Χανς Φάλλαντα «Ο πότης»

Δεκαετία του ᾽30. Ο Έρβιν και η Μάγδα Ζόμερ ζουν μια ήσυχη, ευτυχισμένη οικογενειακή ζωή. Όλα όμως ανατρέπονται, όταν η επιχείρησή τους παίρνει την κάτω βόλτα, μετά την αποχώρηση της δραστήριας και δυναμικής Μάγδας. Η δυσμενής αυτή εξέλιξη κλονίζει τον γάμο τους συθέμελα και τελικά συνθλίβει τον Έρβιν, ο οποίος γυρίζει την πλάτη στην πραγματικότητα και καταφεύγει στο ποτό. Το αλκοόλ αμβλύνει ένα αίσθημα αδυναμίας που τον κατέτρυχε ανέκαθεν, του προσφέρει διαφυγή από την πεζή, απονεκρωμένη καθημερινότητα, που ασφυκτιά μέσα σ’ ένα σύστημα άτεγκτων γερμανικών κανόνων, και του αποκαλύπτει την απόλαυση που μπορεί να προσφέρει το ανοιξιάτικο ξύπνημα της φύσης αλλά και της καταπιεσμένης του σεξουαλικότητας. Παρασυρμένος από τη μέθη που του προκαλεί η ανακάλυψη πρωτόγνωρων εμπειριών, παραπαίοντας ανάμεσα στην ενοχή που συνεπάγεται η απώλεια της αστικής αξιοπρέπειας και στην ηδονή που νιώθει τσαλαπατώντας την, αποξενώνεται από το οικογενειακό και κοινωνικό του περιβάλλον· έρμαιο πλέον ενός ανεξέλεγκτου αλκοολισμού, θύμα των ανθρώπων του υποκόσμου που συναναστρέφεται, συλλαμβάνεται λόγω παραβατικής συμπεριφοράς και φυλακίζεται σε άσυλο.

Περιγράφοντας τις ψυχικές μεταπτώσεις του ήρωα, ο συγγραφέας σκηνοθετεί με δεξιοτεχνία τη συνάντηση του τραγικού με το κωμικό, με φόντο το ζοφερό άσυλο, μικρογραφία μιας κοινωνίας που βυθίζεται στη φρίκη του Ναζισμού.

«Το μυθιστόρημα Ο πότης άρχισε να γράφεται το 1944, κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού του συγγραφέα σε ναζιστικό ίδρυμα λόγω αλκοολισμού και παραβατικής συμπεριφοράς, και εκδόθηκε το 1950. Με τις εμπνευσμένες προσωπογραφίες εγκληματιών και ψυχασθενών (οι οποίες, αν ήταν εικαστικά έργα, θα αποτελούσαν χαρακτηριστικά δείγματα του γερμανικού εξπρεσιονισμού), με τις περιγραφές ομοφυλοφιλικών ερώτων και τη ρεαλιστική αναπαράσταση των συνθηκών διαβίωσης, που δεν άφηναν καμιά αμφιβολία για την πρόθεση των Αρχών να οδηγήσουν τους τροφίμους σε αργό θάνατο, συνιστούσε μια πρωτοφανή παρέκκλιση από την επίσημη πολιτική στον τομέα της λογοτεχνικής παραγωγής» – Από το Επίμετρο της έκδοσης

Πολλές ζωές σε μία είναι ο τίτλος μιας από τις βιογραφίες του Χανς Φάλλαντα. Δεν υπάρχει καταλληλότερος χαρακτηρισμός για τη γεμάτη αντιφάσεις ζωή ενός γόνου αστικής οικογένειας με παράδοση στον νομικό κλάδο. Γεννήθηκε το 1893 στο Γκράιφσβαλντ της βόρειας Γερμανίας κι έζησε τα σχολικά του χρόνια στο Βερολίνο και τη Λειψία. Η ιδιοσυγκρασία του τον οδήγησε νωρίς στους επικίνδυνους παράδρομους της ζωής, με αποτέλεσμα να μπαινοβγαίνει σε άσυλα αποτοξίνωσης και να φυλακιστεί δύο φορές για υπεξαίρεση. Παράλληλα, κατάφερε να στήσει μια άλλη ζωή επάνω στις ράγες της αστικής καταξίωσης: απόφοιτος σχολής αγροτικής οικονομίας, εργάστηκε ως διαχειριστής σε μεγάλα αγροκτήματα, υπήρξε πολυγραφότατος και καταξιωμένος συγγραφέας (δύο τουλάχιστον βιβλία του έγιναν διεθνώς μπεστ σέλερ), καθώς και σύζυγος και τρυφερός πατέρας τριών παιδιών. Μετά από έναν σύντομο δεύτερο γάμο, από τον οποίο απέκτησε ένα ακόμα παιδί, απεβίωσε το 1947, λόγω μιας άνευ όρων παράδοσης στο αλκοόλ και στη μορφίνη. Σημαντικότερα έργα του: Αγρότες, μεγαλοϋπάλληλοι και βόμβες (1931)· Και τώρα, ανθρωπάκο; (1932)· Λύκος μεταξύ λύκων (1937)· Ο σιδερένιος Γκούσταβ (1938)· Ξένος στον τόπο μου. Ημερολόγιο φυλακής, 1944 (2009)· Μόνος στο Βερολίνο (1946· ελλ. μτφρ. Άντζη Σαλταμπάση, Πόλις, 2012, α´ έκδ. 2008).

«Ο πότης» | Συγγραφέας: Χανς Φάλλαντα | Μετάφραση – Επίμετρο:  Έμη Βαϊκούση | Σελίδες: 424 | Σχήμα 14,5×20,5 | Ημερομηνία παρούσας έκδοσης: Ιανουάριος 2021 (Α’ έκδοση:2012) | Εκδόσεις Κίχλη