Ντάβιντε Ενία «Σημειώσεις για ένα ναυάγιο»

Λαµπεντούζα, από την αρχαία ελληνική λέξη λέπας, τον απόκρημνο βράχο που τον τρώνε µε µανία τα στοιχεία της φύσης, µα εκείνος αντιστέκεται και µένει ολόρθος καταμεσής στην απεραντοσύνη του πελάγους. Ή από το λαµπάς, τη φλόγα που λάμπει στο σκοτάδι, το φως που νικάει τη σκοτεινιά.

Πάνω σ’ αυτό το νησί του Νότου της Ιταλίας, που εκτείνεται ανάµεσα στην Αφρική και την Ευρώπη, ο Ντάβιντε Ενία κοιτάζει καταπρόσωπο αυτούς που έρχονται και αυτούς που περιμένουν και αφηγείται την ιστορία ενός ναυαγίου, προσωπικού και συλλογικού.

Από τη µια πλευρά, ένα πλήθος σε κίνηση, που διασχίζει κράτη ολόκληρα και τελικά τη Μεσόγειο Θάλασσα, σε συνθήκες πέρα από κάθε φαντασία. Από την άλλη, µια χούφτα άντρες και γυναίκες στα όρια µιας εποχής και µιας ηπείρου, που προσπαθούν να τους υποδεχτούν µε τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

Στη µέση ο ίδιος ο συγγραφέας, που πραγματεύεται την ανακάλυψη όσων αληθινά συµβαίνουν στη θάλασσα και στη στεριά και τη χρεοκοπία των λέξεων, που καταποντίζονται στην απόπειρά τους να κατανοήσουν τα παράδοξα του παρόντος. Έχοντας αγγίξει µε το χέρι την απάνθρωπη τραγωδία των ελλιμενισµών, δίνει τον λόγο στους εθελοντές, στους παιδικούς φίλους, στις µαρτυρίες των νέων που καταφθάνουν σαν από θαύμα στο νησί. Ξεγυμνώνει τις συγκινησιακές επιπτώσεις αυτής της σπαραχτικής και αλλόκοτης πραγματικότητας, ειδικά στη σχέση µε τον πατέρα του, γιατρό που συνταξιοδοτήθηκε πρόσφατα και ο οποίος δέχεται να τον συνοδεύσει στη Λαµπεντούζα.

Ο Ντάβιντε Ένια (Παλέρμο, 1974) είναι δραµατουργός, ηθοποιός, σκηνοθέτης και µυθιστοριογράφος, συγγραφέας και ερμηνευτής των έργων Ιταλία-Βραζιλία 3-2, Σφαγή, Τα κεφάλαια της παιδικής ηλικίας, τα οποία απέσπασαν τα σημαντικότερα ιταλικά θεατρικά βραβεία (όπως τα βραβεία Ubu, Tondelli, ETI). Το πρώτο του µυθιστόρηµα, Così in terra, πρωτοκυκλοφόρησε το 2012, έχει µεταφραστεί σε δεκαοχτώ γλώσσες και κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Πατάκη (Και επί της γης, µτφρ. Μαρία Οικονοµίδου, 2017).

«Μπορούμε να προσδιορίσουµε τα σύνορα, τη στιγμή της συνάντησης, να δείξουµε τα κορμιά των ζωντανών και των νεκρών στα ντοκιμαντέρ. Οι λέξεις µας µπορούν να περιγράψουν χέρια που θεραπεύουν και χέρια που υψώνουν συρματοπλέγματα. Όμως την ιστορία της µετανάστευσης µονάχα οι ίδιοι µπορούν να την αφηγηθούν, εκείνοι που έφυγαν και, πληρώνοντας ένα απίστευτο χρηματικό ποσό, κατόρθωσαν να φτάσουν σε τούτες τις ακτές».

Ένας πατέρας κι ένας γιος βλέπουν την Ιστορία να γράφεται µπροστά στα µάτια τους, στη θάλασσα της Λαµπεντούζα.

«Σημειώσεις για ένα ναυάγιο» | Συγγραφέας: Ντάβιντε Ενία | Μετάφραση: Σταύρος Παπασταύρου | Σχήμα: 14×21 | Σελίδες: 280 | Ημερομηνία έκδοσης: Μάιος 2020 | Εκδόσεις Πατάκη