Η άρνηση των εμβολίων στους παλαιστινίους αποκαλύπτει τις θεσμοθετημένες διακρίσεις του Ισραήλ

Η ισραηλινή κυβέρνηση πρέπει να σταματήσει να αγνοεί τις διεθνείς της υποχρεώσεις ως κατοχική δύναμη και να ενεργήσει άμεσα για να διασφαλίσει ότι τα εμβόλια για τον COVID-19 παρέχονται ισότιμα ​​και δίκαια στους Παλαιστινίους που ζουν υπό την κατοχή του στη Δυτική Όχθη και τη Λωρίδα της Γάζας, δήλωσε η Διεθνής Αμνηστία.

Στις 23 Δεκεμβρίου, το Ισραηλινό Υπουργείο Υγείας ξεκίνησε τη διανομή εμβολίων για τον COVID-19. Έχοντας ήδη πραγματοποιήσει εμβολιασμούς σε περισσότερο από το ένα δέκατο του πληθυσμού του, το Ισραήλ χαιρετίστηκε ως η χώρα που μέχρι σήμερα πέτυχε την ευρύτερη κάλυψη εμβολιασμού σύμφωνα με το ανάλογο  με το μέγεθος του πληθυσμού του. Ωστόσο, το πρόγραμμα διάθεσης εμβολίων για τον COVID-19 καλύπτει έως τώρα μόνο πολίτες του Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένων των ισραηλινών εποίκων που ζουν στη Δυτική Όχθη, και των Παλαιστινίων κατοίκων της Ιερουσαλήμ. Εξαιρούνται τα σχεδόν 5 εκατομμύρια Παλαιστίνιοι/ες που ζουν στη Δυτική Όχθη και τη Λωρίδα της Γάζας, περιοχές που βρίσκονται υπό ισραηλινή στρατιωτική κατοχή.

«Το πρόγραμμα εμβολίων για τον COVID-19 του Ισραήλ αναδεικνύει την πολιτική της ισραηλινής κυβέρνησης και τις θεσμοθετημένες διακρίσεις που κάνει σε βάρος των Παλαιστινίων. Ενώ το Ισραήλ γιορτάζει ένα ρεκόρ εμβολιασμών, εκατομμύρια Παλαιστίνιοι/ες που ζουν υπό τον έλεγχο του Ισραήλ στη Δυτική Όχθη και τη Λωρίδα της Γάζας δεν θα λάβουν εμβόλιο ή θα πρέπει να περιμένουν πολύ περισσότερο – δύσκολα θα μπορούσε να υπάρξει μια καλύτερη αποτύπωση του πώς οι ισραηλινές ζωές θεωρούνται ότι έχουν μεγαλύτερη αξία από εκείνες των Παλαιστίνιων,» δήλωσε ο Saleh Higazi, αναπληρωτής περιφερειακός διευθυντής της Διεθνούς Αμνηστίας για τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική.

«Οι ισραηλινές αρχές πρέπει να διασφαλίσουν ότι τα εμβόλια παρέχονται ισότιμα στους Παλαιστίνιους/ες που ζουν υπό τον έλεγχό τους, προκειμένου να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους βάσει του διεθνούς δικαίου. Πρέπει επίσης να διασφαλίσουν την ομαλή είσοδο εμβολίων και άλλου ιατρικού εξοπλισμού στις περιοχές αυτές, συμπεριλαμβανομένης της λήψης οποιωνδήποτε απαραίτητων υλικοτεχνικών ρυθμίσεων για τη διασφάλιση της ασφάλειας και της αποτελεσματικότητας αυτών των εμβολίων.»

Το Ισραηλινό Υπουργείο Υγείας δεν έχει ακόμη διαμορφώσει δημόσια μια πολιτική κατανομής η οποία θα περιλαμβάνει την διαφύλαξη συγκεκριμένων ποσοτήτων δόσεων για Παλαιστίνιους/ες στα Κατεχόμενα Παλαιστινιακά Εδάφη (ΚΠΕ), ούτε έχει συγκροτήσει ένα χρονοδιάγραμμα για τη χορήγηση αυτών των εμβολίων στις παλαιστινιακές υγειονομικές αρχές.

