Λύκε, λύκε είσαι εδώ;

Σε ένα από τα γνωστά και αρκετά δημοφιλή τραγουδάκια των παιδικών μας χρόνων, τα παιδιά παίζουν κρυφτο-κυνηγητό με τον τρομερό και φοβερό λύκο, δεσπόζουσα μορφή του κακού πολλών παραμυθιών τους. Ο λύκος μέχρι να βάλει το καπέλο του και να πάρει τη μαγκούρα του χάνει τόσο πολύτιμο χρόνο που τελικά τα παιδιά του τη σκάνε και απολαμβάνουν τη βόλτα τους χωρίς να κινδυνεύουν να τους καταπιεί. Σε αντίθεση όμως με το happy ending του παιδικού τραγουδιού, φαίνεται ότι τελικά στην πραγματικότητα πολλές φορές οι λύκοι προλαβαίνουν και σε καταπίνουν κλέβοντάς σου όχι μόνο τη χαρά της νιότης σου αλλά και τις προοπτικές της ενηλικίωσής σου. Και τότε μένεις μες στο σκοτάδι περιμένοντας κάποιον θαυματουργό και δυνατό κυνηγό να ανοίξει την κοιλιά του λύκου για να πεταχτείς πάλι έξω διεκδικώντας το δικό σου όνειρο.

Μια παρόμοια κοιλιά ενός κήτους που περιφέρεται στις θάλασσες με στοιβαγμένα τα θηράματά του εντός του ανοίγει η γραφή της Ούρσουλας Φωσκόλου με το βιβλίο της «Το Κήτος-Μικρά και Μεγάλα Πεζά» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κίχλη. Η ίδια έχει ήδη αναφέρει σε συνέντευξή της πως νιώθει ότι κουβαλά στο στήθος της ένα εργοστάσιο γραφής. Παρέα με ένα μαύρο σημειωματάριο καταγράφει τις μυρωδιές, τις γεύσεις, τη φωνή μα και τη σιωπή των στιγμών που βιώνει σε μια καθημερινότητα που ανοίγει το τεράστιο στόμα της αναζητώντας τα νέα της θηράματα. Κάθε ένα από τα 35 κείμενα που περιλαμβάνονται στη συλλογή της – 25 μικρά και 10 μεγάλα πεζά – αποτελεί ένα διαφορετικό τρόπο θέασης της πορείας του ήρωα ή της ηρωίδας να επιβιώσει παρά την εμπειρία της απώλειας που τυχόν έχει βιώσει ή της φοβία του για το τι επίκειται να απολέσει.

Η γραφή της Ούρσουλας Φωσκόλου αποδεικνύει κατά τη γνώμη μου τη μοναδική δύναμη των λέξεων να δηλώσουν τα ανείπωτα, τα φοβερά και τρομερά της φύσης μας, να διαχειριστούν το σκοτάδι της θνητής μας περιπέτειας και να φωτίσουν τις αδυναμίες μας που τελικά ίσως και να μπορούν, αν θεαθούν διαφορετικά, να αποτελέσουν ένα έρεισμά μας. Όπως και η ίδια αναφέρει από την πρώτη σελίδα της συλλογής της, δανειζόμενη ένα στίχο του Γιώργου Σαραντάρη «κατάγομαι από τα παιδικά μου χρόνια όπως από μια χώρα». Μήπως τελικά οι αδυναμίες κάθε ήρωα και κάθε ηρωίδας της κατάγονται όπως και οι δικές μας από τα παιδικά μας χρόνια; Μήπως τελικά η κοινή μας αφετηρία αποτελεί ένα λόγο να αποκτήσουμε δύναμη για να διαχειριστούμε ο καθένας διαφορετικά, με το δικό του τρόπο τη δική του απώλεια;

Το ομώνυμο κείμενο «το κήτος» κλείνει με τη φράση «αυτό να θέλει να σε καταπιεί και -αιώνια- να το συγκρατώ». Παραφράζοντάς τη λοιπόν, τολμώ να ελπίζω ότι οι αδυναμίες μας οι καταγόμενες από τα παιδικά μας χρόνια, παρέα με τις αναμνήσεις μας, τις μυρωδιές μας, τις αγάπες μας, τις απογοητεύσεις μας, μπορούν να συγκρατήσουν την στιγμιαία κίνηση απελπισίας να αφεθούμε να μας καταπιεί ένα οποιοδήποτε ψευδεπίγραφο κήτος από αυτά που κολυμπούν δίπλα μας. Άλλωστε όπως φωτογραφίζει η γραφή της Ούρσουλας Φωσκόλου ακόμα και αν μας καταπιεί, κάποια στιγμή θα ανοίξει το τεράστιο στόμα του για να μας αφήσει πάλι στην αμμουδιά ή πάνω στα κύματα. Πώς να χωρέσει η κοιλιά του τη σαρωτική δύναμη της μνήμης μας που μας οπλίζει με αντισυμβατική λογική και φαντασία τόση ώστε να ζούμε όπως τελικά ταιριάζει στην καταγωγή των παιδικών μας χρόνων;

«Το Κήτος – Μικρά και Μεγάλα Πεζά»
Ούρσουλα Φωσκόλου
Εκδόσεις Κίχλη, 2016