«Ιερό» σιωπητήριο με απαγορεύσεις δραστηριοτήτων τα Μετέωρα

By PP Photography,  CC BY-SA 4.0, Link

Ένα απίστευτο προεδρικό διάταγμα, ανέσυρε από τα συρτάρια νόμο του 1995, για να καθορίσει την περιοχή των Μετεώρων ως «ιερό σιωπητήριο».

Το Περιφερειακό Συμβούλιο Θεσσαλίας, ενέκρινε την Τρίτη 25 Απριλίου το υπό έκδοση σχέδιο προεδρικού διατάγματος με τίτλο «Θέσπιση χρήσεων και δραστηριοτήτων εντός του ιερού χώρου των Μετεώρων» προς εφαρμογή του άρθρου 2 παρ. 2 του Νόμου 2351 του 1995 (Φ.Ε.Κ.: 225/Α’/01-11-1995), το οποίο επιβάλλει σημαντικότατους και εκτενείς περιορισμούς στις δραστηριότητες στα Μετέωρα.

Το υπό έκδοση προεδρικό διάταγμα και ο νόμος στον οποίο βασίζεται ορίζουν:

Την αναγνώριση της περιοχής των Μετεώρων ως «ιερή» με γνώμονα «την αδιακώλυτη άσκηση του μοναχικού βίου και της θείας λατρείας». Στην περιοχή δεν θα επιτρέπεται η χρήση γης, η άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας που μπορούν να διαταράξουν τον ιερό χαρακτήρα της περιοχής. Επίσης απαγορεύονται: Η φωτογράφηση – κινηματογράφηση, με εμπορικό σκοπό εκμετάλλευσης της εικόνας της «ιερής» περιοχής, χωρίς άδεια από το Υπουργείο κατόπιν της γνώμης των Μονών. Τίθενται περιορισμοί που εξασφαλίζουν την ηρεμία του μοναχικού βίου σε: άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας, κατασκήνωση, διανυκτέρευση, διοργάνωση εκδηλώσεων, και αθλητικές δραστηριότητες (αερόπτερο, αλεξίπτωτο πλαγιάς, αερομοντελισμός, αερόστατα, αναρρίχηση, σχοινοβασία κ.α) στην περιοχή.

Χαρακτηριστικό είναι πως οι επιτρεπόμενες αθλητικές δραστηριότητες σε βραχώδη συμπλέγματα που δεν υπάρχουν μονές ή κατάλοιπα αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, θα πραγματοποιούνται υπό την προϋπόθεση της μη όχλησης των μοναζόντων και των επισκεπτών των ιερών μονών.

Το συγκεκριμένο διάταγμα, όχι μόνο πλήττει τους κατοίκους της περιοχής, αλλά σαφώς περιορίζει τα δικαιώματα στην πρόσβαση και την απόλαυση της δημόσιας γης, σχεδόν οριοθετώντας μια ολόκληρη περιοχή, ως ιερή ιδιοκτησία.

Είναι γνωστό πως τα μετέωρα αποτελούν ιερό χώρο για τους χριστιανούς προσκυνητές με αποτέλεσμα την ανάπτυξη θρησκευτικού τουρισμού στις μονές της περιοχής. Πέραν αυτού όμως, τα Μετέωρα αποτελούν και ένα πολιτιστικό μνημείο, ένα μοναδικού φυσικού κάλλους τοπίο – έναν εξαιρετικό γεωλογικό σχηματισμό. Για το λόγο αυτό πλήθος επισκεπτών που είτε ασχολούνται με διάφορες αθλητικές δραστηριότητες, είτε απλώς επιθυμούν να θαυμάσουν τη φυσική ομορφιά της περιοχής επισκέπτονται τα Μετέωρα, δημιουργώντας έναν τουρισμό παράλληλο με το θρησκευτικό.

Το με ποια κριτήρια ο ένας τουρισμός, δεν μπορεί να συνυπάρξει με τον άλλο παρά μόνο με καθολικές ή παράλογες απαγορεύσεις είναι κάτι ακατανόητο. Και εν τέλει το να παραχωρείται μια ολόκληρη περιοχή σε ένα ιδιότυπα «ιερό» καθεστώς και να απαιτεί τη γνωμοδότηση των Μονών δεν είναι κάτι που θίγει μόνο τους κατοίκους της περιοχής ή την ανάπτυξη του τουρισμού, αλλά και αυτή την ίδια τη χρήση δημόσιας γης.

By Vaggelis Vlahos,  CC BY 3.0, Link

Το προεδρικό διάταγμα που «ως εκ θαύματος» προσπαθεί να εφαρμοστεί, γίνεται χωρίς καμία προηγούμενη διαβούλευση με τους φορείς και τους κατοίκους της περιοχής. Πλήθος κόσμου και φορέων από την ευρύτερη περιοχή που αντιτίθενται στο συγκεκριμένο διάταγμα, κινητοποιήθηκε άμεσα ώστε τουλάχιστον να προηγηθεί κάποια διαβούλευση. Όπως διαβάζουμε και στο κείμενο υπογραφών που συλλέγουν:

«Το σχέδιο Π.Δ., όχι μόνο δεν προστατεύει τα Μετέωρα ως φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον βάσει του Αρχαιολογικού Νόμου και των Διεθνών Συνθηκών, αλλά δημιουργεί συνθήκες για το ακριβώς αντίστροφο.

Με το σχέδιο ΠΔ εκδιώχνεται αναίτια από μια τεράστια σε έκταση περιοχή ο εναλλακτικός τουρισμός και αθλητισμός που εκ των πραγμάτων προστατεύει υποδειγματικά το μνημείο δεκάδες χρόνια τώρα.

Δεν αναφέρεται στους μεγάλους κινδύνους του μνημείου που συνδέονται αποκλειστικά με τον μαζικά μεταφερόμενο τουρισμό στις ενεργές μονές, καθώς και την υποβάθμιση του γειτονικούς τους περιβάλλοντος που συνδέεται με αυτόν και τις συναφείς κατασκευές.»

Είναι φανερό πως για την υπεράσπιση «ιερών συμφερόντων» θίγεται μια ολόκληρη περιοχή πολλαπλά. Δεν υπάρχει καν ακριβές τοπογραφικό για την έκταση των απαγορεύσεων, με κίνδυνο οι μονές να διεκδικούν βράχους των Μετεώρων που δεν έχουν μοναστήρια ή που είναι χιλιόμετρα μακριά. Επίσης, οι μικρές επιχειρήσεις που λειτουργούν χρόνια τώρα στην περιοχή, σταδιακά θα απομακρυνθούν.

Προφανώς ο μη θρησκευτικός τουρισμός χρίζεται συνολικά ως ενοχλητικός ή «ανίερος» γιατί ίσως να μην έχει το απαιτούμενο «οικονομικό» αντίκρισμα στην «ιερότητα» του χώρου. Και προφανώς τα «ιερά» συμφέροντα της περιοχής κυριαρχούν όλων.