Ουγγαρία: Οι γυναίκες αντιμετωπίζουν έντονη αύξηση των διακρίσεων και της εργασιακής ανασφάλειας λόγω της κρίσης του κορονοϊού

Η πανδημία του κορονοϊού επιδεινώνει το μακροχρόνιο πρόβλημα της ανισότητας των φύλων στους χώρους εργασίας και την αγορά εργασίας στην Ουγγαρία, με τις γυναίκες να αντιμετωπίζουν ακόμη υψηλότερα επίπεδα εργασιακής ανασφάλειας και διακρίσεων, σύμφωνα με νέα έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας.

Η έκθεση Καμία αποφυγή: Διακρίσεις φύλου στους χώρους εργασίας στην Ουγγαρία, αποκαλύπτει ότι οι διακρίσεις λόγω φύλου στο χώρο εργασίας – ακόμη και πριν από την πανδημία του κορονοϊού – έχουν αυξηθεί δραματικά μετά την καραντίνα, καθώς πολύ περισσότερες γυναίκες αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την αγορά εργασίας.

«Οι γυναίκες στην Ουγγαρία, ιδίως οι έγκυες και οι γυναίκες με μικρά παιδιά, αντιμετωπίζουν συγκλονιστικές μορφές άμεσων και έμμεσων διακρίσεων στο χώρο εργασίας τους. Αυτό αυξήθηκε κατά τη διάρκεια της κρίσης του κορονοϊού,» δήλωσε η ερευνήτρια της Διεθνούς Αμνηστίας της Ουγγαρίας, Krisztina Tamás-Sáróy.

«Παραβλέποντας τις υποχρεώσεις τους για εξάλειψη των διακρίσεων λόγω φύλου στο χώρο εργασίας, οι αρχές επιτρέπουν στους εργοδότες να καταπατούν τα δικαιώματα των γυναικών ακριβώς σε μια στιγμή που είναι πιο αναγκαία από ποτέ.»

Οι διαφορετικές επιπτώσεις του κορονοϊού στους άνδρες και τις γυναίκες στην Ουγγαρία είναι σαφώς ορατές σε χώρους εργασίας που πάντα τείνουν να ευνοούν ιστορικά τους άνδρες. Ένα από τα πιο εντυπωσιακά παραδείγματα είναι το γεγονός ότι το βάρος της παιδικής μέριμνας ανέκαθεν πέφτει δυσανάλογα στις γυναίκες, εκ των οποίων ένας μεγάλος αριθμός αναγκάζεται να εγκαταλείψει τη δουλειά του για να φροντίζει και να εκπαιδεύει τα παιδιά καθώς τα νηπιαγωγεία και τα σχολεία έχουν κλείσει.

Ενώ τα δεδομένα σχετικά με το εύρος και το βάθος των επιπτώσεων του κορονοϊού εξακολουθούν να προκύπτουν, είναι σαφές ότι η πανδημία επιδεινώνει πολλές πτυχές της προϋπάρχουσας διάκρισης λόγω φύλου. Όλο και περισσότερες Ούγγρες πληρώνουν το τίμημα για την ιστορική αποτυχία της κυβέρνησης να διασφαλίσει ότι οι διεθνείς και περιφερειακές υποχρεώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα ενσωματώνονται σωστά στο εθνικό εργατικό δίκαιο, ενώ οι νόμοι που ρυθμίζουν τις εργασιακές σχέσεις και την ίση μεταχείριση συνεχίζουν να αφήνουν κενά παραθυράκια στους εργοδότες για εκμετάλλευση.

Αυτό επηρέασε ιδιαίτερα τις έγκυες γυναίκες, των οποίων τα συμβόλαια λήγουν μόλις οι εργοδότες τους μάθουν για την εγκυμοσύνη τους. Παρά το γεγονός ότι προστατεύονται από τέτοιες απολύσεις, μια προστασία που κατοχυρώνεται στον Ουγγρικό Κώδικα Εργασίας, οι εργοδότες χωρίς ουσιαστικά αποδεικτικά στοιχεία ισχυρίζονται συχνά ότι η υπάλληλος έχει ακατάλληλη συμπεριφορά ή βρίσκουν άλλο αδικαιολόγητο λόγο που τους επιτρέπει να καταγγείλουν τη σύμβαση της εργαζόμενης εγκύου.

