«Όνειρο Καλοκαιρινής Νύχτας» – Όταν οι σκιές καθορίζουν τις πράξεις της μέρας

Στο «Όνειρο Καλοκαιρινής Νύχτας» η ελευθερία του έρωτα περιπλέκεται και μέσα από αντιξοότητες, όπως η άρνηση των γονέων και ο πουριτανισμός μιας σκληρόνομης Αθήνας, βγαίνει νικητής. Στον έρωτα δεν υπάρχουν εμπόδια. Σε αντίθεση με ότι συνηθίζεται στις μέρες μας, παλιότερα, η αγάπη -και όχι τα χρήματα- ήταν βασικό στοιχείο για να ζήσουν δυο άνθρωποι μαζί για πάντα· ακόμα και σε μια Αθήνα, που η γυναίκα άνηκε στον πατέρα της και ήταν είδος προς ανταλλαγή. Ο Σαίξπηρ πήρε την ιστορία από την αρχαία Αθήνα και την ενέπλεξε με την ρομαντικότητα της εποχής του. Το αποτέλεσμα ήταν να δημιουργηθεί μια «ποθοπλάντακτη» κωμωδία που μας δείχνει με ποιον τρόπο ο έρωτας, την εποχή του Σαίξπηρ, έβγαινε νικητής.

Το «Όνειρο Καλοκαιρινής Νύχτας» γράφτηκε το 1595 από τον Ουίλιαμ Σαίξπηρ και είναι ένας προάγγελος του τελευταίου έργου του, «Τρικυμία». Μας μεταφέρει στην αρχαία Αθήνα, λίγο πριν το γάμο του βασιλιά Θησέα με την Αμαζόνα Ιππολύτη. Εκεί στην έκθεση της πλοκής προβάλλεται το πρόβλημα το οποίο είναι, πως η Ερμία, κόρη του Αιγέα, είναι ερωτευμένη με τον Λύσανδρο ενώ ο Αιγέας την έχει τάξει στον Δημήτριο, που επίσης την αγαπάει, αλλά εκείνη δεν τον θέλει. Κάπου εκεί εμφανίζεται η Ελένη, που αγαπάει τον Δημήτριο και του αποκαλύπτει το μυστικό του Λύσανδρου και της Ερμίας· να κλεφτούνε το βράδυ και να διαφύγουν από το δάσος. Στο δάσος όμως υπάρχουν ξωτικά. Η Τιτάνια και ο Όμπερον με τον βοηθό του, το πειραχτήρι Πουκ, περιπλέκουν την κατάσταση και πάνω στη δέση της πλοκής επέρχεται η λύση από τα ίδια τα ξωτικά. Στο τέλος παντρεύονται όλοι αυτόν που αγαπάνε (πλην του Δημήτριου που είναι μαγεμένος από το ξόρκι να αγαπάει την Ελένη) και δίνεται στο γαμήλιο γλέντι μια παράσταση από απλούς αθηναίους (θέατρο εν θεάτρω).

Η παράσταση «Όνειρο Καλοκαιρινής Νύχτας», που παρουσιάστηκε στην Πάτρα, στο πλαίσιο του «38ου φεστιβάλ Πάτρας θεσμός αρχαίου δράματος» σε σκηνοθεσία Αιμίλιου Χειλάκη – Μανώλη Δούνια ήταν πολύ καλά δομημένη, με οικονομία ρόλων (Αιμίλιος Χειλάκης σαν Θησέας και Όμπερον, Αθηνά Μαξίμου σαν Ιππολύτη και Τιτάνια κ.α.) Η σύγχυση που προκαλείται στους θεατές είναι μέρος του έργου καθώς βλέπουμε δυο παραστάσεις επί σκηνής, με ταυτόχρονη δράση που περιπλέκει την υπόθεση και όλα ξεδιαλύνονται στο τέλος. Μέσα από την αντίθεση των γάμων (ο Θησέας είναι βέβαιο από την αρχή πως θα παντρευτεί την Ιππολύτη, ενώ τα δυο ζευγάρια δεν το γνωρίζουν μέχρι το τέλος) προκύπτει μια σταθερή δομή, με έκθεση του προβλήματος δέση και λύση ενώ με το θέατρο των απλών Αθηναίων στο τέλος, ο Σαίξπηρ καταφέρνει δραματουργικά να μας κάνει να ταυτιστούμε με τον Θησέα. Σημαντικό μέρος έχει στην εξέλιξη της δράσης έχει ο Όμπερον ( Αιμίλιος Χειλάκης), σαν άρχοντας των ξωτικών που φαίνεται να είναι αυτός που κινεί την δράση, και μέσω των διαταγών του στον Πουκ (Μιχάλης Σαράντης), πυροδοτεί τα συναισθήματα των θεατών.

