Οι ήρωες στις πραγματικές τους διαστάσεις

Αν ρωτήσεις τον περαστικό δίπλα σου ή το μόνιμο παρατηρητή ή συμμετέχοντα της ζωής σου ποιος είναι, η απάντηση που τις περισσότερες φορές θα λάβεις θα είναι η ονομαστική του ταυτότητα αλλά πιθανότατα και η επαγγελματική του ιδιότητα. Μαζί ίσως με μια χροιά απογοήτευσης που αποτελεί δείγμα της εποχής μας, μια και μεγαλώνουμε και ζούμε σε μια χώρα πνιγμένη στον αέρα της απογοήτευσης… ή όχι;

Και μετά μένεις με την απάντηση η οποία κάθε άλλο παρά την αλήθεια εκπροσωπεί. Γιατί αυτός που είμαστε δεν είναι μόνο το όνομά μας, οι κληρονομικές και ονομαστικές μας καταβολές ούτε βέβαια η επαγγελματική μας ιδιότητα. Αυτός που είμαστε είναι ένα πεδίο πολλές φορές σκοτεινό όπως μας θυμίζει η αγαπημένη Ροζίτα Σπινάσα που όπως η ίδια συστήνεται στους αναγνώστες της «ενθουσιάζεται με τη θάλασσα, το διάβασμα, τα όμορφα ρούχα και το ποδόσφαιρο. Με τα χρόνια έμαθε να ψάχνει την ευτυχία στο επόμενο εικοσιτετράωρο».

Οι ήρωες της Ροζίτας Σπινάσα φαίνονται να έχουν ξεχάσει να ψάχνουν την ευτυχία όχι μόνο στο επόμενο εικοσιτετράωρο μα σε όλα τα εικοσιτετράωρα της μουντής, θλιμμένης, γεμάτης απογοήτευσης καθημερινότητάς τους. Οι ήρωές της έχουν ξεχάσει την ύπαρξη του φωτός. «Δρουν στα τυφλά» μα τελικά «σπάνε το καλούπι που μέχρι τότε περνούσαν για τον εαυτό τους».

Και είναι μαγευτικός ο τρόπος με τον οποίο η Ροζίτα Σπινάσα μας μυεί στον τρόπο με τον οποίο οι ήρωές της ξεφορτώνονται το επίκτητο καλούπι τους και αποκτούν τις πραγματικές τους διαστάσεις. Με γραφή λιτή αλλά ευφάνταστη, πλοκή ενδιαφέρουσα, απροσδόκητη, και γεμάτη εκπλήξεις ο αναγνώστης παρακολουθεί τον ήρωα κάθε μιας από τις 10 ιστορίες της Σπινάσα να παλεύει με το οικογενειακό ασυνείδητο, με το χρονοντούλαπο των αναμνήσεων που επιζητούν την πολυπόθητη παραγραφή, με το κατά συνθήκη λευκό ψέμα, με την απρόσκλητη ζήλια, με την ανάγκη του κέρδους, με την μοναξιά, με την απώλεια, με την ανάγκη να αγαπήσουν και να αγαπηθούν μέσα από την υιοθέτηση ρόλων όπως αυτός της μητρότητας, ή την διαμόρφωση δικών τους ηθικών κανόνων που βασίζονται σε παλαιότερους άγραφους κανόνες όπως «οφθαλμός αντί οφθαλμού» αλλά προσαρμόζονται στις επιταγές απάλυνσης του δικού τους προσωπικού πόνου.

Μαγεύτηκα από τη σύλληψη των ιστοριών, την πλοκή τους και το ξεσκέπασμα του ενδότερου στρώματος που κυοφόρησαν μέχρι να οδηγήσουν τον αναγνώστη στη λύτρωση του ήρωά του μα και στη δική του. Κάθε τίτλος αποτελεί σύμμαχο στη βουτιά στα ενδότερα της ιστορίας που κάθε άλλο παρά προσδοκώμενη είναι.

Ένας από τους λόγους που το διήγημα αποτελεί ένα από τα πιο δύσκολα είδη της συγγραφικής τέχνης είναι αν μη τι άλλο η έκτασή του. Πώς να χτιστεί το πολυεπίπεδο στρώμα των χαρακτήρων, της πιθανής διδαχής ή του ερωτήματος που επιθυμεί ο συγγραφέας να αποτείνει στον αναγνώστη του μέσα σε λίγες σελίδες; Μα η Ροζίτα Σπινάσα απευθύνει το ερώτημά της με ευαισθησία, διεισδυτική ματιά στο σκοτεινό καλούπι που καλύπτει το ασυνείδητο του κάθε ήρωα και κατανόηση στον κάθε αναγνώστη της.

Μη φοβηθείς να σπάσεις το καλούπι σου, φίλε αναγνώστη γιατί ίσως και εσύ ο ίδιος εκπλήξεις τον εαυτό σου με την πραγματική σου διάσταση όπως οι ήρωές της συλλογής «στόμαστομαστό» της Ροζίτας Σπινάσα εκπλήσσονται. Και η έκπληξη αν μη τι άλλο αποτελεί μια δράση. Στην απραξία του σήμερα που αναγκαζόμαστε να αποδεχτούμε μαρτυρικά μία τέτοια δράση αποτελεί αν μη τι άλλο ένα κομμάτι της δικής σου προσωπικής πράξης.
[wc_box color=”secondary” text_align=”left”]
«Στόμαστομαστό»

Εκδόσεις Κέδρος

Συγγραφέας: Ροζίτα Σπινάσα
Έκδοση: 2017

[/wc_box]