“Brown Dog affair” – Στη μνήμη του καφέ σκύλου που θανατώθηκε για την επιστήμη

By http://wellcomeimages.org Gallery: http://wellcomeimages.org, CC BY 4.0, Link

Στις 15 Σεπτεμβρίου 1906 έγιναν τα αποκαλυπτήρια ενός πολύ ιδιαίτερου αγάλματος. Ήταν ένα χάλκινο άγαλμα σκύλου που δημιουργήθηκε από τον γλύπτη Joseph Whitehead.  Το άγαλμα στέκονταν σ’ ένα βάθρο από γρανίτη, που στο πάνω του μέρος είχε βρύση για τους περαστικούς και στο κάτω μέρος του, ποτίστρα για ζώα. Είχε επίσης μια επιγραφή η οποία έγραφε:

«Στη μνήμη του καφέ σκύλου τεριέ που θανατώθηκε στα εργαστήρια του University College το Φεβρουάριο 1903 αφού είχε υποστεί ζωοτομία (ανατομή ζώντος ζώου) που διήρκεσε πάνω από δύο μήνες και αφού πήγαινε από τον ένα ζωοτόμο στον άλλο μέχρι που το λύτρωσε ο θάνατος. Επίσης στη μνήμη των 232 σκυλιών που ζωοτομήθηκαν στο ίδιο μέρος στη διάρκεια του έτους 1902. Άνδρες και Γυναίκες της Αγγλίας, για πόσο ακόμα θα συμβαίνει αυτό;»

Η υπόθεση του καφέ σκύλου (Brown Dog affair) ήταν μια διαμάχη σχετικά με τα πειράματα στα ζώα που μαίνονταν στην Αγγλία από το 1903 έως το 1910. Η αντιπαράθεση ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 1903 όταν ο καθηγητής ανατόμος Sir William Bayliss του τμήματος φυσιολογίας στο University College του Λονδίνου κατηγορήθηκε πως έκανε ζωοτομία σ’ έναν καφέ τεριέ σκύλο, ο οποίος δεν ήταν αναισθητοποιημένος και του ασκούνταν επέμβαση για δεύτερη φορά.

Κατά την περίοδο 1837 – 1901 υπήρξε μία σημαντική διαμάχη στο αγγλικό κοινοβουλίου σχετικά με την πράξη της ζωοτομία, καθώς ο αριθμός πειραμάτων σε ζώα, αυξάνονταν σημαντικά. Το αποτέλεσμα αυτής της διαμάχης, ήταν η θέσπιση του πρώτου νόμου για την προστασία των ζώων σε πειραματικά εργαστήρια, ο οποίος όριζε πως οι ερευνητές που ασκούσαν τομή στα ζώα θα έπρεπε αυτά να είναι επαρκώς αναισθητοποιημένα, και κάθε ζώο μπορούσε να χρησιμοποιηθεί μόνο μία φορά.

Στις αρχές του εικοστού αιώνα οι Ernest Starling και William Bayliss ερευνούσαν αν οι εκκρίσεις από το πάγκρεας ελέγχονταν από το νευρικό σύστημα, κάνοντας ζωοτομές σε σκύλους. Στις 2 Φεβρουαρίου 1903 στη διάρκεια του μαθήματός του, ο William Bayliss χρησιμοποίησε ένα καφετί τεριέ σκύλο, ο οποίος είχε ήδη υποστεί ζωοτομία, λίγους μήνες πριν και έκτοτε ζούσε σ’ ένα κλουβί. Το σκυλί ήδη είχε υποστεί μία δεύτερη τομή, στις 2 Φεβρουαρίου, από τον Starling και αφού ράφτηκε πρόχειρα, παραδόθηκε στον Bayliss.

Μπροστά σε περίπου 60 φοιτητές ο Bayliss προσπάθησε χωρίς επιτυχία να διεγείρει μέσω της τομής τα νεύρα του σκύλου για μισή περίπου ώρα. Στη συνέχεια το σκυλί παραδόθηκε σε έναν μαθητή και θανατώθηκε μ’ ένα μαχαίρι στην καρδιά. Στη διάρκεια αυτής της διάλεξης – πειράματος, ανάμεσα στους άλλους φοιτητές ήταν και οι Lizzy Lind af Hageby και Leisa Katherine Schartau. Και οι δύο από τη Σουηδία, φεμινίστριες και υπέρμαχες των δικαιωμάτων των ζώων. Οι δυο γυναίκες είχαν ιδρύσει μία κοινότητα κατά της ζωοτομίας και είχαν παρακολουθήσει πλήθος διαλέξεων και πειραμάτων σε ζώντα ζώα κατά τη διάρκεια των σπουδών τους. Συνέταξαν έτσι ένα ημερολόγιο που ονόμασαν «Το σφαγείο της επιστήμης» με περιστατικά που είχαν καταγράψει ως αυτόπτες μάρτυρες. Για το συγκεκριμένο περιστατικό είχαν ένα κεφάλαιο που ονομαζόταν «Fun» εξαιτίας των γέλιων και των αστεϊσμών που επικρατούσαν στην αίθουσα κατά τη διάρκεια του πειράματος.

