Ay, Carmela! Όσο οι άνθρωποι αντιστέκονται ο φασισμός θα χάνει

Η Καρμέλα και ο Παολίνο, ήταν δυο άνθρωποι του θεάτρου οι οποίοι κατά τη διάρκεια του ισπανικού εμφυλίου δεν είχαν χρωματιστεί ούτε με τους δημοκρατικούς ούτε με τους εθνικιστές. Ο Παολίνο ήσυχος μικροαστός, δεν ενδιαφέρεται γι΄αυτά. Η Καρμέλα όμως δεν είναι το ίδιο ευθυνόφοβη. Αντιστέκεται, αντιδρά και ο θάνατός της αποτελεί μια ακόμα θυσία που θα ποτίσει το αντιφασιστικό δέντρο.

Στο θέατρο act στην Πάτρα και σε σκηνοθεσία Esther Andre Gonzalez και μετάφραση Κωνσταντίνου Κυριακού, παρακολουθήσαμε στο έργο “Ay, Carmela!” του Ισπανού συγγραφέα Χοσέ Σάντσις Σινιστέρα, την ιστορία του Παολίνο και της Καρμέλα. Δυο ανθρώπων που έχουν ένα περιφερόμενο θίασο και κατά λάθος περνάνε στις γραμμές των εθνικιστών. Εκεί για να επιβιώσουν, αναγκάζονται να δίνουν παραστάσεις για να διασκεδάσουν μελλοθάνατους δημοκρατικούς σαν τελευταίο δώρο του καθεστώτος Φράνκο πριν την εκτέλεσή τους. Μέχρι που η Καρμέλα δεν αντέχει βγαίνει γυμνόστηθη στη σκηνή και τους επιτίθεται λεκτικά. Εκείνοι αντιδρούν με την συνήθη επιχειρηματολογία των φασιστών. Την σκοτώνουν.

Το έργο παρουσιάζει από την αρχή της ιστορία την Καρμέλα πεθαμένη, σαν φάντασμα να επισκέπτεται τον άντρα της Παολίνο σε ένα άδειο θέατρο. Εκεί μέσα από την κατάλυση των ορίων του χρόνου και με συνεχείς εγκιβωτισμούς, οι δυο ηθοποιοί καταφέρνουν να δείξουν ολόκληρη την πορεία τους μέχρι το σημείο που σκοτώνουν την Καρμέλα. Σημαντικό είναι πως παραθέτουν λεπτομέρειες του Ισπανικού εμφύλιου, παρουσιάζοντας πως βοήθησαν τον Φράνκο οι Μουσολίνι και Χίτλερ καθώς και πως μεραρχίες από το Μαρόκο βρέθηκαν δίπλα τους. Στον αντίποδα, προβάλλουν και τον απλό κόσμο από όλη την Ευρώπη που πολέμησε με τους δημοκρατικούς και θυσιάστηκε για την ελευθερία. Όλα αυτά με την κατάλυση της συνέχειας και με διακοπές με προτζέκτορα να δείχνει εικόνες από τον Ισπανικό εμφύλιο λειτουργώντας αποστασιοποιητικά και προκαλώντας μας δεύτερες σκέψεις για τα γεγονότα. «Δυνατή» σκηνή είναι η στιγμή που βλέπουμε στον προτζέκτορα τα μυρμήγκια (όπως έχουν παρουσιαστεί οι φασίστες) να τρώνε δυο νεκρά τζιτζίκια, λειτουργώντας μεταφορικά για το τρόπο που επιβαλλόταν η λογοκρισία στην τέχνη και καταλύονταν οι ελεύθερες φωνές.

Οι δυο ηθοποιοί -Βαγγέλης Ανδρέου και Ελένη Ορνεράκη- λειτουργούν κατοπτρικά, αναζητώντας ο ένας τον άλλο. Ο Παολίνο πηγαίνει στο θέατρο γιατί αναζητά και ξέρει ότι θα συναντήσει την Καρμέλα. Λειτουργεί με φαντασιακή θεώρηση της ζωής για να γλυτώσει την ευθύνη, πως απέναντι στο φασιστικό καθεστώς έμεινε άπραγος και να βρίσκει τρόπο διαφυγής. Η πρισματική θεώρηση του κάθε προσώπου, ελέγχει τη δοσολογία της πληροφόρησης των γεγονότων. Ενώ η ατομική δράση του κάθε ήρωα στην εξέλιξη της πλοκής λειτουργεί με σημασιολογικές προβολές σε σχέση με τα ιστορικά συμφραζόμενα. Η σύγχυση των χρονικών επιπέδων στην παράσταση, βοηθά στην καταγραφή των προβαλλόμενων γεγονότων που παρουσιάζονται σαν αλυσίδα ρεαλιστικής καταγραφής.

Το έργο Ay Carmela! είναι μια καταγραφή των γεγονότων του Ισπανικού εμφυλίου. Επειδή οι άνθρωποι «όταν έχουν την κοιλιά γεμάτη και την γραβάτα δεμένη» δεν θυμούνται έργα σαν κι αυτό τους ξυπνάνε από τον λήθαργο. Τους υπενθυμίζουν πως για να χαιρόμαστε σήμερα την απλή καθημερινότητά μας κάποιοι άνθρωποι έδωσαν τον αγώνα τους έναντι στον φασιστικό ζυγό προσδοκώντας ένα καλύτερο μέλλον για τα παιδιά τους, για εμάς.

Ταυτότητα παράστασης

Συγγραφέας: Χοσέ Σάντσις Σινιστέρα
Μετάφραση: Κωνσταντίνος Κυριακού
Σκηνοθεσία: Esther Andre Gonzalez
Παίζουν: Βαγγέλης Ανδρέου, Ελένη Ορνεράκη

Επόμενη παράσταση την Τρίτη 16 Απριλίου στις 21.30 στο  Θέατρο act, Γεροκωστοπούλου 65, Πάτρα. Πληροφορίες – Κρατήσεις: 2610272037 & 6936122263