Εξακολουθούν να κινδυνεύουν οι θαλάσσιες χελώνες σε Ελλάδα, Τουρκία και Κύπρο

Τις σημαντικές απειλές και πιέσεις που δέχονται οι θαλάσσιες χελώνες της Μεσογείου στις περιοχές ωοτοκίας τους παρουσίασε το Medasset (Μεσογειακός Σύνδεσμος για τη Σωτηρία των Θαλάσσιων Χελωνών) στην 42^η συνάντηση της Μόνιμης Επιτροπής της Σύμβασης της Βέρνης, που πραγματοποιήθηκε στο Στρασβούργο από τις 28 Νοεμβρίου έως τις 02 Δεκεμβρίου 2022.

Όπως αναλυτικά αναφέρει σε ανακοίνωσή της:

Η Ελλάδα φιλοξενεί περίπου το 40% της ωοτοκίας της χελώνας Caretta caretta στη Μεσόγειο, με το Νότιο Κυπαρισσιακό Κόλπο και τον Κόλπο του Λαγανά στη Ζάκυνθο να αποτελούν τους κυριότερους βιότοπους, με περίπου 1.200 φωλιές κατ’ έτος κατά μέσο όρο για τη Ζάκυνθο και πάνω από 3.000για το Νότιο Κυπαρισσιακό Κόλπο. Παρά την κρισιμότητα των εν λόγω βιοτόπων για την επιβίωση του είδους και το γεγονός ότι αποτελούν προστατευόμενες περιοχές Natura 2000, εκκρεμούν ακόμη τα Σχέδια Διαχείρισης των περιοχών, που αναμένεται να λύσουν πολλά προβλήματα και τα οποία αποτελούν πάγιο αίτημα της Σύμβασης της Βέρνης και των περιβαλλοντικών οργανώσεων που ασχολούνται με την προστασία της θαλάσσιας χελώνας στην Ελλάδα.

Ανύπαρκτα τα σχέδια διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών στην Ελλάδα

Οι επιτόπιες αυτοψίες του Medasset σε Ζάκυνθο και Νότιο Κυπαρισσιακό Κόλπο αποκάλυψαν και φέτος πλήθος παραβάσεων στις παραλίες ωοτοκίας, όπως παράνομα κτίσματα και επιχειρήσεις κατά μήκος της ακτογραμμής, ανεξέλεγκτη θαλάσσια δραστηριότητα, έλλειψη φύλαξης, καλλιέργεια ξενικών ειδών, πρόσβαση οχημάτων στις παραλίες κ.α.

Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός πως ακόμα και για περιπτώσεις σοβαρής περιβαλλοντικής υποβάθμισης, όπως για παράδειγμα η διάνοιξη παράνομου δρόμου μεταξύ Δάφνης και Γέρακα εντός του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Ζακύνθου, τα πρόστιμα που επιβάλλονται αποτελούν ποινές-χάδια. Συγκεκριμένα για την εν λόγω υπόθεση το σχετικό πρόστιμο μειώθηκε από 200.000 ευρώ σε 10.000 ευρώ, οδηγώντας το Medasset Ελλάς και το  WWF Ελλάς να καταθέσουν προσφυγή κατά της νομιμότητας της απόφασης.

Τόσο η υπόθεση της Ζακύνθου όσο του Κυπαρισσιακού Κόλπου έμειναν «ανοιχτές» για ακόμα μια χρονιά στη Σύμβαση της Βέρνης, ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σημείωσε ότι  γίνονται ενέργειες σε συνέχεια της απόφασης του 2021 του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης να καταδικάσει την Ελλάδα για την αποτυχία καθορισμού των απαραίτητων μέτρων και στόχων διατήρησης για αρκετές περιοχές κοινοτικής σημασίας.

Ωστόσο η ελλιπής προστασία σημαντικών βιότοπων χελωνών δεν είναι μόνο ελληνική υπόθεση. Η Τουρκία και η Κύπρος φιλοξενούν εξαιρετικά σημαντικές παραλίες ωοτοκίας όχι μόνο για τη χελώνα Caretta caretta, αλλά και για την Πράσινη χελώνα, η οποία  αποτελεί ένα κινδυνεύον είδος. Παρ’ όλα αυτά, οι κρατικές αρχές δεν έχουν επιβάλλει επαρκή μέτρα προστασίας.

«Ανοιχτές» παραμένουν οι υποθέσεις των σημαντικότερων παραλιών ωοτοκίας χελωνών στις τρεις χώρες, λόγω ελλιπούς εφαρμογής των μέτρων προστασίας.

Για την Τουρκία και συγκεκριμένα για τις περιοχές ωοτοκίας στα Πάταρα και τη Φετίγιε, η Σύμβαση της Βέρνης αποφάσισε να μείνουν «ανοιχτές» οι υποθέσεις τους, λόγω πληθώρας παραβάσεων των Συστάσεων της Σύμβασης No. 182 και No. 183. Επιπλέον, κατόπιν αναφοράς του Medasset σε συνεργασία με την οργάνωση MERÇED, «άνοιξε» ένας νέος φάκελος υπόθεσης για την περιοχή του Αναμούρ, λόγω κατασκευής αναπτυξιακού έργου που υποβαθμίζει ανεπανόρθωτα την περιοχή ωοτοκίας.

Στο ίδιο μήκος κύματος, οι θαλάσσιες χελώνες (Πράσινη χελώνα και Caretta caretta) που ωοτοκούν στη χερσόνησο του Ακάμα και στην περιοχή της Λίμνης στην Κύπρο αντιμετωπίζουν πλήθος απειλών λόγω της μη ύπαρξης σχεδίων διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών. Η εν λόγω υπόθεση (μαζί με της Ζακύνθου) είναι δε από τις μακροβιότερες στη Σύμβαση της Βέρνης (1997).

Η παράνομη παράκτια ανάπτυξη απειλεί τους βιότοπους χελωνών σε Ελλάδα,Τουρκία και Κύπρο

«Παρότι η διατήρηση της βιοποικιλότητας είναι ο δρόμος για ένα πιο βιώσιμο μέλλον για τον πλανήτη μας, τα κράτη δεν παίρνουν τις απαιτούμενες αποφάσεις για την προστασία των ευάλωτων ειδών, μεταξύ των οποίων και η θαλάσσια χελώνα. Στη στάθμιση η ζυγαριά γέρνει ακόμα υπέρ της παράκτιας ανάπτυξης, χωρίς όμως να συμπεριλαμβάνεται το περιβαλλοντικό κόστος. Το Medasset θα συνεχίσει  να αγωνίζεται και να ενώνει τις δυνάμεις του και με άλλες περιβαλλοντικές οργανώσεις για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας στη Μεσόγειο», δήλωσε ο Διευθυντής του Medasset  Γιώργος Σαμψών.