Σε πάνω από μισό αιώνα κατοχής και επιβολής ενός συστήματος θεσμοθετημένων διακρίσεων στα Κατεχόμενα Παλαιστινιακά Εδάφη, συμπεριλαμβανομένης της Ανατολικής Ιερουσαλήμ, το Ισραήλ στερεί από τους Παλαιστινίους/ες βασικά δικαιώματα και διαπράττει μαζικές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το Ισραήλ πρέπει να τερματίσει τις πολιτικές διάκρισης και να εξαλείψει τυχόν εμπόδια που ενδέχεται να εμποδίσουν τους Παλαιστινίους/ες να έχουν πρόσβαση ή να απολαμβάνουν υγειονομική περίθαλψη.

Οι υποχρεώσεις του Ισραήλ βάσει του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου περιλαμβάνουν το καθήκον διασφάλισης και διατήρησης «ιατρικών και νοσοκομειακών ιδρυμάτων και υπηρεσιών, της δημόσιας υγείας και της υγιεινής στο κατεχόμενο έδαφος, με ιδιαίτερη αναφορά στην υιοθέτηση και την εφαρμογή προληπτικών μέτρων που είναι απαραίτητα για την καταπολέμηση της εξάπλωσης μεταδοτικών ασθενειών και επιδημιών,» σύμφωνα με το άρθρο 56 της Τέταρτης Σύμβασης της Γενεύης.

Από τις 3 Ιανουαρίου του 2021, σύμφωνα με την Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), 159.034 Παλαιστίνιοι/ες στα ΚΠΕ, συμπεριλαμβανομένης της Ανατολικής Ιερουσαλήμ, έχουν μέχρι στιγμής βρεθεί θετικοί/ες στον κορονοϊό, από το πρώτο επιβεβαιωμένο κρούσμα που αναφέρθηκε τον Μάρτιο του 2020. Υπήρξαν επίσης, σχεδόν 1.600 θάνατοι σχετιζόμενοι με τον COVID-19 μεταξύ των Παλαιστινίων στα ΚΠΕ από την αρχή της πανδημίας.

Δεδομένου ότι οι παλαιστινιακές αρχές στη Δυτική Όχθη και η de facto διοίκηση της Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας δεν μπορούν να χρηματοδοτήσουν ανεξάρτητα τα εμβόλια ούτε και τη διανομή τους στον παλαιστινιακό πληθυσμό, εξαρτώνται από παγκόσμιους μηχανισμούς συνεργασίας όπως το COVAX, ο οποίος ακόμη δεν έχει αρχίσει να διανέμει εμβόλια. Το Ισραήλ πρέπει να παράσχει πλήρη οικονομική υποστήριξη για να διασφαλίσει ότι το εμβόλιο θα διανεμηθεί άμεσα στον παλαιστινιακό πληθυσμό χωρίς διακρίσεις. Το Ισραήλ πρέπει επίσης να άρει τον αποκλεισμό στη Λωρίδα της Γάζας για να επιτρέψει την ορθή λειτουργία του συστήματος υγείας του ενόψει της πανδημίας του COVID-19. Το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης της Γάζας – που υπόκειται σε μισό αιώνα κατοχής και περισσότερο από μια δεκαετία αποκλεισμού – δεν είναι σε θέση να καλύψει τις ανάγκες του πληθυσμού της. Η πανδημία του COVID-19 και η έλλειψη δίκαιης πρόσβασης στα εμβόλια έχουν αυξήσει τις διακρίσεις και τις ανισότητες που αντιμετωπίζει ο παλαιστινιακός πληθυσμός.

«Η ισραηλινή κυβέρνηση πρέπει να τηρήσει τις υποχρεώσεις της ως κατοχική δύναμη, σύμφωνα με το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο και το δίκαιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα και να παρέχει το υψηλότερο δυνατό επίπεδο σωματικής και ψυχικής υγείας στον πληθυσμό των περιοχών των ΚΠΕ χωρίς διακρίσεις,» δήλωσε ο Saleh Higazi.

«Οι απόψεις των περιθωριοποιημένων ομάδων πρέπει να βρίσκονται στο προσκήνιο οποιασδήποτε διαδικασίας λήψης αποφάσεων για να διασφαλιστεί ότι οι εθνικές πολιτικές εμβολίων δεν θα αποκλείουν ή θα εισάγουν διακρίσεις. Όλα τα κράτη πρέπει να αντιμετωπίσουν τις υπάρχουσες ανισότητες για να διασφαλίσουν ότι όλοι/ες έχουν πρόσβαση στα εμβόλια.»

