Μετέωρα: Ζευγάρι Ασπροπάρηδων στα βράχια τους
Μετά από χρόνια, τα βράχια των Μετεώρων φιλοξενούν και πάλι ζευγάρι Ασπροπάρηδων. Πριν από δύο εβδομάδες, λίγες ημέρες μετά τον ερχομό από την Αφρική του διάσημου «εργένη» των Μετεώρων, του τελευταίου Ασπροπάρη που εξακολουθεί να κατοικεί στα βράχια τους, μέλη του Δικτύου φίλων του Ασπροπάρη μετέφεραν στην Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία πληροφορίες για την παρουσία ενός δεύτερου πουλιού στην περιοχή. Όπως αναφέρει και σε σχετική ανακοίνωσή της η Ορνιθολογική:
«Μετά από εκτενή διερεύνηση και αφού αποκλείσαμε το ενδεχόμενο να πρόκειται για ένα περαστικό άτομο (όπως είχε συμβεί κατά το παρελθόν και είναι σύνηθες στους Ασπροπάρηδες), επιβεβαιώσαμε, με μεγάλη μας χαρά, πως αυτό το πουλί έχει έρθει για να μείνει και να δημιουργήσει ένα νέο ζευγάρι.»
Το 2018 ήταν η τελευταία χρονιά που παρατηρήθηκε από την Ορνιθολογική φωλιά Ασπροπάρη -γνωστός στη Θεσσαλία ως «Τυροκόμος»- στην ευρύτερη περιοχή των Μετεώρων. Έκτοτε, μονάχα ένας αρσενικός Ασπροπάρης επέστρεφε κάθε άνοιξη στον γνωστό, εδώ και χρόνια, βράχο του, περιμένοντας υπομονετικά την εμφάνιση ενός θηλυκού ατόμου.
Στο πλαίσιο του Προγράμματος LIFE για τον Ασπροπάρη, η Ομάδα Πεδίου της Ορνιθολογικής, με την υποστήριξη των ανθρώπων του Δικτύου κτηνοτρόφων και άλλων χρηστών γης που δημιουργήθηκε, παρακολουθεί εδώ και έξι (6) χρόνια το μοναχικό πουλί και την περιοχή των Μετεώρων, με την ελπίδα της επιστροφής κάποιου νέου ατόμου, ώστε να αποκτήσει και πάλι ένα ταίρι. Μια καθόλου εύκολη υπόθεση, αλλά με την ελπίδα να παραμένει.
Ο Ασπροπάρης είναι το πιο απειλούμενο είδος πουλιού στην Ελλάδα, ίσως και στα Βαλκάνια: μόλις πέντε (5) ζευγάρια απομένουν σε όλη τη χώρα και δύο μοναχικά πουλιά, ένα στα Μετέωρα και ένα στην Ήπειρο (καταγραφή 2023). Κατά τις τελευταίες τρεις δεκαετίες το κρισίμως απειλούμενο αυτό είδος γύπα έχει υποστεί ραγδαία μείωση στα Βαλκάνια, με αποτέλεσμα να χάσει πάνω από 80% του πληθυσμού του.
Από το 2012, η Ορνιθολογική, μαζί με εταίρους από την Ελλάδα (WWF Ελλάς) και τη Βουλγαρία (BSPB / BirdLife Βουλγαρίας) ξεκίνησε να υλοποιεί ένα ευρύ φάσμα δράσεων διατήρησης για τον Ασπροπάρη στην Ελλάδα (Θράκη, Μετέωρα και Ήπειρος) και τη Βουλγαρία, όπως η παρακολούθηση με δορυφορικούς πομπούς, η λειτουργία ταϊστρών, η μόνωση επικίνδυνων πυλώνων μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος και ιδιαίτερα πολλές δράσεις ενάντια στα δηλητηριασμένα δολώματα, την πιο σημαντική απειλή για το είδος στην Ελλάδα.
Στη συνέχεια, οι δράσεις αυτές επεκτάθηκαν και στις γειτονικές Βαλκανικές χώρες (Αλβανία και Βόρεια Μακεδονία, που ακόμα φιλοξενούν λίγα ζευγάρια Ασπροπάρη) αλλά και στις χώρες από όπου διέρχεται ο Ασπροπάρης κατά τη μεταναστευτική του διαδρομή (όπως Τουρκία, Συρία, Λίβανο, Ιορδανία, Αίγυπτο, Αιθιοπία).
Ο συνδυασμός ενός τόσο μεγάλου εύρους δράσεων για τόσο μεγάλο διάστημα και σε τόση μεγάλη έκταση, συνέβαλε τα τελευταία χρόνια στη σταθεροποίηση του πληθυσμού του είδους που, σε συνδυασμό με την απελευθέρωση πουλιών που είχαν αναπαραχθεί σε αιχμαλωσία στη Βουλγαρία και τη συνέχεια των δράσεων διατήρησης, έφερε ως αποτέλεσμα αυτό το μικρό, και συνάμα μεγάλο, θαύμα που συμβαίνει αυτήν την άνοιξη στα Μετέωρα: την επιστροφή ενός νέου Ασπροπάρη στην περιοχή.
Το γεγονός αυτό μας γεμίζει, φυσικά, με χαρά και αναπτερώνει τις ελπίδες μας για το μέλλον του πιο αγαπητού γύπα της ελληνικής υπαίθρου, αλλά ταυτόχρονα καθιστά επιτακτική τη διαφύλαξη των Ασπροπάρηδων και τη συνέχεια των δράσεων διατήρησης για το είδος σε τοπικό αλλά και εθνικό επίπεδο. Προσπάθειες χρόνων για τη διάσωση του Ασπροπάρη μπορεί πολύ εύκολα να «εξανεμιστούν» από ένα και μόνο δηλητηριασμένο δόλωμα ή έναν πυλώνα μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος και το ευτυχές γεγονός να μετατραπεί σε… τραγωδία.
Οι αρμόδιες υπηρεσίες είναι απαραίτητο να κάνουν ό,τι περνάει από το χέρι τους για τη διαφύλαξη των Ασπροπάρηδων, για όσο θα παραμείνουν στην ελληνική επικράτεια και να διασφαλίσουν ότι το «θαύμα των Μετεώρων» θα συνεχιστεί.
Η Ορνιθολογική παραμένει στο πλευρό τους, για κάθε δυνατή βοήθεια και υποστήριξη, και βέβαια συνεχίζει την προσπάθεια για την προστασία αυτού του εμβληματικού είδους πουλιού, σε συνεργασία και με την υποστήριξη εκατοντάδων ανθρώπων που ανήκουν στο Δίκτυο για την Προστασία του Ασπροπάρη, κάθε ηλικίας και από ποικίλους χώρους. Μαζί, κάνουμε θαύματα.