«Κόκκινα τριαντάφυλλα για μένα»

Κόρη αμίλητη προβαίνει
Ήλιοθαλασσοδαρμένη
Μαυρομαντηλού
Το κεφάλι αλαφρογέρνει
Δώρο ακριβό μου φέρνει
Λάμια του γιαλού

Απ’ τα χέρια της κομμένα
Κόκκινα τριαντάφυλλα για μένα

Η ματιά της είναι αστρίτης
Θάμπωσε ο αποσπερίτης
Μη μου βασκαθεί
Δε φοράει τζοβαΐρια
Μα της κάνω τα χατίρια
Μη μου μαραθεί

Και στον κόρφο έχει κρυμμένα
Κόκκινα τριαντάφυλλα για μένα

Οι παραπάνω στίχοι είναι από το θεατρικό έργο «Κόκκινα τριαντάφυλλα για μένα» του Ιρλανδού συγγραφέα Σον Ο’ Κέισι σε μετάφραση του Παύλου Μάτεσι. Πρόκειται για ένα έργο γραμμένο το 1942. Η ιστορία του διαδραματίζεται με φόντο την απεργία των Ιρλανδών Έργατών το 1913, γεγονότα στα οποία, ο ίδιος ο Σον Ο’ Κέισι είχε συμμετάσχει. Το έργο ανέβασε το 1974 ο θίασος του Κώστα Καρρά, ενώ η μουσική και τα τραγούδια, είναι σε ενορχήστρωση του Σταύρου Ξαρχάκου, τα οποία κυκλοφόρησαν σε δίσκο με ερμηνευτή τον Κώστα Καρρά την ίδια χρονιά και το 1976 ηχογραφήθηκαν ξανά με το Νίκο Ξυλούρη και τη Δήμητρα Γαλάνη.

Ο Ιρλανδός συγγραφέας Σον Ο΄Κέισι (Seán O’Casey, 30 Μαρτίου 1880 – 18 Σεπτεμβρίου 1964) γεννήθηκε και μεγάλωσε στις φτωχογειτονιές του Δουβλίνου ασκώντας διάφορα χειρωνακτικά επαγγέλματα για την επιβίωσή του, πράγμα που τον υποχρέωσε να διακόψει το σχολείο σε ηλικία 14 ετών. Η επιτυχία της μόρφωσή του, ήταν το εντυπωσιακό αποτέλεσμα της προσωπικής του προσπάθειας.

Από νωρίς δραστηριοποιήθηκε στην εθνική ιρλανδική υπόθεση της ανεξαρτησίας και στο εργατικό κίνημα. Ξεκίνησε δημοσιεύοντας πολιτικά άρθρα σε εφημερίδες μέσα από τα οποία υποστήριζε τις σοσιαλιστικές του ιδέες αλλά σταδιακά απομακρύνθηκε από τη μαχόμενη πολιτική και ξεκίνησε τη συγγραφή θεατρικών έργων.

Τα θεατρικά έργα του της περιόδου 1923-1926 είναι εμπνευσμένα από τη σύγχρονη ιρλανδική ιστορία. Από τα πιο γνωστά έργα του είναι: «Η σκιά ενός αντάρτη» (1923), «Η  Ήρα και το παγόνι»(1924) και «Το αλέτρι και τ’ άστρα» (1926).

Τα έργα που ακολούθησαν ασχολούνται με κοινωνικά θέματα και έχουν αντιφασιστικό και αντικαπιταλιστικό λόγο. Κυριότερα των οποίων «Το άστρο γίνεται κόκκινο» (1940), μια πολιτική αλληγορία που αναφέρεται την ιστορία του συνδικαλιστή ηγέτη Big Red και στην οποία το αστέρι της Βηθλεέμ γίνεται κόκκινο, και τα «Κόκκινα τριαντάφυλλα για μένα» που αναφέρεται στη μεγάλη απεργία του Δουβλίνου.

Η απεργία του Δουβλίνου διήρκεσε από τις 26 Αυγούστου 1913 έως τις 18 Ιανουαρίου 1914 και αφορούσε περίπου 20.000 εργάτες σε αντιδικία με 300 εργοδότες. Βασικότερα αιτήματά τους ήταν το δικαίωμα στο συνδικαλισμό και η βελτίωση των συνθηκών εργασίας. Η καταστολή της απεργίας, είχε τραγικό απολογισμό 2 νεκρούς εργάτες και πάνω από 300 τραυματίες.

Η ενεργός συμμετοχή του ίδιου του Ο’ Κόνερι στην απεργία τον κατέταξε στη μαύρη λίστα των εργοδοτών με αποτέλεσμα να μην μπορεί να βρει σταθερή δουλειά για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Το έργο «Κόκκινα Τριαντάφυλλα για μένα» περιγράφει τη ζωή του νεαρού Αγιαμόν Μπρέυντον, ιδεαλιστή εργάτη, προτεστάντη που είναι ερωτευμένος με την καθολική Σήλα Μορνήν. Ο Αγιαμόν αγωνίζεται για τη βελτίωση της ζωής των συνανθρώπων του. Οι εργάτες ζητούν αύξηση και κατεβαίνουν σε απεργία, ο Αγιαμόν παρά της αντιρρήσεις της Σήλα συμμετέχει στην απεργία και πάνω σε μια σύγκρουση με την αστυνομία σκοτώνεται.

Η επίθεσή του Ο’ Κόνερι στον καπιταλισμό σ’ αυτό το έργο, δεν είναι κατά μέτωπο. Ο Ο’ Κόνερι παρουσιάζει κυρίως τις επιπτώσεις του καπιταλισμού πάνω στον κόσμο. Μέσα από τον ήρωά του δίνει τα όνειρα και τις προσδοκίες των απλών ανθρώπων, αλλά και το πάθος τους, να αγωνιστούν για τη βελτίωση της ζωής όχι μόνο της δικής τους αλλά και των υπολοίπων. Στην αφήγηση υπάρχει μόνο ο εξαθλιωμένος λαός που διώκεται και πυροβολείται επειδή απλώς διεκδικεί το ψωμί του.