Μάρτιν Ο’ Κάιν «Η ζωή κάτω απ’ το χώμα»

Δυτική Ιρλανδία. Ένας άγονος και φτωχός τόπος στις ακτές του Ατλαντικού. Στο κοιμητήριο της μεσαίας τάξης, όπου κάθε τάφος κοστίζει δεκαπέντε σελίνια, οι νεκροί ανακτούν τη συνείδησή τους λίγο μετά την ταφή. Αδυνατούν να κουνηθούν από τη θέση τους, είναι ωστόσο σε θέση να συνομιλήσουν μεταξύ τους. Με τον κόσμο των ζωντανών δεν έχουν αισθητηριακή επαφή, αλλά μαθαίνουν όλα τα τελευταία νέα από τους φρεσκοθαμμένους. Μέσα στο χώμα ανασυγκροτείται βαθμιαία ο ίδιος κοινωνικός ιστός που υπήρχε και πάνω στη γη, χωρίς τις σχέσεις αλληλεξάρτησης βεβαίως. Οτιδήποτε μπορεί να ειπωθεί και να μείνει ατιμώρητο, όχι όμως και ασχολίαστο, καθώς όλοι ακούν σχεδόν τα πάντα.

Τι θα γινόταν άραγε, αν οι άνθρωποι είχαν μια αιωνιότητα στη διάθεσή τους και κανέναν απολύτως λόγο να επιβάλουν φραγμούς στη γλώσσα τους; Τι θα ξεστόμιζαν αν δεν φοβούνταν πια ο ένας την εκδίκηση του άλλου; Ο Μάρτιν Ο’Κάιν, ένας τιτάνας της ιρλανδικής λογοτεχνίας στον εικοστό αιώνα, απαντά στα παραπάνω ερωτήματα με αυτό το ακαταμάχητο, ξεκαρδιστικό, μοναδικό μυθιστόρημα, ένα έπος που ραψωδεί σε κάθε του αράδα το εύρος της ανθρώπινης μικρότητας.

Ο Μάρτιν Ο’Κάιν (Máirtín Ó Cadhain) γεννήθηκε στην Κονεμάρα το 1906 και πέθανε το 1970 στο Δουβλίνο, έχοντας αφήσει πίσω του γραπτά που συνιστούν μια πολύτιμη κληρονομιά για την Ιρλανδία. Κορυφαίος μυθιστοριογράφος και διηγηματογράφος αναδείχθηκε πρωτοπόρος του μοντερνισμού στη χώρα του. Έχει μάλιστα χαρακτηριστεί ως «ο Τζέιμς Τζόις της γαελικής λογοτεχνίας». Σε όλη τη διάρκεια της ζωής του υπήρξε υπέρμαχος της εθνικής ανεξαρτησίας της πατρίδας του, έναντι της βρετανικής κυριαρχίας, και δραστηριοποιήθηκε με παθιασμένη αφοσίωση για τη διατήρηση της γλώσσας και του πολιτισμού της. Το μυθιστόρημά του Η ζωή κάτω απ’ το χώμα (πρωτότυπος τίτλος: Cré na Cille, 1949) θεωρείται από την κριτική το πιο σημαντικό δείγμα της ιρλανδικής μυθοπλασίας κατά τον περασμένο αιώνα. Το συγκεκριμένο έργο, το επίτευγμα του Ο’Κάιν, παρέμενε επί δεκαετίες απροσπέλαστο για την πλειονότητα των αναγνωστών, καθότι είναι γραμμένο στα γαελικά και δεν είχε κυκλοφορήσει σε άλλες γλώσσες, κάτι που άλλαξαν οι πρόσφατες αγγλικές του μεταφράσεις.

«Η ζωή κάτω απ’ το χώμα» | Συγγραφέας: Μάρτιν Ο’ Κάιν | Μετάφραση: Μιλτιάδης Αργυρόπουλος | Σελ. 400 | Εκδόσεις Καστανιώτη