Orson Welles: Κανείς δεν παίρνει δικαιοσύνη. Οι άνθρωποι παίρνουν μόνο καλή τύχη ή κακή τύχη

By RKO Radio Pictures, still photographer Alexander Kahle – International Photographer, Volume XII, Number 12, January 1941 (page 5), Public Domain, Link

«Κανείς δεν παίρνει δικαιοσύνη. Οι άνθρωποι παίρνουν μόνο καλή τύχη ή κακή τύχη». Αυτή η πρόταση του Orson Welles φαντάζει τόσο διαχρονική και πάντα επίκαιρη. Σαν σήμερα, 10 Οκτωβρίου του 1985, αποχαιρέτησε το γήινο κόσμο σε ηλικία 70 ετών, ο Orson Welles. Και πέρασε στην αιωνιότητα.

Γεννήθηκε στις 6 Μαΐου του 1915 στη Kenosha του Wisconsin των Ηνωμένων Πολιτειών και θεωρήθηκε παιδί-θαύμα με έφεση στις τέχνες (μουσική, υποκριτική, ποίηση).

Σε ηλικία 20 χρονών, συμμετείχε στο Federal Theatre Project και από τον Απρίλιο έως τον Οκτώβριο του 1936 σκηνοθέτησε τη θεατρική μεταφορά του “Macbeth” (William Shakespeare) με έναν ιδιαίτερο τρόπο, αφού χρησιμοποίησε αφροαμερικάνικο cast ηθοποιών και μετέφερε τη πλοκή του έργου από τη Σκωτία, σε ένα φανταστικό νησί της Καραϊβικής. Αυτή η παράσταση έγινε γνωστή ως “Voodoo Macbeth”.

Τον Αύγουστο του 1937, δημιούργησε στη Νέα Υόρκη τον θίασο Mercury μαζί με τον John Houseman, συνεργάτη του στο Federal Theatre Project.

O Welles τράβηξε τα βλέμματα του κοινού και της κριτικής με τη θεατρική μεταφορά του έργου που είχε γράψει ο Shakespeare για τη ζωή και το τέλος του Ιούλιου Καίσαρα, “Caesar” το οποίο ανέβηκε στο Broadway το Νοέμβριο του 1937 και εξελίχθηκε σε ένα αντί-φασιστικό κατόρθωμα με έμμεση αναφορά στη φασιστική Ιταλία και τη ναζιστική Γερμανία.

By CBS Radio and photographer unknown [Public domain], via Wikimedia Commons

Η ραδιοφωνική σειρά του, The Mercury Theatre on the Air ξεκίνησε τον Ιούλιο του 1938 και γνώρισε μεγάλη απήχηση. Η αμφιλεγόμενη ραδιοφωνική μετάδοση του μυθιστορήματος «Ο Πόλεμος των Κόσμων» του H.G. Wells, πραγματοποιήθηκε στις 30 Οκτωβρίου του 1938 και προκάλεσε μαζικό πανικό, με αρκετούς ακροατές να πιστεύουν ότι ο πλανήτης δέχεται στη πραγματικότητα εξωγήινη εισβολή. Και αν για κάποιους αυτό θεωρήθηκε υπερβολή, ήταν αρκετό για να δώσει περισσότερη φήμη και να εκτοξεύσει το νέο τότε, Welles.

Η ταινία “Citizen Kane” (1941) είναι το πρώτο φιλμ που σκηνοθετεί, πρωταγωνιστεί και επίσης συνέγραψε το σενάριο. Η ταινία ήταν υποψήφια για Oscar καλύτερης ταινίας, σκηνοθεσίας, ανδρικού ρόλου και κέρδισε το Oscar πρωτότυπου σεναρίου. Ο Welles, ήταν ο πρώτος καλλιτέχνης που εμφανίστηκε στα βραβεία Oscar ως υποψήφιος σκηνοθέτης και ηθοποιός, ταυτόχρονα. Η ταινία βρίσκεται μονίμως στις λίστες με τα καλύτερα φιλμ στην ιστορία του κινηματογράφου (πολλές φορές και στην πρώτη θέση) και ήταν επαναστατική για τη φωτογραφία της και την αφηγηματική δομή. Η ριζοσπαστική ματιά και σκηνοθεσία του Welles αποτυπώνεται στη χρήση των ευρυγώνιων φακών και του προοπτικού βάθους, καθώς και τις αντισυμβατικές, για τα δεδομένα της εποχής, γωνίες λήψης.

Πριν καν κλείσει τα 30 χρόνια του, ο Orson Welles ήταν ένα από τα μεγαλύτερα ταλέντα της εποχής και είχε ήδη επαναπροσδιορίσει τη κινηματογραφική τέχνη. Η μετέπειτα πορεία του, ήταν πάντα μοιρασμένη ανάμεσα στο κινηματογράφο, το ραδιόφωνο και το θέατρο. Η καλλιτεχνική του αξία, άρχισε να αναγνωρίζεται σταδιακά και σε βάθος χρόνου.

——-

«Αν θέλεις ένα ευτυχισμένο τέλος, αυτό εξαρτάται από το σημείο που θα σταματήσεις την ιστορία σου».

«Έχω μεγάλη αγάπη και σεβασμό για τη θρησκεία, μεγάλη αγάπη και σεβασμό για τον αθεϊσμό. Αυτό που μισώ είναι ο αγνωστικισμός, άνθρωποι που δεν διαλέγουν».

«Πάντα είχα μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τον πειραματισμό, παρά για την πραγματοποίηση».

Orson Welles