Cécile Balavoine «Η σαγήνη του πιάνου»

Δεν είναι απαραίτητο να μάθεις πώς παράγονται οι ήχοι – ένα άγγιγμα του πλήκτρου αρκεί και αυτό θα αρχίσει να τραγουδά. Τόσο απλά. Το πιάνο έχει αυτή την ιδιαιτερότητα σε σχέση με τα υπόλοιπα όργανα. Τα ογδονταοκτώ του πλήκτρα, ορατά με μια ματιά, προσφέρονται για τους άπειρους πιθανούς συνδυασμούς του μέλλοντος και του παρελθόντος της δυτικής μουσικής. Αύταρκες, επιβλητικό, μοναχικό, είναι το όργανο του βιρτουόζου και το εργαλείο του διευθυντή ορχήστρας, ικανό να συμπυκνώσει όλη την πολυπλοκότητα μιας όπερας ή συμφωνίας.

Το πιάνο συναρπάζει, και όχι μόνο τους μουσικούς. Ο Ρουσσώ, ο Ντιντερό, ο Φλωμπέρ, ο Φοντάνε, όπως και ο Τολστόι, η Τζέην Ώστιν, ο Ζολά, η Ζωρζ Σαντ, ο Βερλαίν ή ο Προυστ έγραψαν για το πιάνο. Μουσικοί και συνθέτες υπέκυψαν στον πειρασμό να γράψουν και εκείνοι. Πρώτα ο Μότσαρτ και ύστερα ο Μπερλιόζ, ο Ρόμπερτ και η Κλάρα Σούμαν, ο Λιστ και άλλοι. Όλος ο 19ος αιώνας ανέπτυξε έναν στοχασμό γύρω από το νέο, ογκώδες, φλογερό και μαγικό όργανο. Ο 20ος  αιώνας παραμένει γοητευμένος από αυτό, όπως μας δείχνουν τα κείμενα του Τόμας Μανν, του Βιάν, της Σαγκάν, της Κολέτ, της Ντυράς ή του Άλφρεντ Μπρέντελ. Όσο για τον 21ο αιώνα, συγγραφείς όπως ο Εσενόζ και ο Μπαρνς διαιωνίζουν τον απόηχό του.

«Η σαγήνη του πιάνου» | Επιλογή – σχολιασμός: Cécile Balavoine | Μετάφραση: Γιάννης Σιδέρης | Εκδόσεις ΑΓΡΑ | Οκτώβριος 2020 | Αριθμός σελίδων: 144 | Έργο εξωφύλλου: William Chase, The Keynote, 1915.