Ριχάρδος Β’ σε σκηνοθεσία Έφης Μπίρμπα – Το θέατρο του Σαίξπηρ ως περφόρμανς

«Τα μάτια μου όλο δάκρυα, δεν μπορώ να ιδώ· κι όμως δεν τα στραβώνει το αρμυρό νερό και τόσο που να μην μπορούν να ιδούν εδώ μια σύναξη προδότες. Και μάλιστα αν τα μάτια μου γυρίσω μέσα μου βρίσκω κι εμέ προδότη με τους άλλους· γιατί εδώ έχω με την ψυχή μου συναινέσει να ξεντύσουν το επίσημο κορμί ενού βασιλιά» – Ριχάρδος Β΄

Το έργο, Ριχάρδος Β΄ του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ, γράφτηκε το 1595-1596 και ανήκει στις τραγωδίες του Σαίξπηρ. Ο Ριχάρδος, ήταν βασιλιάς της Αγγλίας από το 1377 έως το 1399· και η τραγωδία του Σαίξπηρ -με πολιτικό πρόσημο- τον στηλιτεύει ως ελέω θεού μονάρχη, που άσκησε τυραννικά την εξουσία του, πάνω στον λαό της Αγγλίας. Η πλοκή του έργου, αναφέρεται στα δυο τελευταία χρόνια του Ριχάρδου και την ανατροπή του από τον αντίπαλό του Μπόλινγκμπροκ μετέπειτα βασιλιά Ερρίκο Δ.

Η παράσταση, Ριχάρδος Β΄ ( Online προβολές 19 – 21 Φεβρουαρίου) σε σκηνοθεσία Έφης Μπίρμπα αποδίδεται εξαιρετικά με τη χρονική συμπύκνωση (χρόνια συμπυκνώνονται σε μήνες, μήνες σε μέρες σε μια σκηνή), που δραματουργικά είναι γνωστή σαν «μηχανή Σαίξπηρ». Η Μπίρμπα, με ευφυή τρόπο χρησιμοποιεί το Σαιξπηρικό κείμενο σαν οδηγό, για να αναπαραστήσει τη Σαιξπηρική σκέψη προσαρμοσμένη στο σήμερα. Η στυλιζαρισμένη κινησιολογία (κοιτάζοντας αφ΄υψηλού) του Ριχάρδου, με την απέκδυση του χρυσού βασιλικού σώματος σιγά σιγά από την αρχή, αστιάζει στην αποδόμηση του τυραννικού βασιλιά. Το μόνο στέμμα που επέλεξε να κρατήσει η Μπίρμπα, ήταν ένα χρυσό κόσμημα γύρω από το λαιμό, δείχνοντάς μας την εναπομείνασα βασιλική φωνή να διατάζει· ενώ πρακτικά το σώμα είχε αποδομηθεί από την βασιλική εξουσία. Ο τρόπος που από την Γ΄πράξη και έπειτα ο Ριχάρδος χάνει, εκτός από την ηγεμονία του και την προσωπικότητά του, είναι χαρακτηριστικός ενός αρνητικού ήρωα που αποδίδεται με εξαιρετική σκηνοθετική καθαρότητα.

Ο Ριχάρδος (Άρης Σερβετάλης) στην συγκεκριμένη παράσταση, βασίστηκε πολύ στους ανθρώπους που τον πλαισίωναν. Πάτησε κυριολεκτικά πάνω τους, μίλαγε αυτός και οι άνθρωποι σαν προέκτασή του έκαναν χειρονομίες, δείχνοντάς μας έτσι η σκηνοθέτις την απόλυτη βασιλική εξουσία και τον έλεγχο που ασκούσε στους υπηκόους του.

Η παράσταση, ξεδιπλώνεται σε ένα δυστοπικό περιβάλλον καλυμμένο από ομίχλη. Κάτι που μας θυμίζει σκηνικό από ένα άλλο Σαιξπηρικό έργο τον Άμλετ. Τα στρωμένα χαλιά που υπάρχουν στην αρχή του έργου, είναι η στρωμένη βασιλεία του Ριχάρδου· η οποία μετατρέπεται σε λάσπη λόγω της κακής ηγεμονίας του και όλοι γύρω του, κυλιόνται στη λάσπη της εξουσίας. Τέλος, όταν ο Ριχάρδος δολοφονείται, μεταφέρεται στον, σαν άγονη γη τάφο που υπάρχει στο πίσω μέρος της σκηνής, υποκύπτοντας στην τραγική μοίρα όλων των ανθρώπων.

