Στην Άνω τούμπα, η Αγάπη έρημη και μόνη παραμιλάει

Λέγεται ότι είμαστε αυτά που δεν έχουμε ξεχάσει. Διαμορφώνοντας την προσωπική του ιστορία, την προσωπική του σφραγίδα σαν άνθρωπος ο καθένας, συνέχει παράλληλα και της οικογενειακή του ιστορία, την ιστορία των προγόνων του. Ένα μετα-αφήγημα δηλαδή της προσωπικής ιστορίας του καθενός, συνδεδεμένο με την οικογενειακή του.

Αυτό το μετα-αφήγημα μας παρουσιάστηκε από την Ελένη Γερασιμίδου στο θέατρο Λιθογραφείον στην Πάτρα, μέσα από την παράσταση «Το ανάκτορο στην Άνω Τούμπα» βασισμένη στο βιβλίο του Παναγιώτη Μέντη και σε σκηνοθεσία Αγγελικής Ξένου. Μέσα από το μονόλογο, είδαμε την ιστορία τριών γενεών· από την γιαγιά ως το εγγόνι την Αγάπη (Ελένη Γερασιμίδου), που όμως μας μιλάει πλέον και αυτή μέσα από την ματιά της τρίτης ηλικίας.

Η ιστορία διαδραματίζεται από τη στιγμή που φτάνουν στη Θεσσαλονίκη οι πρόσφυγες παππούδες της και προσπαθούν να εδραιωθούν και να στήσουν το σπιτικό τους σε ένα χωράφι που αγόρασαν στην Άνω Τούμπα. Το χωράφι, γίνεται επιτέλους σπίτι από τους ξενιτεμένους γονείς της Αγάπης. Η Αγάπη ζει πλέον εκεί γερασμένη και νιώθει «ξένη» ανάμεσα στους υπόλοιπους ντόπιους, καθώς έλειπε πολλά χρόνια στη Γερμανία. Πλέον, το μόνο που κάνει είναι να παραμιλάει «μόνη και έρμη» για την ιστορία της ζωής της..

Στον μονόλογο της Αγάπης, είδαμε την Ελένη Γερασιμίδου, να περιγράφει ιστορικές συνθήκες μέσα από την ματιά της οικογένειάς της. Το πλέγμα των σχέσεων όπως διαγράφεται στην εκθεματική σκηνή του μονολόγου, μας καλεί να κατανοήσουμε πως τα δραματικά πρόσωπα εξελίχθηκαν μαζί με την αστικοποίηση της Ελλάδας· όπου όνειρο του καθενός ήταν να έχει «ένα κεραμίδι πάνω απ’ το κεφάλι του». Παρ’ ότι η Ελένη Γερασιμίδου κάνει πολιτικό θέατρο, στην συγκεκριμένη παράσταση φάνηκε περισσότερο μια μονοδιάστατη παρουσίαση των ιστορικών καταστάσεων, χωρίς πολιτικά σχόλια.

Οι μηχανισμοί παραγωγής συγκίνησης, λειτούργησαν με τον μηχανισμό συναισθηματικής συσσώρευσης και αποφόρτισης με κωμικά αντίδοτα ενώ η σκηνική οντότητα της Αγάπης περιορίστηκε σε μια αυλή. Ο δραματικός τόπος κινείται μεταξύ Ελλάδας και Γερμανίας με υπονοούμενα στο προσφυγικό των Ελλήνων, τότε, και των μεταναστών τώρα. Η γλωσσική έκφραση ήταν άμεση και καθημερινή και ο χαρακτήρας της ηθοποιού περιείχε σημασιολογικές αναφορές σε ιστορικά συμφραζόμενα της Ελληνικής καθημερινότητας και όλα αυτά με φόντο, ένα τοπογραφικό χαρτί που υποδήλωνε το σπίτι – ανάκτορο. Ένα ανάκτορο που στα μάτια της Αγάπης ήταν η ιστορία των προγόνων της, ενώ για την υπόλοιπη οικογένειά της ήταν ένα βαρίδι που την κρατούσε πίσω.

Το έργο «Το ανάκτορο στην Άνω Τούμπα» μας μιλάει μέσα από μια προσωπική ιστορία μιας γυναίκας για το πως εξελίσσεται και βιώνει τις καταστάσεις της ζωής. Είναι μια ιστορία που θα μπορούσαμε να έχουμε ζήσει όλοι μας. Αλλά τώρα είναι ήρεμοι καιροί δεν γίνονται αυτά… τώρα περνάμε καλά.

Ταυτότητα Παράστασης

Συγγραφέας: Παναγιώτης Μέντης
Ερμηνεία: Ελένη Γερασιμίδου
Σκηνοθεσία:  Αγγελική Ξένου
Εικαστική επιμέλεια:  Κώστας Βελινόπουλος
Μουσική επιμέλεια: Αγγελική Ξένου
Βοηθός σκηνοθέτη: Μαρία Τοκμάκη
Φωτισμοί: Γιώργος Ζιώγαλας – Αγγελική Ξένου
Φωτογραφίες: Δημήτρης Λυκουρέζος