή κυβέρνηση της ΝΔ, ο αρμόδιος Ευρωπαίος επίτροπος μεταναστευτικής και προσφυγικής πολιτικής καθώς και οι πολιτικές ηγεσίες παγκόσμια.
Και αν υπάρχει μισανθρωπισμός να αντέχει και να αδιαφορεί για χίλια ασυνόδευτα ανήλικα προσφυγόπουλα στην Μόρια και τετραπλάσια σε όλη τη χώρα, ποιος αντέχει, ποιος αδιαφορεί, ποιος έχει την ευθύνη, τελικά, όταν υπάρχουν αθώα και αβοήθητα παιδιά στον 21ο αιώνα που αδυνατούν να έχουν πρόσβαση σε ιατρική και ψυχοκοινωνική περίθαλψη, μένοντας εκτεθειμένα σε σοβαρούς κινδύνους σωματικής και ψυχικής υγείας. Ποιος μπορεί να στερεί την αυτονόητη δυνατότητα πρόσβασης σε βασικές υπηρεσίες υγείας, φροντίδας και προστασίας; Ποιος ευθύνεται για την καθημερινή επιβάρυνση της ψυχολογικής τους κατάστασης που εκθέτει μέρα με την μέρα την ζωή αυτών των παιδιών και εντείνει τους κινδύνους στις αποθήκες ψυχών που ζουν τσουβαλιασμένα από τον ασφυκτικό υπερπληθυσμό; Αλήθεια, αν οι επιστήμονες περιγράφουν το ψυχολογικό «σύνδρομο παραίτησης» που πλήττει μικρά παιδιά ως μετατραυματικό σοκ και παρενέργεια εντός των οικογενειών που βρίσκονται έγκλειστοι στη Μόρια, ποια ανθρώπινη λογική μπορεί να δεχθεί την εγκληματική εγκατάλειψη των ασυνόδευτων προσφυγόπουλων;
Συγκλονιστική είναι η παλαιότερη έκθεση από το δίκτυο «Missing Children Europe», με τα λεπτομερή στοιχεία που δείχνει ότι ο αριθμός των χαμένων προσφυγόπουλων είναι πολύ μεγαλύτερος από 10.000 σε ολόκληρη την Ευρώπη, καθώς παρουσιάζει στοιχεία όπως τα έχει συλλέξει από ευρωπαϊκές Αρχές. Ταυτόχρονα το ίδιο συγκλονιστική είναι η αποκάλυψη της έκθεσης πως: «ένα στα δύο ασυνόδευτα χάνεται από χώρους υποδοχής σε διάφορες χώρες». Τέλος, ο «’Ελληνας Συνήγορος του Παιδιού» μαζί με έντεκα ομόλογους θεσμούς, έχουν ήδη δημοσιοποιήσει στην έκθεση Ευρωπαίων Συνηγόρων σοκαριστικά συμπεράσματα:
«Η Ευρώπη παραβιάζει τις θεμελιώδεις αρχές των δικαιωμάτων των παιδιών και αδυνατεί να προστατεύσει αυτά που ταξιδεύουν και βρίσκονται σε κίνδυνο εμπορίας ή παράνομης διακίνησης, εκμετάλλευσης, ασθενειών και αποχωρισμού από την οικογένεια.
Τα παιδιά συχνά αντιμετωπίζουν υποσιτισμό, σωματική και ψυχική ταλαιπωρία, προβλήματα υγείας. Ακόμη και όταν έχουν φτάσει στη χώρα προορισμού, δε διασφαλίζεται η πρόσβασή τους σε ασφαλές περιβάλλον διαβίωσης, στην εκπαίδευση και σε δομές ψυχολογικής υποστήριξης. Τα παιδιά μένουν σε ασταθές περιβάλλον για πάρα πολύ καιρό, κάτι που τα εμποδίζει να επανακάμψουν από όσα έχουν υποστεί. Στην ευρωπαϊκή αντίληψη η αυξημένη εισροή προσφύγων δημιουργεί ανησυχία, τα παιδιά είναι απλώς µια υποσημείωση!
Ελάχιστη προσοχή δίνεται στις διαδικασίες ασύλου, τους συνοριακούς ελέγχους και την ανθρωπιστική βοήθεια. Τα παιδιά είναι πρακτικά αόρατα στις δράσεις της Ε.Ε.».
Εξοργιστική, επίσης, είναι και η νέα εγκύκλιος του Υπουργείου Υγείας όπως δημοσιεύθηκε την 1η Οκτώβρη 2019 που αποκλείει από την πρόσβαση στην υγεία και παιδιά που έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα από γονείς, πολίτες τρίτων χωρών, των οποίων το καθεστώς διαμονής δεν έχει ακόμη ρυθμιστεί.
Τόσο η Υ.Α. του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, όσο και ο Συνήγορος του Πολίτη, έχουν επισημάνει ότι έκτοτε ένας ολοένα αυξανόμενος αριθμός αιτούντων/δικαιούχων άσυλο αδυνατούν να έχουν πρόσβαση στην απαραίτητη φροντίδα. Πολλοί δε εξ’ αυτών είναι χρόνιοι πάσχοντες, με ανάγκες τακτικής ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, οι οποίες διογκώνονται έτι περαιτέρω λόγω του εγκλωβισμού τους στα ελληνικά νησιά.
Τέλος, όπως επισημαίνει το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες, βάσει εθνικού (Ν. 4368/2016) και ενωσιακού Δικαίου (Οδηγία Υποδοχής), η Πολιτεία οφείλει να μεριμνά για την πρόσβαση των προσφύγων και αιτούντων άσυλο στην υγεία, ενώ ιδίως για τα παιδιά, η απρόσκοπτη πρόσβαση στην υγεία και την κατάλληλη φροντίδα, ανεξαρτήτως καθεστώτος διαμονής, διασφαλίζεται τόσο από την Σύμβαση του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα του Παιδιού, όσο και από τον αναθεωρημένο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη.
Το σύνδρομο πολιτικής και ηθικής παραίτησης αληθινής προστασίας αυτών των παιδιών θα μας στοιχειώνει όλους αν σύντομα δεν παρθούν τα απαραίτητα μέτρα. Όχι από ανθρωπιστική ή νομική υποχρέωση αλλά ως καθήκον απέναντι σε αυτή τη νέα γενιά που γεννήθηκε την ώρα των βομβαρδισμών, μεγάλωσε χωρίς τα στοιχειώδη και αυτονόητα ανάμεσα σε ερείπια, κολύμπησε με ψεύτικο σωσίβιο και έφτασε να ζει χωρίς τη ματιά, το χάδι, τη στοργή, και τη ζεστασιά της μητρικής και πατρικής αγκαλιάς. Μια αγκαλιά, μια αγκαλιά για να αρχίσουν, τουλάχιστον, να ξαναζούν.