Ένας αυθεντικός «Ηλίθιος του Ντοστογιέφσκι» από τον Νικόλα Ανδρουλάκη

Ο μονόλογος, που αποτελεί ένα σχετικά καινοφανές είδος θεάτρου, κάνει την εμφάνισή του περίπου τη δεκαετία του 1970. Πλέον, ένα μεγάλο μέρος της νεοελληνικής δραματουργίας αποτελείται από μονολόγους και αυτό έχει εξήγηση, η οποία αποτυπώνεται ικανοποιητικά στα λόγια του καθηγητή Σάββα Πατσαλίδη, ο οποίος αναφέρει «ταχύτατη υποχώρηση της ιδεολογίας και πρακτικής της συλλογικής δημιουργίας του ηθοποιού που είχε ανθίσει τη δεκαετία του 1960… Σήμερα… κάθε καλλιτέχνης ζει και λειτουργεί για τον εαυτό του. Γνωρίζει τις δυνατότητες που προσφέρει ο μονόλογος ως θεατρική φόρμα για την προβολή της προσωπικότητάς του όποιου ταλέντου του, γι’ αυτό τον χρησιμοποιεί, συν το γεγονός ότι, χρησιμοποιώντας τον, έχει υπό έλεγχο τα μέσα παραγωγής της παράστασης & το ύψος των δαπανών». {8 (Παράβασις) 2008}.

Στη μονολογική παράσταση «Ο Ηλίθιος του Ντοστογιέφσκι» σε σκηνοθεσία – δραματουργική επεξεργασία Νικόλα Ανδρουλάκη που παρακολουθήσαμε στο θέατρο Λιθογραφείον στην Πάτρα, είδαμε τον ίδιο (τον Ανδρουλάκη) να καταθέτει αλήθειες για την ανθρώπινη ύπαρξη από τη δική του σκοπιά. Ο Ανδρουλάκης και η ομάδα Ντουέντε αποκαλούν το θέατρο που παρουσιάζει επί σκηνής ως θέατρο της πραγματικότητας (δεν έχει σχέση με το θέατρο Ντοκουμέντο).

Κατά την εξέλιξη της παράστασης αποκαλύπτει πως μπορεί να μοιάζει με Stand-up comedy, αλλά θα καταλήξει ως Sit-down Drama. Στο έργο βέβαια υποβόσκει και αρκετό Devised-Theatre, καθώς βασίζεται σε μια εξελικτική δομή στην οποία κατά τη διάρκεια της παράστασης, αναζητείται μια κοινωνική αυθεντικότητα και διακόπτεται από αρκετή αυτοαναφορικότητα, η οποία όμως δεν ακυρώνει την εξωτερική Performance. Σημαντικό είναι το γεγονός πως στο έργο το κείμενο του Ντοστογιέφσκι υποφώσκει και «διασχίζει» την αισθητηριακή σχέση του ηθοποιού με τους θεατές καθώς λειτουργεί ως λάιτ μοτίβ στην παράσταση. Ο Ανδρουλάκης μας μιλάει μέσα από το κατά Νοβαρίνα «Θέατρο των αυτιών», όπου η παρουσία του κειμένου -έστω υποφώσκοντας- λειτουργεί ως βασικός αγωγός μηνυματοδότησης.

Μπαίνοντας στο θέατρο, τους θεατές υποδέχεται ο ηθοποιός με μια φιλική προσέγγιση, καλώντας τους να μυρίσουν μια πορτοκαλιά που βρίσκεται στη σκηνή. Η όλη απεύθυνση περιέχει διάρρηξη ορίων σκηνής πλατείας καθώς αυτό που επιδιώκει ο ηθοποιός είναι να μην παρουσιάσει μια ακόμα παράσταση με κάτι από Ντοστογιέφσκι. Αυτό το πετυχαίνει και με αρκετές  παρεμβάσεις, διακόπτοντας την ροή της παράστασης, σχολιάζοντας και αναφέροντας προσωπικές του εμπειρίες με αρκετή δόση χιούμορ.

Βέβαια, αναφέρει και κακές εμπειρίες και αυτό που εντυπωσιάζει είναι η μεταλλαγή που πετυχαίνει από την χαρούμενη διάθεση στην ένταση των, όχι καλών στιγμών. Τον βλέπουμε χαρούμενο να μας μιλά για τον τρόπο που επικοινωνεί με τον άγνωστο κόσμο σε κάθε πόλη που πηγαίνει και όταν χρειάζεται να μας εξιστορήσει τον τρόπο που έκοψε το τσιγάρο ή το αλκοόλ να αναδεικνύει το πόσο δύσκολο ήταν, πάντα μέσα από μια ένταση αυτοαναφορικότητας.

Σημαντική είναι και η πρώτη εντύπωση που επιδιώκει ο Ανδρουλάκης, καθώς πέρα από τη φιλική προσέγγιση, στο έργο, είναι εμφανές το υποκειμενικό στοιχείο. Τα σκηνικά αντικείμενα αποτελούνται από προσωπικές φωτογραφίες του Νικόλα Ανδρουλάκη, έχοντάς τα τοποθετημένα όπως ο Τερζόπουλος στις Τρωάδες (όχι σε κύκλο απλά κενά) ώστε να δείξει ένα θάνατο παλιών εαυτών.

«Ο Ηλίθιος του Ντοστογιέφσκι» από τον Νικόλα Ανδρουλάκη  είναι μια παράσταση «ποτισμένη με νου» του ιδίου στην προσπάθειά του για ένα νέο ποιητικό θεατρικό λόγο. Η εργαλειοποίηση της προσωπικότητάς του, δίνει μια ενεργητική διάσταση στην παράσταση η οποία διυφαίνεται με το Ντοστογιεφσκικό υποκείμενο του Ηλίθιου και αποκαλύπτει πως η κοινωνική πραγματικότητα είναι γεμάτη από  υλικές όψεις των κατά μόνας ανθρώπινων σκέψεων ή αλλιώς των λογικών Ηλίθιων.

Επόμενες παραστάσεις στο θέατρο Λιθογραφείον (Μαίζωνος 172β, Πάτρα), Πέμπτη 18 και 25 Απριλίου στις 21:00. Περισσότερες πληροφορίες στο facebook event,  στο more.com και στο 2610328394