Τι συζητήθηκε τελικά στο Δασαρχείο Πατρών;

Κοινή ανακοίνωση από την Αγωνιστική Κίνηση Πάτρας, την Επιτροπή αγώνα Λεοντίου, την Επιτροπή αγώνα για το Σκιαδοβούνι Ερυμάνθου αναφορικά με τα γεγονότα που έλαβαν χώρα στο Δασαρχείο Πατρών στις 30/01/2023:

Επειδή έχουν γραφτεί και δημοσιευτεί πολλές ανακρίβειες, τόσο στον τύπο όσο και σε ιστοσελίδες αναφορικά με τα γεγονότα που έλαβαν χώρα στο Δασαρχείο Πατρών στις 30/01/2023, περί εισβολών, τραμπουκισμού, αυτόφωρων διαδικασιών κ.τ.λ., χωρίς ουσιαστική αναφορά στον λόγο της επίσκεψής μας στο Δασαρχείο, θα θέλαμε να αναφερθούμε μόνο σε αυτόν, αφήνοντας, όπως οφείλεται, την δικαιοσύνη να αποφανθεί τόσο για το συμβάν ρίψης του αντισηπτικού από την μία, όσο και του εγκλεισμού μας εντός του Δασαρχείου από την άλλη.

Στη συνάντηση με τον Δασάρχη θέσαμε το ζήτημα της επικείμενης γνωμοδότησής του για νέο αιολικό πάρκο στο Παναχαϊκό όρος. Επειδή η περιοχή εγκατάστασης του έργου είναι διπλά προστατευόμενη περιοχή του δικτύου Natura 2000, ως Ειδική Ζώνη Διατήρησης (ΕΖΔ) για τους οικόποπους και τα είδη και ως Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) για την ορνιθοπανίδα, ζητήσαμε από τον Δασάρχη να μας επιτρέψει να του προσκομίσουμε σημαντικά επιστημονικά και τεχνικά δεδομένα/στοιχεία για την τεκμηρίωση μίας αρνητικής γνωμοδότησής του, η οποία θα συμβάλλει στην απόρριψη του έργου, ώστε να προστατευτεί η μοναδική εναπομείνασα κορυφή του “προστατευόμενου”- με 3 περιοχές Natura 2000- Παναχαϊκού, αφού ολόκληρος ο ορεινός όγκος του έχει ισοπεδωθεί από δεκάδες εγκατεστημένες και προς εγκατάσταση ανεμογεννήτριες.

Ο Δασάρχης μας απάντησε ότι ενεργεί σύμφωνα με τη νομοθεσία και δεν δέχεται υποδείξεις ή κατευθύνσεις από κανέναν στο έργο του.

Εκφράσαμε τον έντονο προβληματισμό μας για το πλήθος των θετικών γνωμοδοτήσεών του για αιολικά εντός προστατευόμενων περιοχών, όταν μάλιστα η Διεύθυνση Δασών Αχαΐας και η Διεύθυνση Συντονισμού και Επιθεώρησης Δασών γνωμοδοτούν και αρνητικά, όπως αυτό συνέβη σε περιπτώσεις αιολικών σε κρίσιμες προστατευόμενες περιοχές του Ερυμάνθου και του Παναχαϊκού. Εκφράσαμε την απορία μας, πως είναι δυνατόν, ενώ ο Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α.) γνωμοδοτεί αρνητικά για αιολικά στις εν λόγω προστατευόμενες περιοχές, το Δασαρχείο να γνωμοδοτεί θετικά.

Ο Δασάρχης μας απάντησε ότι δεν έχουν σχέση τα αντικείμενα των δύο υπηρεσιών, Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α. και Δασαρχείου.
Επισημάναμε ότι οι αρνητικές γνωμοδοτήσεις του Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α. για τις εν’ λόγω περιοχές δίνονται προκειμένου να προστατευτεί η βιοποικιλότητα (οικότοποι και είδη στις ΕΖΔ και ορνιθοπανίδα στις ΖΕΠ), η οποία έχει καταγραφεί/χαρτογραφηθεί κύρια εντός των δασικών περιοχών αρμοδιότητας του Δασαρχείου, με σαφή αλληλεξάρτηση, και με συνέπεια να είναι προφανής η επίδραση στην προστατευόμενη βιοποικιλότητα από τις σημαντικές παρεμβάσεις-εργασίες στις δασικές εκτάσεις.