Στις 22 Δεκεμβρίου, 10 οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και υγείας εξέδωσαν δήλωση η οποία καλούσε το Ισραήλ να διασφαλίσει ότι η εκστρατεία εμβολιασμού του θα περιλαμβάνει και τους Παλαιστινίους/ες που ζουν στις περιοχές υπό ισραηλινή κατοχή.

Στις αρχές του Δεκεμβρίου, το Ισραήλ κατέληξε σε συμφωνία με τη φαρμακευτική εταιρεία Pfizer για την προμήθεια 8 εκατομμυρίων δόσεων του προσφάτως εγκεκριμένου εμβολίου για τον COVID-19 – ποσοστό αρκετό για να καλύψει σχεδόν το ήμισυ του πληθυσμού του Ισραήλ, δηλαδή περίπου 9 εκατομμύρια, αφού κάθε άτομο απαιτεί δύο δόσεις. Το Ισραήλ κατέληξε επίσης σε ξεχωριστή συμφωνία με τη Moderna για την αγορά 6 εκατομμυρίων δόσεων του εμβολίου της – οι οποίες είναι αρκετές για άλλα 3 εκατομμύρια Ισραηλινούς/ες.

Καθώς ο αγώνας για τη διανομή εμβολίων για τον COVID-19 εντείνεται, η Διεθνής Αμνηστία καλεί τα κράτη και τις εταιρείες να διασφαλίσουν ότι όλοι και όλες θα έχουν πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, συμπεριλαμβανομένων των εμβολίων, ανεξαρτήτως του τόπου όπου ζουν ή της οικονομικής τους κατάστασης.

Ιστορικό

Υπάρχουν περίπου 600.000 Ισραηλινοί/ες έποικοι που κατοικούν σε 256 εποικισμούς και φυλάκια διάσπαρτα σε όλη την κατεχόμενη Δυτική Όχθη, συμπεριλαμβανομένης της Ανατολικής Ιερουσαλήμ. Οι ισραηλινοί εποικισμοί είναι παράνομοι σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.

Στις 3 Ιανουαρίου του 2021, το Ισραηλινό Υπουργείο Υγείας δήλωσε ότι 435.866 άτομα στο Ισραήλ είχαν βρεθεί μέχρι στιγμής θετικά στον κορονοϊό, από το πρώτο επιβεβαιωμένο κρούσμα που αναφέρθηκε τον Φεβρουάριο του 2020. Σχεδόν 3.400 άνθρωποι έχουν πεθάνει στο Ισραήλ.

Αναφορές δείχνουν ότι η πρώτη παρτίδα  313.000 δόσεων του εμβολίου για τον COVID-19 έφτασε στο Ισραήλ στις αρχές Δεκεμβρίου 2020 και η χώρα αναμενόταν να λάβει 3,8 εκατομμύρια επιπλέον δόσεις μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου 2020.

Οι παλαιστινιακές αρχές έχουν ονομαστική και περιορισμένη δικαιοδοσία σε τμήματα της κατεχόμενης Δυτικής Όχθης σύμφωνα με τις ενδιάμεσες ειρηνευτικές συμφωνίες που επιτεύχθηκαν με το Ισραήλ τη δεκαετία του 1990. Το Ισραήλ κατέλαβε τη Δυτική Όχθη, συμπεριλαμβανομένης της Ανατολικής Ιερουσαλήμ και της Λωρίδας της Γάζας μετά τον πόλεμο του 1967.

Οι παλαιστινιακές αρχές ελπίζουν να αποκτήσουν εμβόλια για τους Παλαιστινίους/ες στη Δυτική Όχθη και τη Λωρίδα της Γάζας μέσω μιας εταιρικής σχέσης υπό την ηγεσία του ΠΟΥ μαζί με ανθρωπιστικές οργανώσεις γνωστές ως COVAX, η οποίες στοχεύουν στην παροχή εμβολίων έως και στο 20% του πληθυσμού όλων των συμμετεχουσών χωρών, πολλές από τις οποίες έχουν πληγεί ιδιαίτερα από την πανδημία του COVID-19.