Το έργο, έχει εξαιρετική σωματικότητα από όλους τους ηθοποιούς. Δείχνοντας μας πως η περφόρμανς και τα συνδηλωτικά σημεία είναι κάτι περισσότερο από απλή μίμηση και αφήγηση. Ο Άρης Σερβετάλης ως Ριχάρδος, αποδίδει πολύ καλά τον ρόλο με εξαιρετική πλαστικότητα στη σκηνή και έντονη σωματικότητα με συνεχή κίνηση. Ο Αχιλλέας Χαρίσκος, επίσης με εξαιρετική πλαστικότητα και συνεχή κίνηση, ήταν ο καταλύτης ανάμεσα στον Ριχάρδο και στον Μπόλινγκμπροκ που ενίσχυε την πλοκή. Ο Ερμής Μαλκότσης ως Μπόλινγκμπροκ, λειτουργεί εξαιρετικά. Ειδικότερα, μετά την Γ΄πράξη, σε ένα διπολικό πλαίσιο σε σχέση με το Ριχάρδο μέχρι να του πάρει τη εξουσία. Παράλληλα, η Ιωάννα Τουμπακάρη και ο Νίκος Καμόντος, με συνεχή κίνηση και πλαστικότητα και αυτοί πλαισιώνουν τις συνδηλώσεις του έργου.

Τα κουστούμια, επίσης από την Έφη Μπίρμπα, υποστηρίζουν την άποψη της σκηνοθεσίας, ότι το Σαιξπηρικό κείμενο είναι ένα υλικό προς χρήση που πρέπει να αποδοθεί στο σήμερα· και αποφευγουν τις μακριές κάπες και τα χρυσοποίκιλτα ενδύματα που δεν θα ταίριαζαν και με την άψογη κινησιογραφία. Ο φωτισμός από τον Θύμιο Μπακατάκη βοηθάει στην απόδοση των νοημάτων, ενώ η υποβλητική μουσική που βγαίνει από μεγάφωνα στη σκηνή, σπάζοντας τη θεατρική σύμβαση, από τον Coti K. συναποτελεί ένα «χρωματισμό» με τις σκηνές.

Η παράσταση Ριχάρδος Β΄, είναι ένα εξαιρετικό έργο που μας δείχνει πως το σύγχρονο θέατρο είναι κάτι παραπάνω από απλή απαγγελία του κειμένου. Το φορτίο του έργου, εκφράζεται μέσα από έντονη σωματικότητα, μια σωματικότητα που καταφέρνει να οικειοποιείται τις διαστρεβλώσεις του χαρακτήρα του Ριχάρδου, του αντίπαλού του στο θρόνο και του κοινωνικού όγκου της εποχής και να μας τις δείχνει στο σήμερα, χωρίς να στερείται νοημάτων. Οι εν χώρω εικόνες που βλέπουμε, αποδεικνύουν πως ένα σαιξπηρικό κείμενο μπορεί να παρουσιαστεί με μια υλική παρουσία στη σκηνή.

Ταυτότητα της Παράστασης

Σύλληψη, σκηνοθεσία, σκηνογραφία, κοστούμια: Έφη Μπίρμπα
Φωτισμοί: Θύμιος Μπακατάκης
Ηχητικός σχεδιασμός: Coti K.
Καλλιτεχνικός συνεργάτης-Βοηθός σκηνοθέτη Α: Σοφία Γεωργοβασίλη
Επιμέλεια κειμένων: Μιχαήλα Πλιαπλιά
Επιμέλεια σκηνικών και κοστουμιών: Αλέγια Παπαγεωργίου
Καλλιτεχνικός συνεργάτης-Ειδικές κατασκευές σκηνογραφίας: Σωκράτης Παπαδόπουλος
Βοηθός σκηνοθέτη Β-διαχείριση ηλεκτρονικού υλικού: Μαριάννα Έλληνα
Κατασκευή κοστουμιών: Tsouknida
Ερμηνευτές: Άρης Σερβετάλης, Ερμής Μαλκότσης, Ιωάννα Τουμπακάρη, Νίκος Καμόντος, Αχιλλέας Χαρίσκος
Φωτογραφίες παράστασης: Γιώργος Καπλανίδης
Video και teaser παράστασης: Γρηγόρης Πανόπουλος, Μakeyourownfilms

Online Προβολή – Video on demand

Διαθέσιμη από 19 – 21 Φεβρουαρίου 2021

Προπώληση εισιτηρίων: ticketservices