Μία γυναίκα, η «Bernadett», είπε στη Διεθνή Αμνηστία πώς κλήθηκε σε συνάντηση αφού είπε στον εργοδότη της ότι ήταν έγκυος. «Μου είπαν ότι ο μισθός μου ήταν πολύ υψηλός, οπότε θα μπορούσαμε είτε να υπογράψουμε ένα νέο συμβόλαιο με χαμηλότερο μισθό, οπότε θα μπορούσα να πάω σε άδεια μητρότητας και να λάβω τις παροχές, αλλιώς θα έπρεπε να τερματίσουμε τη σχέση εργασίας.» Αναγκάστηκε να υπογράψει συμβόλαιο και εγκατέλειψε την εταιρεία.

Η κατάσταση των εργαζομένων συχνά επιδεινώνεται από το γεγονός ότι δεν γνωρίζουν ότι ο εργοδότης έχει καθήκον να τους επαναφέρει στον αρχικό ή ισοδύναμο ρόλο τους, και από το ότι οι εργοδότες συχνά επιλέγουν να αγνοήσουν αυτές τις υποχρεώσεις, και ως εκ τούτου σπάνια πληρούνται. Για παράδειγμα, πολλοί εργοδότες αρνούνται να ικανοποιήσουν τα αιτήματα των εργαζόμενων για εργασία μερικής απασχόλησης μετά την επιστροφή τους στη δουλειά λόγω άδειας μητρότητας ή γονικής άδειας, παρά τη νομική υποχρέωση του εργοδότη να το πράξει.

Η Dora δήλωσε στη Διεθνή Αμνηστία, πώς ο διευθυντής της αποθάρρυνε τις υπαλλήλους του να ζητήσουν εργασία μερικής απασχόλησης, μετά τη μητρότητα ή τη γονική τους άδεια. «Η εργασία μερικής απασχόλησης απλά δεν υποστηρίζεται στο ίδρυμα, καθώς βλάπτει τον οργανισμό.»

Οι γυναίκες συχνά φοβούνται τα αντίποινα για την καταγγελία των διακρίσεων τόσο εσωτερικά στον εργοδότη τους όσο και μέσω εξωτερικών νομικών οδών, όπως η υποβολή καταγγελίας στην Αρχή Ίσης Μεταχείρισης ή η προσφυγή στο δικαστήριο. Οι εσωτερικοί μηχανισμοί καταγγελιών είναι συχνά ανύπαρκτοι ή αναποτελεσματικοί και υπάρχουν συχνά συντριπτικά εμπόδια στα εξωτερικά μέσα έννομης προστασίας.

Ενώ η ανάγκη των εργοδοτών να επιτρέπουν την εξ αποστάσεως εργασία κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορονοϊού θα μπορούσε να δημιουργήσει μια θετική αλλαγή στη στάση απέναντι στην εργασία από το σπίτι, υπάρχουν φόβοι ότι ενδέχεται να προκύψουν νέοι τύποι κακομεταχείρισης από τους εργοδότες. Τα κενά σ τη ρύθμιση σχετικά με την εργασία εξ αποστάσεως θα μπορούσαν εύκολα να αξιοποιηθούν από αδίστακτους εργοδότες.

«Ενώ η πανδημία επηρεάζει κάθε πτυχή της ζωής μας, δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ως δικαιολογία για περαιτέρω υπονόμευση των δικαιωμάτων των γυναικών στο χώρο εργασίας. Πάνω απ’ όλα, η εγκυμοσύνη ή η μητρότητα δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται ως στίγμα στον εργασιακό χώρο του 21ου αιώνα,» δήλωσε ο Διευθυντής της Διεθνούς Αμνηστίας της Ουγγαρίας, Dávid Vig

«Αντίθετα, οι εργοδότες πρέπει να κάνουν περισσότερα για να διευκολύνουν τις εργαζόμενες γυναίκες με παιδιά προσφέροντας πιο ευέλικτες και φιλικές εργασιακές πρακτικές. Μια τέτοια προσέγγιση θα ωφελήσει τόσο τους εργοδότες όσο και, μακροπρόθεσμα, τους εργαζόμενους/ες.»