Νίκος Βράντσης «Απλουστεύσεις»

«Αυτός που ζει με το όμοιο θα πεθάνει από το όμοιο» – Jean Baudrillard

Το παρόν βιβλίο εξετάζει τις τάσεις και τις δυναμικές απλούστευσης περίπλοκων οικοσυστημάτων. Ο μηχανισμός απλούστευσης είναι ίδιος και απλός: η αναπαραγωγή μιας μοναδικής φόρμας που φτωχοποιεί ποικιλόμορφα, προηγουμένως, οικοσυστήματα. Πρόκειται για μία συρραφή από ενσταντανέ του νεότερου κόσμου η οποία, παρότι φαίνεται δυσοίωνη, δεν είναι απαραίτητα. Το σημαντικότερο: περιγράφει μια τάση και όχι μια κατάσταση.

Μία από τις «απλουστεύσεις» που ανακαλύπτουμε διαβάζοντας το βιβλίο του Βράντση: «Ο λιγότερο γνώριμος, δυστοπικός Ευγένιος Ζαμυάτιν προείδε εξαρχής το πώς σκηνοθετεί τον χώρο ένα σύστημα που φιλοδοξεί να γίνει παγκόσμιο. Δημιουργεί έναν προστατευτικό θόλο, ενσωματώνει τον κόσμο σε μια φούσκα. Όταν περικλείει τα πάντα, όταν δεν απομένει κάτι να ενσωματωθεί –τουλάχιστον από αυτόν τον πλανήτη– μετατοπίζει αναγκαστικά το σύνορο που ορίζει το «μέσα» από το «έξω» και ναυλώνει πληρώματα αστροναυτών ώστε να μεταφέρουν την ευτυχία ως εξαγώγιμο δώρο, ως προϊόν αυτού του τελειοποιημένου, τελειωμένου κόσμου, σε εξωγήινους πολιτισμούς.

Το αξίωμα πάνω στο οποίο στηρίζεται όλος αυτός ο εύθραυστος κόσμος ισχυρίζεται ότι σε αυτόν τον πλανήτη επικρατεί απόλυτη ευτυχία: όλοι θεωρούνται ευτυχισμένοι. Στο Μονοκράτος που περιγράφει ο Ζαμυάτιν όλα πρέπει να είναι διάφανα· οι γρίλιες των παραθύρων σπανίως κατεβαίνουν· το γυαλί είναι βασικό υλικό. Το σύστημα ισχυρίζεται ότι κανείς δεν έχει πια κάτι να κρύψει γι’ αυτό και επιλέγεται το γυαλί ως βασικό υλικό διαφάνειας. Ο κριτικός αναγνώστης, όπως και ο ήρωας του μυθιστορήματος, υποψιάζονται ότι αυτό αποτελεί μια ωραιοποίηση, μια συγκάλυψη ενός πολύ ένοχου μυστικού. Το γυαλί δεν ακολουθεί τη διαφάνεια, αλλά την επιβάλλει».

∼Νίκος Βράντσης | Μέρος πρώτο: Ουτοπία

Ο Νίκος Βράντσης σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες και ολοκλήρωσε το μεταπτυχιακό του στην Πολιτική Θεωρία & Φιλοσοφία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο. Είναι ανεξάρτητος ερευνητής με κύρια ενδιαφέροντα τη σχέση χώρου και πολιτικής, το καθεστώς ιδιοκτησίας και τη στέγαση στην Ελλάδα.

«Απλουστεύσεις: χώροι, υποκείμενα & καταστολή σε συνθήκες πλανητικής αστικοποίησης» | Συγγραφέας: Νίκος Βράντσης | Επιμέλεια: Αλέξανδρος Σχισμένος, Ιωάννα-Μαρία Μαραβελίδη | Εξώφυλλο: Τόνια Λέντζου |Ημερομηνία έκδοσης: Απρίλιος 2021 | Σχήμα: 17×12 | Σελίδες: 96 | εκδόσεις Αυτολεξεί