Το περιεχόμενο αυτού του ημερολογίου και συγκεκριμένα το περιστατικό του καφέ τεριέ εξώθησε τον Stephen Coleridge σε έναν οργισμένο λόγο την 1η Μαΐου 1903 στην ετήσια συνεδρίαση της Εθνικής Κοινότητας κατά της Ζωοτομίας, μπροστά σε 3.000 άτομα, η οποία κατέληγε: «Αν αυτά δεν είναι βασανιστήρια, ας μας πουν για όνομα του Θεού, ο κ. Bayliss και οι φίλους τι ακριβώς είναι βασανιστήρια.»

Λεπτομέρειες της ομιλίας, δημοσιεύθηκαν την επόμενη μέρα στη Daily News και εξ αιτίας αυτού ανέκυψαν ερωτήματα στη Βουλή των Κοινοτήτων. Ενώ όμως ο Stephen Coleridge αποφάσισε να μην καταθέσει μήνυση, δε συνέβη το ίδιο και με τον Bayliss, ο οποίος κατέθεσε μήνυση κατά του Coleridge για συκοφαντική δυσφήμιση στην οποία δικαιώθηκε.

Αναπαράσταση για το δικαστήριο του Νοεμβρίου 1903 στο Λονδίνο. Δείχνει τον William Bayliss (που στέκεται μπροστά σε αναισθητοποιημένο σκυλί) και στα δεξιά του Ernest Starling, τον Henry Dale και τον τεχνικό εργαστηρίου, τον Charles Scuttle. | By Unknown – University College London archives. [1] [2], Public Domain, Link

Μετά τη δίκη, η Anna Louisa Woodward, μέλος και ιδρυτής της Παγκόσμιας κοινότητας κατά της Ζωοτομίας, προσέφερε £ 120 για τη δημιουργία του χάλκινου αγάλματος προς τιμή του σκύλου. Το μνημείο τοποθετήθηκε στην περιοχή Battersea στο Λονδίνο. Η επιλογή του συγκεκριμένου σημείου, δεν έγινε τυχαία. Θεωρούνταν ως φυτώριο ριζοσπαστισμού, προλεταριακών καταβολών. Οι δε δημότες είχαν σοσιαλιστικές κατευθύνσεις και ήταν στενά συνδεδεμένες με το κίνημα της αντιζωοτομίας.

Και ενώ κατά τον πρώτο χρόνο της ύπαρξης του αγάλματος, δεν υπήρξαν αντιδράσεις, από το Νοέμβριο του1907, ξεκινούν έντονες αντιδράσεις από φοιτητές ιατρικής του Λονδίνου, οι οποίοι είχαν εξοργιστεί με την επιγραφή, και συχνά διαδήλωναν στο σημείο, προσπαθώντας να βανδαλίσουν ή ακόμα και να καταστρέψουν το άγαλμα. Οι πρώτες εκδηλώσεις διαμαρτυρίας, υπήρξαν αυθόρμητες, ενώ στη συνέχεια άρχισαν να οργανώνονται με σκοπό να πετάξουν το άγαλμα στον Τάμεση. Περίπου 3.000 φοιτητές ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα της 10ης Δεκεμβρίου 1907 και ενώ ο αριθμός τους είναι τέτοιος που τους επέτρεπε να αποκαθηλώσουν το άγαλμα, τελικά εκδιώχθηκαν με ευκολία από τον ντόπιο πληθυσμό.

Για τους επόμενους μήνες ξεσπούσαν ταραχές από φοιτητές ιατρικής, με αποτέλεσμα το άγαλμα να τεθεί υπό 24ώρη αστυνομική φρούρηση. Οι συνεχιζόμενες ταραχές αλλά και το κόστος της φρούρησης του αγάλματος, οδήγησαν τη νεοεκλεγείσα συντηρητική δημοτική αρχή, στην απόφαση να απομακρύνει το άγαλμα τα ξημερώματα της 10ης Μαρτίου 1910 συνοδεία 120 αστυνομικών. Μάταια τις επόμενες μέρες προσπάθησαν περισσότεροι από 3.000 αντιζωοτόμοι αλλά και κάτοικοι με υπογραφές και διαδηλώσεις να απαιτήσουν την επιστροφή του αγάλματος. Το άγαλμα αρχικά ήταν κρυμμένο σε κτίριο του δήμου και στη συνέχεια κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες φαίνεται να δόθηκε εντολή για την πλήρη καταστροφή του. Τον Ιανουάριο του 1911 απορρίφθηκε τελεσίδικα η αίτηση των αντιζωοτόμων για επιστροφή του αγάλματος.

Στις 12 Δεκεμβρίου 1985, ένα νέο μνημείο για τον καφέ σκύλο, του γλύπτη Nicola Hicks, παρουσιάστηκε από την ηθοποιό Geraldine James στο πάρκο Battersea, το οποίο όμως ακολούθησε την τύχη του προηγούμενου αγάλματος μεταφερόμενο το 1992 σε μια αποθήκη με τη δικαιολογία πως θα δημιουργηθεί κάποιο κέντρο ενημέρωσης. Όμως αυτό δεν έγινε πιστευτό από το κίνημα των αντιζωοτόμων που απαίτησαν την επιστροφή του αγάλματος, το οποίο εγκατέστησαν εκ νέου σε μια πιο απομονωμένη περιοχή του πάρκου.

By Tagishsimon – Own work, GFDL, Link