Butler Act – Όταν απαγορεύτηκε η διδασκαλία της Θεωρίας της Εξέλιξης

By Mike Licht [CC BY 2.0], via Wikimedia Commons

Η Butler Act ήταν μια νομοθετική ρύθμιση η οποία απαγόρευε τη διδασκαλία της Θεωρίας της Εξέλιξης σε όλα τα Πανεπιστήμια και σε όλα δημόσια σχολεία στο Τενεσί, ενώ εμπεριείχε κυρώσεις για την παραβίασή τους. Ο Νόμος που θεσπίστηκε στις 13 Μαρτίου 1925, υπογράφηκε από τον κυβερνήτη του Τενεσί, Austin Peay, στις 21 Μαρτίου και παρέμεινε σε ισχύ μέχρι το 1967.

Ο τόσο «αντιεπιστημονικός» αυτός νόμος προέβλεπε ότι είναι παράνομο για οποιονδήποτε καθηγητή σε  δημόσια σχολεία και πανεπιστήμια που υποστηρίζονται από τα δημόσια ταμεία, να διδάξει οποιαδήποτε θεωρία αρνείται την ιστορία της Θείας Δημιουργίας του ανθρώπου, όπως διδάσκεται στη Βίβλο. Υπογράμμιζε δε, πως αν ένας δάσκαλος κρίνονταν ένοχος θα τιμωρούνταν από 100$ έως 500$ για κάθε παράβαση.

Σύμφωνα με τον νόμο, θα μπορούσε να διδάσκεται η εξέλιξη σε σχέση με τα μη ανθρώπινα πλάσματα, όπως π.χ. ότι οι πίθηκοι προέρχονταν από πρωτόζωα ή να διδάσκονται οι μηχανισμοί της μεταβολής και της φυσικής επιλογής.

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως στη δεκαετία του 1920, η θεωρία του Δαρβίνου δεν ήταν κάτι το νέο, όμως εκείνη την περίοδο συνέπεσε η επέκταση της υποχρεωτικής εκπαίδευσης στην αγροτική Αμερική, μια αρκετά συντηρητική κοινωνία που κυριαρχούνταν από ισχυρά θρησκευτικά στοιχεία.

Butler Act

Ο συντάκτης του επίμαχου νόμου ήταν ο John Washington Butler ένας αγρότης του Τενεσί μέλος της Βουλής των Αντιπροσώπων. Ο ίδιος αργότερα υποστήριξε: «Όχι, δεν γνώριζα ακριβώς για τη θεωρία της εξέλιξης όταν συνέταξα το νόμο. Είχα όμως διαβάσει ότι αγόρια και κορίτσια επέστρεφαν από το σχολείο και έλεγαν στους γονείς τους πως όσα έλεγε η Βίβλος ήταν ανοησίες». Ο ίδιος στήριξε μέρος της προεκλογικής του εκστρατείας υποσχόμενος πως θα προστατεύσει τους μαθητές από τις εξελικτικές θεωρίες του Δαρβίνου. Όμως τόσο ο Butler όσο και ο κυβερνήτης Peay πίστευαν πως ο νόμος αυτός θα είχε εσωτερικά αποδοχή, χωρίς να πάρει μεγάλες διαστάσεις.

Το θέμα όμως εξελίχθηκε διαφορετικά καθώς η ACLU (Αμερικανική Ένωση Πολιτικών Ελευθεριών) έδωσε μεγάλη έκταση στο θέμα και πρότεινε να υπερασπιστεί οποιονδήποτε θα κατηγορηθεί για παραβίαση του νόμου Butler. Κάτι που πραγματικά συνέβη όταν ο 24χρονος καθηγητής βιολογίας John Scopes συνελήφθη με την κατηγορία πως δίδασκε τη θεωρία της εξέλιξης.

Η δίκη του Scopes πραγματοποιήθηκε τον Ιούλιο του 1925, με ευρεία κάλυψη του τύπου και του ραδιοφώνου. Η ιστορία της δίκης θα εμπνεύσει το έργο “The Inherit the Wind”, το οποίο έκανε το ντεμπούτο του το 1955 και βγήκε στον κινηματογράφο το 1960. Ο Scopes τελικά καταδικάστηκε, ενώ στην έφεση που ασκήθηκε το Ανώτατο Δικαστήριο του Τενεσί ενέκρινε τον νόμο ως συνταγματικό. Κατά τη διάρκεια της δίκης, ο Butler είχε δηλώσει στους δημοσιογράφους: «Ποτέ δεν είχα σκεφτεί πως το νομοσχέδιο μου θα έφερνε τόση αναστάτωση. Σκέφτηκα πως θα γίνει νόμος και ότι όλοι θα συμμορφωθούν και δεν θα ξανακούσουμε πλέον για τη θεωρία της εξέλιξης στο Τενεσί».

Μετά τη δίκη, κανένας άλλος καθηγητής δεν συνελήφθη ποτέ για παραβίαση του συγκεκριμένου νόμου, ωστόσο αυτός παρέμενε σε ισχύ, παρά τις προσπάθειες της ACLU για την κατάργησή του. Το 1967 ο καθηγητής Gary L. Scott του Jacksboro στο Τενεσί, απολύθηκε εξαιτίας της παραβίασής του. Ο ίδιος επικαλέστηκε το δικαίωμα της πρώτης τροπολογίας στην ελευθερία του λόγου και παρότι η απόλυσή του ακυρώθηκε, ο Scott συνέχισε τον αγώνα του καταθέτοντας αγωγή κατά του νόμου επιδιώκοντας μόνιμη κατάργησή του, κάτι που εκμεταλλεύθηκε ο κυβερνήτης Buford Ellington για να περάσει μέσα σε τρεις ημέρες νομοσχέδιο που θα τον καταργούσε οριστικά στις 18 Μαΐου 1967.