Τα «Άγρια Αγόρια» κι οι άγριοι φόβοι τους

«Τα Άγρια Αγόρια» (Les Garçons Sauvages)
Σκηνοθεσία: Μπερτράν Μαντικό
Ηθοποιοί: Ελίνα Λόουενσον, Πολίν Λοριγιάρ, Βιμάλα Πονς
Γαλλία, 2017

Η θέση του σκηνοθέτη Μπερτράν Μαντικό δηλώνεται ολοφάνερα: η ταυτότητα φύλου, η αντίληψη ενός ανθρώπου για το φύλο του, δεν πρέπει να έχει κατ’ ανάγκη σχέση με το βιολογικό του φύλο, ούτε οι στερεοτυπικές απόψεις κάθε κοινωνίας σχετικά με το φύλο πρέπει να επηρεάζουν αυτήν την προσωπική αντίληψη.

Κι έτσι αφηγείται μιαν ιστορία όπου μια παρέα 5 εφήβων αγοριών, γόνων πλουσίων οικογενειών, πάνω σε μια Διονυσιακής φύσης έκσταση, δολοφονούν την καθηγήτριά τους την οποία ποθούν, οι γονείς τους συναινούν στην αναμόρφωσή τους από ένα σκληρό, μεσήλικα άντρα, αυτός τους αλυσοδένει σ’ ένα σαπιοκάραβο και τους συμπεριφέρεται σαδιστικά, καταλήγουν (μάλλον, όχι τυχαία) σ’ ένα άγνωστο νησί, στη μέση του ωκεανού κι εκεί αρχίζει η διαδικασία της ριζικής τους αλλαγής. Σ’ αυτό το αχαρτογράφητο νησί, σ’ έναν άλλο κόσμο μέσα σ’ αυτόν τον κόσμο, όλα είναι οργιαστικά, όχι μόνο με την έννοια μιας ατέλειωτης ποικιλίας της χλωρίδας και μιας πυκνής βλάστησης, παρά, κυρίως, με την επίδραση των καρπών της και των χυμών της στη δημιουργία μιας καινούριας ορμονικής ισορροπίας και, σαν φυσική συνέπεια, μιας καινούριας ψυχοσύνθεσης – μιας καινούριας ταυτότητας.

Τα σχήματα των δέντρων και των φυτών παραπέμπουν άμεσα στο φαλλό, η ανεξάντλητη προσφορά των καρπών και των χυμών τους μεταγγίζει μιαν ακαταμάχητη αίσθηση πανηδονισμού (ή, μήπως, την αφυπνίζει;): είναι ο χαμένος Παράδεισος, εκεί όπου κάθε κοινωνικό στερεότυπο, κάθε διαμόρφωση που έχουμε υποστεί, κάθε διανοητική κατασκευή που μας έχει φορεθεί από τη γέννησή μας, τότε που ήμασταν φυσικά εξαρτώμενοι κι απροστάτευτοι, κάθε ευνουχισμός του εγώ και κάθε ψυχολογική απώθησή μας, εδώ, σ’ αυτό το νησί, όλα αυτά καταρρέουν αβίαστα, παύουν να έχουν ισχύ και νόημα.

Η απομάκρυνση από την πόλη κι η επιστροφή στη φύση, σε μια φυσική κατάσταση της ύπαρξης, μεταμορφώνουν, ψυχολογικά, σωματικά και νοητικά (αδύνατον, ν’ αποφευχθούν τα ελάχιστα έστω spoilers μιλώντας γι’ αυτήν την ταινία). Στο νησί αυτό, με την καθοδήγηση ενός ανθρώπου που πάνω του και μέσα του έχει πια ολοκληρωθεί η σύζευξη των βιολογικών φύλων κι η υπέρβαση των περιορισμών που απορρέουν από τον καθορισμό της ταυτότητας βάσει αυτών των βιολογικών φύλων, έχει σημάνει η ώρα για τη μεγάλη επανάσταση στην ιστορία της ανθρωπότητας.

Ο Μαντικό, είναι ένας σπουδαίος εικονοκλάστης που με περίσσια αυτοπεποίθηση, φτιάχνει ένα ιδιαίτερο, εντελώς προσωπικό κινηματογραφικό σύμπαν. Μια απαστράπτουσα ασπρόμαυρη φωτογραφία, που λαμπυρίζουν στρας, θαρρείς στις άκρες κάθε κάδρου και στο φόντο τους. Όλα συμβάλλουν σε μια παραισθητική αντίληψη των όσων βλέπουμε, όπου ο χρόνος σταματάει ή κυλάει αντίστροφα, παραλύοντας σταδιακά κάθε διανοητική αντίσταση. Όμως, παράλληλα, πολλές φορές, σκηνοθετεί αυτάρεσκα, συσσωρεύοντας συμβάντα που το νόημά τους έχει γίνει ήδη αντιληπτό, οι συμβολισμοί του, ιδιαίτερα ως προς την υποδήλωση των ερωτικών μορφών που μπορεί να πάρει η φύση κι ως προς τις ριζικές αλλαγές που μπορούν να συμβούν στο ανθρώπινο σώμα, είναι πολλοί κι ορισμένες φορές, καταφάνεροι: σε πολλές στιγμές, το μυστηριακό στοιχείο περισσεύει, η υποβολή, όμως, λιγοστεύει- η εικαστικότητα ξεχειλίζει, η ατμόσφαιρα, όμως, αποδυναμώνεται.

Εδώ δεν υπάρχουν απλοϊκοί ψυχολογισμοί, από την άλλη όμως, η πλοκή είναι περισσότερο προσχηματική με μόνο σκοπό να οδηγηθούμε στο μεγάλο συμβολικά μήνυμα: αν ο κόσμος απαρτιζόταν μόνο από γυναίκες, θα ήταν καλύτερος γιατί θα έλειπαν πια ο ανταγωνισμός, η επιθυμία γα επιβολή, κατάκτηση κι εκδίκηση, οι οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες, η διαρκής ανάγκη για τη μίμηση προτύπων, οι κοινωνικές κατασκευές των φύλων, όλα αυτά τα ψυχολογικά προϊόντα της πατριαρχίας που διαιωνίζουν την καταπίεση και την ανθρώπινη δυστυχία. Τότε πια ο έρωτας θα ήταν ηδονικός μέχρι το μεδούλι της ανθρώπινης ύπαρξης, ελεύθερος από καταναγκασμούς, ρόλους και περιορισμούς. Το σημαντικό μήνυμά της χωράει- και περισσεύει, όμως, μέσα στην περίτεχνη, εκθαμβωτική σκηνοθεσία. Η φόρμα είναι μεγαλύτερη από το μήνυμα. Μια τολμηρή ταινία, που βιώνεται παρά ερμηνεύεται. Που στοχεύει στην προσέγγισή μας περισσότερο μέσα από τις αισθήσεις μας και λιγότερο μέσα από τη νόησή μας. Μια συναρπαστική ταινία- που δεν είναι τόσο μεγάλη όσο ενδεχομένως θα ήθελε.