Bernard-Marie Koltès «Η Ημέρα των Φόνων στην Ιστορία του Άμλετ»

Η Ημέρα των Φόνων στην Ιστορία του Άμλετ είναι μια διασκευή. Ο Μπερνάρ-Μαρί Κολτές (1948-1989) είχε διαβάσει συστηματικά Σαίξπηρ από τα αγγλικά και διάφορες γαλλικές μεταφράσεις από το 1969. Το 1974, θέλοντας να γράψει αυτή τη συμπυκνωμένη εκδοχή, χρησιμοποίησε ως οδηγό στη δουλειά του τη μετάφραση του σπουδαίου ποιητή Yves Bonnefoy.

Ο Κολτές ξαναγράφει και διασκευάζει τον Άμλετ για τέσσερα πρόσωπα, αναζητώντας τον πυρήνα του έργου. Ο μετέπειτα μεγάλος συγγραφέας, που διέσχισε σαν λαμπρός μετεωρίτης το γαλλικό και το παγκόσμιο θέατρο στη δεκαετία του 1980 με έργα σαν Στη μοναξιά των κάμπων με βαμβάκι, Δυτική αποβάθρα, Αγώνας νέγρου και σκύλων, Ρομπέρτο Τσούκκο κ.ά., με θάρρος και θράσος επιχειρεί μια άσκηση ύφους, επιλέγει, ούτε λίγο ούτε πολύ, ένα από τα σπουδαιότερα έργα του παγκόσμιου ρεπερτορίου και αναζητεί τη γλώσσα και τα κλειδιά για τη δική του γραφή. Λίγα χρόνια μετά, το 1977, θα βγει στη θεατρική αρένα με τη Νύχτα μόλις πριν από τα δάση και τα έργα του θα ανεβούν από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες του κόσμου, όπως τον Patrice Chereau, τον Peter Stein και άλλους.

Κλαύδιος – Λοιπόν, τι βλέπετε ;
Άμλετ – Τη φυλακή μου, κύριέ μου.
Κλαύδιος  – Τη φυλακή σας ; Πού είναι αυτή ;
Άμλετ  – Εδώ.
Κλαύδιος  –Η φυλακή σας, εδώ ;
Άμλετ  – Ετούτη η χώρα, κύριέ μου.
[…]
Κλαύδιος  – Από εσάς και μόνο εξαρτάται να απελευθερωθείτε.
Άμλετ  – Για μένα αυτή η χώρα είναι μια φυλακή.
Κλαύδιος  –Εγώ έχω άλλη γνώμη.
Άμλετ  – Είμαι πρόθυμος να το πιστέψω. Καθώς τίποτα δεν είναι καλό ή κακό από μόνο του · τα πάντα εξαρτώνται από το πώς τα σκεφτόμαστε.
Κλαύδιος  – Εάν αυτή η χώρα είναι μια φυλακή, τότε είναι κι ο κόσμος όλος.
Άμλετ  – Ξακουστή φυλακή, αναμφίβολα : πολλά κελιά, παραρτήματα, μπουντρούμια. Εδώ, ωστόσο, βρισκόμαστε σε ένα από τα χειρότερα.
Κλαύδιος  –Δεν συμμερίζομαι διόλου το πώς νιώθετε.Ο Μπερνάρ-Μαρί Κολτέ, Γάλλος θεατρικός συγγραφέας, γεννήθηκε στο Μέτζ το 1948. Νεαρός ακόμα έκανε μια πρώτη απόπειρα να ασχοληθεί με τη συγγραφή αλλά τα εγκατέλειψε. Δεν είχε πατήσει ούτε μια φορά στο θέατρο μέχρι τα είκοσι. Ταξίδεψε στον Καναδά και στις ΗΠΑ (Νέα Υόρκη). Μια παράσταση τον έκανε να δεθεί για πάντα με τη θεατρική σκηνή : η Μήδεια, την οποία ερμήνευε η μεγάλη Γαλλίδα ηθοποιός Μαρία Καζαρές το 1970, σε σκηνοθεσία Χόρχε Λαβελί.Αρχίζει έτσι να γράφει σχεδόν αποκλειστικά για το θέατρο και παράλληλα παρακολουθεί μαθήματα σκηνοθεσίας στη Σχολή του Εθνικού Θεάτρου του Στρασβούργου (1970-1971). Έκτοτε η συγγραφική του δραστηριότητα διακόπτεται μόνο από μεγάλα ταξίδια : Ρωσία, ΗΠΑ, Γουατεμάλα, αλλά κυρίως στις χώρες της Αφρικής. Από το 1983 αρχίζει η μεγάλη και στενή του συνεργασία με τον σκηνοθέτη Patrice Chereau, που θα ανεβάσει τα σπουδαιότερα έργα του στο Theatre des Amandiers του παρισινού προαστίου της Ναντέρ : La Nuit juste avant les forêts (Η νύχτα μόλις πριν από τα δάση, 1977 – Άγρα, 1993), Combat de nègre et de chiens (Αγώνας νέγρου και σκύλων, 1983), Quai Ouest (Δυτική αποβάθρα, 1986 – Άγρα, 2014), Dans la solitude des champs de cotton (Στη μοναξιά των κάμπων με βαμβάκι, 1987 – Άγρα, 1990 ), Le Retour au désert ( Επιστροφή στην έρημο, 1988 ), Roberto Zucco και Tabataba ( Ρομπέρτο Τσούκκο, 1988 και Ταμπατάμπα – Ένα υπόστεγο στη Δύση, 1986 – Άγρα, 1992 ). Ο Μπερνάρ – Μαρί Κολτές πέθανε το 1989.

«Η Ημέρα των Φόνων στην Ιστορία του Άμλετ» | Συγγραφέας:Bernard-Marie Koltès | Μετάφραση: Ευγενία Γραμματικοπούλου | Έργο Εξωφύλλου: Gerhard Richter Scrull, 1983 | Ημερομηνία έκδοσης: Φεβρουάριος 2022 |  Αριθμός σελίδων: 96 | Εκδόσεις Άγρα