Χωρίς ποτέ να έχουμε θέσει ζήτημα νομιμότητας ή μη από πλευράς Δασαρχείου, ο Δασάρχης επέμενε, επισημαίνοντας ότι οι θετικές γνωμοδοτήσεις του είναι καθόλα νόμιμες, αφού η νομοθεσία επιτρέπει την κατασκευή αιολικών εντός προστατευόμενων περιοχών.

Απαντήσαμε ότι με τη λογική αξιολόγησης του Δασάρχη, ότι δηλαδή αφού τα αιολικά επιτρέπονται εντός προστατευόμενων περιοχών, είναι νόμιμο να γνωμοδοτεί για όλα θετικά, δεν έχει κανένα νόημα ούτε η διαδικασία αξιολόγησης των επιπτώσεων ενός έργου μέσω της περιβαλλοντικής αδειοδότησης, ούτε οι σχετικές θετικές ή αρνητικές γνωμοδοτήσεις των συναρμόδιων υπηρεσιών.

Εξηγήσαμε επιπλέον, πως οι θετικές γνωμοδοτήσεις, εκτός από ανεπανόρθωτες περιβαλλοντικές συνέπειες, έχουν και αρνητικές συνέπειες στην τοπική κοινωνία, με την ζωή και την απασχόληση των κατοίκων να υποβαθμίζονται από την εκβιομηχανοποίηση παρθένων περιοχών.

Η παραπάνω συνάντηση-συζήτηση διακόπηκε απότομα, με το γνωστό συμβάν ρίψης του αντισηπτικού και του εγκλεισμού μας στο Δασαρχείο.

Σίγουρα δεν είναι στις προθέσεις μας ούτε να υποδείξουμε, ούτε περισσότερο να επιβάλουμε σε κανένα πως θα κάνει τη δουλειά του. Όμως, ως ενεργοί πολίτες, γνωρίζουμε καλά τη νομοθεσία, τις αρμοδιότητες, τις διαδικασίες και κύρια τις προστατευόμενες περιοχές μας.

Κατά την περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων, οι φάκελοι Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) που υποβάλλονται και αξιολογούνται από την αρμόδια περιβαλλοντική αρχή και επί των οποίων γνωμοδοτούν οι συναρμόδιες υπηρεσίες (και οι δασικές), αφορούν έργα που αναπτύσσονται εντός περιοχών που επιτρέπεται η εγκατάστασή τους. Δεν προωθούνται, ούτε αξιολογούνται ΜΠΕ για έργα σε περιοχές που απαγορεύεται η εγκατάστασή τους.

Με τη σύνθετη διαδικασία της περιβαλλοντικής αδειοδότησης και μέσω και των τεκμηριωμένων γνωμοδοτήσεων των συναρμόδιων υπηρεσιών, αποφασίζεται τελικά η έγκριση ενός έργου (καθώς και τυχόν απαιτούμενες τροποποιήσεις του) με την έκδοση Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ), ή και η απόρριψή του, αν διαπιστωθεί ότι από την εγκατάσταση-λειτουργία του προκαλούνται σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον.

Η γνωμοδότηση των δασικών υπηρεσιών για την περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων σε δασικές εκτάσεις δεν αποτελεί μια απλή γνώμη, αλλά απαραίτητη προϋπόθεση για την ενσωμάτωση της έγκρισης επέμβασης στις ΑΕΠΟ, αποτελώντας ενιαία με αυτή διοικητική πράξη.

Ο Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α., ως αρμόδια υπηρεσία για τις προστατευόμενες περιοχές, γνωμοδοτεί για αυτές αξιολογώντας τις επιπτώσεις των έργων στα προστατευτέα αντικείμενα των περιοχών του δικτύου Natura 2000, οικότοπους, είδη και ορνιθοπανίδα .

