Θυμός, το κακό παιδί των συναισθημάτων

Πόσο ξένο και αιρετικό ηχεί το πηγαίο, σε μια εποχή όπου βασιλεύει η λογική; Όταν κάθε σκέψη χαλιναγωγείται από το φόβο της κριτικής δεν είναι δυνατό να λογίζουμε τις αντιδράσεις ως αυθόρμητες. Η επικοινωνία μετατρέπεται σε μάρκετινγκ με προϊόν την προσωπικότητά μας και υιοθετεί λογική σκοπιμότητας. Σε ένα στίβο λοιπόν, κατάκτησης της «τέλειας» εικόνας, πληθώρα αντιδράσεων θυσιάζονται στο όνομα του καθωσπρεπισμού, μεταβάλλοντας έτσι ολοσχερώς τη σύνδεσή μας τόσο με τις καταστάσεις όσο και με το ίδιο μας το συναίσθημα.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα «δαιμονοποίησης» συναισθήματος, είναι ο θυμός. Η απόρριψη ή η εναντίωση σε όσα δεν μας εκφράζουν, προσβάλουν το καθώς είθισται των πραγμάτων και βαφτίζονται αγένεια. Η ρήξη κουκουλώνεται και πλουμίζεται με πληθώρα καλαίσθητων χαρακτηρισμών εξυπηρετώντας ιδανικά το παραμυθάκι της διπλωματίας. Ακόμα και οι επιτρεπτές νότες άρνησης, αποστειρώνονται από ειλικρίνεια, ώστε να μη διαταράσσουν την καθεστηκυία ευδαιμονία.

Αίτιο της αντιμετώπισης που χαίρει ο θυμός, είναι και η δύσπεπτη δυναμική του. Η χειραγώγησή του, αποτελεί ρίσκο για όσους επιχειρούν να τον κατευθύνουν, αφού τίποτα δεν εξασφαλίζει πως δε θα βρεθούν και οι ίδιοι στο στόχαστρο. Ο θυμός συνεπάγεται αντίδραση που μαζί με τη συνείδηση γεννούν υγιή δράση. Την εναντίωση σε ό,τι μας πληγώνει. Ακριβώς αυτή η σύνδεση του συναισθήματος με την πράξη είναι από κάποιους ανεπιθύμητες. Προτιμάται ο θυμός να εξελίσσεται σε σιωπή αντί για διεκδίκηση. Τα βέλη είθισται να στρέφονται ως ενοχές στον ίδιο μας τον εαυτό, αποφεύγοντας την πραγματικότητα. Εθελοτυφλώντας απέναντι σε όσα κρίνουμε άδικα τόσο προς τους άλλους ως και προς εμάς.

Συχνά ως διαδικασία που ενέχει ένταση, φαντάζει απωθητική στα μάτια μας. Υιοθετώντας όμως μια λογική πάταξης θυμικών αντιδράσεων, εκδηλώνουμε άρνηση να εξετάσουμε τα οφέλη που προκύπτουν. Μια διαδικασία αντιπαράθεσης μας επιτρέπει να αναγνωρίσουμε και να συνδεθούμε με την υπάρχουσα κατάσταση, να εκφράσουμε το συναίσθημά μας απελευθερώνοντάς το. Διεκδικούμε θέση για το λόγο μας και καθιστούμε σαφείς τις θέσεις μας. Όσο οι κινήσεις μας βασίζονται στην ειλικρίνεια, την κριτική σκέψη και αποφεύγουν τους κινδύνους της απολυτότητας, του εγωκεντρισμού και της επιβολής τότε την αντιπαράθεση μπορούμε να τη θεωρήσουμε ως μια παραγωγική διαδικασία τόσο για τα άτομα όσο και για το σύνολο.

Τα συναισθήματα αποτελούν θεμέλιο στοιχείο του πυρήνα μας. Η άρνησή τους συνεπάγεται άρνηση του ίδιου μας του εαυτού εξαπολύοντας μια σειρά συνεπειών και οδηγώντας σε κατεύθυνση που μας απομακρύνει από τη ευτυχία. Σαφώς αναγκαίο στοιχείο όπως και σε κάθε διαδικασία αποτελεί τόσο η συνείδηση όσο και η αντίληψη που επιδεικνύουμε, όμως η κατανόηση και αποδοχή των αντιδράσεων μας και των όσων τις δημιουργούν συντάσσονται με την ελευθερία το ατόμου και την ουσιαστική σύνδεση με όσα το περιβάλλουν.