Ο Αιμίλιος Χειλάκης και η Αθηνά Μαξίμου κινήθηκαν σε άριστα επίπεδα, διαπρέποντας ο καθένας στον διπλό του ρόλο, ενώ ο Μιχάλης Σαράντης στον ρόλο του Πουκ μας δείχνει ένα πολυτάλαντο πρόσωπο, με εξαιρετικές υποκριτικές ικανότητες. Επίσης αρκετά καλά έπαιξαν οι Λένα Δροσάκη (Ελένη), η οποία μας έκανε να ταυτιστούμε με τον ρόλο, όπως και η Χριστίνα Χειλά – Φαμέλη (Ερμία). Ο Αλέξανδρος Βάρθης (Δημήτριος) και ο Κωνσταντίνος Γαβαλάς (Λύσανδρος) κινήθηκαν σε πολύ καλά υποκριτικά επίπεδα ενώ στον αντίποδα, ο Βλαδίμηρος Κυριακίδης καθώς και όσοι έπαιξαν την παράσταση του εγκυβωτισμού (που θα δινόταν στο τέλος στον γάμο του Θησέα) απογοήτευσαν καθώς κινήθηκαν σε μέτρια επίπεδα, σαν σε επιθεώρηση που δεν συνάδει με το πνεύμα του έργου, χρησιμοποιώντας «φτηνά αστεία» που σκοπό είχαν να γελάσουν οι θεατές.

Εξαιρετικά ήταν τα σκηνικά στην παράσταση από τους Τέλη Καρανάνο και Αλεξάνδρα Σιάφκου· καθώς στο συγκεκριμένο έργο ο δραματικός χώρος έχει πολύ σημαντικό ρόλο. Η διπλή δράση στη Αθήνα και στο δάσος έπρεπε να αποδοθεί στους θεατές. Έτσι είδαμε μια μαρμάρινη πλατφόρμα να λειτουργεί αντιστικτικά με τις κερκίδες του Αρχαίου Ωδείου, να μετατρέπεται με κύλιση και άνοιγμα (της πλατφόρμας) σε δάσος με ξωτικά μεταφέροντας έτσι, το εξωπραγματικό στοιχείο σε αντίθεση με το ρεαλιστικό της Αρχαίας Αθήνας. Η αντίθεση του λευκού της Αθήνας με το σκοτεινό του δάσους, ενισχύθηκε με τα ακουστικά μέσα από τον Κωνσταντίνο Βήτα αλλά και τους φωτισμούς του Νίκου Βλασόπουλου που δημιούργησαν σιωπές και τόνισαν την αλλόκοτη παρουσία των «σκιών» όταν εμφανίζονταν.

Η παράσταση «Όνειρο Καλοκαιρινής Νύχτας» σε σκηνοθεσία Αιμίλιου Χειλάκη – Μανώλη Δούνια είναι μια καλοδουλεμένη κωμωδία που περνάει τα μηνύματα του Σαίξπηρ, μεταφέροντάς μας σε παλιούς ρομαντικούς καιρούς, καιρούς που υπήρχαν ξωτικά και βασιλιάδες. Οι κακοί είναι κάθετα χωρισμένοι από τους καλούς και χωρίς ηθικολογίες το έργο μας δείχνει πως όταν υπάρχει πραγματική αγάπη, ολόκληρο το σύμπαν συνωμοτεί για να επικρατήσει.

Ταυτότητα Παράστασης

Μετάφραση: Γιώργος Μπλάνας
Σκηνοθεσία: Αιμίλιος Χειλάκης – Μανώλης Δούνιας
Μουσική: Κωνσταντίνος Βήτα
Σκηνικά – Κοστούμια: Τέλης Καρανάνος – Αλεξάνδρα Σιάφκου
Φωτισμοί: Νίκος Βλασόπουλος
Κίνηση: Αντωνία Οικονόμου
Βοηθός Σκηνοθετών: Δημήτρης Κακαβούλας

Παίζουν: Αιμίλιος Χειλάκης, Βλαδίμηρος Κυριακίδης, Αθηνά Μαξίμου, Μιχάλης Σαράντης, Αλέξανδρος Βάρθης, Λένα Δροσάκη, Κωνσταντίνος Γαβαλάς, Χριστίνα Χειλά-Φαμέλη, Κρις Ραντάνοφ, Παναγιώτης Κλίνης, Τίτος Λίτινας, , Μιχάλης Πανάδης, Κωνσταντίνος Μουταφτσής

Περισσότερες πληροφορίες για τις επόμενες παραστάσεις του «Όνειρου Καλοκαιρινής Νύχτας» μπορείτε να βρείτε εδώ.

* Οι φωτογραφίες του άρθρου είναι του Παναγιώτη Μουλίνου από την παράσταση στο Ρωμαϊκό Ωδείο της Πάτρας την Πέμπτη 22 Αυγούστου 2019.