Οι δασικές εκτάσεις, αρμοδιότητας των δασικών υπηρεσιών, που ανήκουν ταυτόχρονα και σε προστατευόμενες περιοχές του δικτύου Natura 2000, δεσμεύονται και από τη νομοθεσία για τις προστατευόμενες περιοχές, τόσο όσον αφορά την προστασία των οικοτόπων τους, όσο και των ειδών που τις χρησιμοποιούν ως ενδιαιτήματά τους.
Στην περίπτωση του νέου αιολικού πάρκου στο Παναχαϊκό, οι δασικές εκτάσεις εγκατάστασής του ανήκουν σε 2 προστατευόμενες περιοχές του δικτύου Natura 2000 (ΕΖΔ και ΖΕΠ), με ευαίσθητα και ιδιαίτερα σημαντικά προστατευταία αντικείμενα.

Το αίτημά μας προς τον Δασάρχη, να δεχτεί και να αξιολογήσει δεδομένα/στοιχεία για τις προστατευόμενες περιοχές, τις επιπτώσεις και τις πιέσεις του αιολικού στο φυσικό περιβάλλον -σε συσχέτιση και με τα άλλα αιολικά στην περιοχή- και να αναμένει, προ της γνωμοδότησής του, την σχετική γνωμοδότηση του Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α. για να τη συμβουλευθεί, αντιμετωπίστηκε με καθολική άρνηση.

Η οριζόντια άποψη, ότι αφού το έργο επιτρέπεται μπορεί και να γίνει, χωρίς περαιτέρω αξιολόγηση της περιβαλλοντικής σημασίας της περιοχής εγκατάστασής του, ιδιαίτερα των περιοχών του δικτύου Natura 2000, αποτελεί κατά την άποψή μας καταστροφική για τις προστατευόμενες περιοχές απλούστευση.

Θεωρούμε ότι οι δασικοί υπάλληλοι είναι τεχνικά και επιστημονικά καταρτισμένοι και έχουν τη δυνατότητα να αξιολογήσουν τις ουσιαστικές επιπτώσεις ενός έργου σε μία προστατευόμενη περιοχή, πράγμα που έχουμε διαπιστώσει πως γίνεται σε αρκετές περιπτώσεις, διαβάζοντας τις τεκμηριωμένες αρνητικές γνωμοδοτήσεις Δασαρχείων για έργα σε προστατευόμενες περιοχές ανά την Ελλάδα.

Παρόλη τη δημοσιότητα που πήρε το θέμα, τα ερωτήματά μας που αφορούν στις συνεχείς θετικές γνωμοδοτήσεις του Δασαρχείου Πατρών για την κατασκευή αιολικών σε προστατευόμενες περιοχές του δικτύου Νatura 2000, όπως το Παναχαϊκό και ο Ερύμανθος, παραμένουν αναπάντητα.

Θεωρούμε απαράδεκτες τις θετικές μη τεκμηριωμένες γνωμοδοτήσεις του Δασαρχείου για τα αιολικά στις προστατευόμενες περιοχές, πράγμα που μας κάνει εύλογα να αναρωτιόμαστε αν τελικά το Δασαρχείο Πατρών αποτελεί υπηρεσία του υπουργείου Ανάπτυξης & Επενδύσεων ή του υπουργείου Περιβάλλοντος.

Εμείς θα συνεχίσουμε να διατυπώνουμε και να τεκμηριώνουμε επιστημονικά, τεχνικά και νομικά τις απόψεις μας. Θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος της περιοχής μας, που καταστρέφεται από την “ανάπτυξη”, όπως μεθοδεύεται από τις επιλογές των συμφερόντων και όπως υλοποιείται μέσω νόμιμων διαδικασιών και υπηρεσιακών Πόντιων Πιλάτων.

Αγωνιστική Κίνηση Πάτρας,
Επιτροπή αγώνα Λεοντίου,
Επιτροπή αγώνα για το Σκιαδοβούνι Ερυμάνθου