«Τα πάθη της ψυχής», το τελευταίο έργο του Καρτέσιου κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Κριτική»

«Τα πάθη της ψυχής» είναι το τελευταίο έργο του Καρτέσιου. Εδώ ο σημαντικός Γάλλος στοχαστής επιχειρεί τη συστηματική θεμελίωση της ηθικής. Κατά τον Καρτέσιο, η προέλευση των παθών όσο και των αρετών είναι κοινή και έλκεται από ένα πάθος, τον θαυμασμό, ο οποίος συνιστά τρόπο συμπεριφοράς που συνδέεται με τη σκέψη. Η τελική έκφραση μιας εκτεταμένης σειράς παθών, με ποικίλους τόνους, αποχρώσεις, εντάσεις και συνθέσεις, είναι η γενναιοφροσύνη, η οποία εξαρτάται από το πάθος της εκτίμησης. Η αρχή του νήματος που ξετυλίγεται μέχρι τη μετατροπή των παθών στην αρετή της γενναιοφροσύνης δίνει το στίγμα μιας ορθολογιστικής ηθικής στάσης, εκφράζοντας την αισιοδοξία του Καρτέσιου για τη δυνατότητα επικράτησης του Λόγου στην ανθρώπινη συμπεριφορά, που ισοδυναμεί με την ορθή χρήση της ελεύθερης βούληση, πράγμα που με τη σειρά του συνιστά το υπέρτατο αγαθό και το νόημα της αυτονομίας.

Ο René Descartes (Καρτέσιος) ήταν Γάλλος φιλόσοφος, μαθηματικός και φυσικός επιστήμονας. Θεωρείται σταθμός στην ιστορία της φιλοσοφίας, καθώς κατόρθωσε να απεγκλωβίσει τη φιλοσοφία από τον σχολαστικισμό, να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη στις νοητικές δυνάμεις του ανθρώπου και να απελευθερώσει το ανθρώπινο πνεύμα από την αυθεντία του παρελθόντος. Υπήρξε μια από τις σημαντικότερες μορφές του ευρωπαϊκού ορθολογισμού. Θέτοντας τα όρια μεταξύ πνευματικού και υλικού κόσμου και αντιμετωπίζοντάς τον ως επαρκές και αυτόνομο αντικείμενο μελέτης, βοήθησε στην επικράτηση του υλισμού έναντι της πνευματοκρατίας.

«Τα πάθη της ψυχής»
René Descartes (Καρτέσιος)
Επίμετρο: Jean Luc-Marion
Μετάφραση: Γιάννης Πρελορέντζος
Επιστημονική επιμέλεια: Δημήτρης Κοτρόγιαννος
Εκδόσεις Κριτική, Οκτώβριος 2017