Την ημέρα τσίρκο, το βράδυ θέατρο!

”Another one bites the dust” – Queen

Το δικαίωμα στην εργασία, μετά και την κορονοιού εποχή έχει μάλλον μετατραπεί σε υποχρέωση από τον εργαζόμενο στο να ανεχτεί, να υποχωρήσει, να συμβιβαστεί, να μην αντιδράσει αλλά να συμμετάσχει, μάλλον καλύτερα να υπηρετήσει τη λεγόμενη ελαστική εργασία.

Τη νέα μορφή αυτή εργασίας-στη σύγχρονη ”home office” εποχή αποξένωσης ουσιαστικά και απομόνωσης των συναδέλφων εργαζομένων και εν μέσω διαφόρων Μ.Μ.Ε «καταστροφών» που έπονται- η οποία έρχεται να μετατρέψει τον εργαζόμενο σε ένα ουσιαστικά πιόνι στα χέρια των εργοδοτών, με κυρίαρχο σύνθημα «εργάζεσαι, μόνον όταν προκύπτει αντικείμενο εργασιακής απασχόλησης».

Με άλλα λόγια, δεν υπάρχει συγκεκριμένο ωράριο, αυτό διαμορφώνεται από εβδομάδα σε εβδομάδα, ανάλογα με τις ανάγκες εργασίας που θα προκύψουν.

Αλγεινό πρόσωπο της ελαστικής μορφής εργασίας είναι το πώς επίσης διαμορφώνεται το ωράριο εργασίας του εργαζομένου για παράδειγμα μέσα σε μια μέρα. Εργάζεται 7:00-10:00 το πρωί. Μετά για πέντε ώρες 10:00-14:00 βρίσκεται ο εργαζόμενος σε απλήρωτο διάλειμμα και τέλος 14:00-16:00 εργάζεται για ακόμη δυο ώρες. Δηλαδή για πέντε ώρες πληρωμένης εργασίας οφείλει να βρίσκεται σε ετοιμότητα εννιά ώρες την ημέρα.

Η απάντηση βεβαίως των εργοδοτών σε αυτή την μεσαιωνική εργασιακή λογική είναι:
– Εγώ δεν έχω πρόβλημα αυτές τις «κενές» πέντε ώρες εργασίας να βρεις μια άλλη δεύτερη δουλειά.

Και βέβαια την απάντηση τη δίνει κάθε φορά ο κάθε εργαζόμενος ανάλογα με τις αντοχές, την ηλικία αλλά και την κοσμοθεωρία που έχει.

Πέρα όμως από την απάντηση του κάθε εργαζομένου, οι απαντήσεις που έρχονται από τις στατιστικές υπηρεσίες, δείχνουν τη σκληρότητα του εργασιακού μοντέλου.

Το άσχημο πρόσωπο της ελαστικής εργασίας παίρνει διάφορες μορφές. Μια επίσης τέτοια είναι η λεγόμενη και «μινι τζομπ». Η μορφή αυτή δίνει στον εργαζόμενο ένα μηνιαίο στάνταρ εισόδημα, ας πούμε στην Γερμανία είναι 450 ευρώ, ποσό σαφώς και χαμηλό για την διαβίωση στη χώρα, χωρίς να προσμετρούνται οι ώρες εργασίας στη σύνταξη. Δηλαδή ο εργοδότης δεν πληρώνει ούτε ένα πφένιχ για την σύνταξη του εργαζομένου του.

Από την άλλη η εργασία αυτή μπορεί να βολεύει για παράδειγμα κάποιους συνταξιούχους, οι οποίοι έχουν πια και εδώ στη Γερμανία μια πολύ χαμηλή σύνταξη με την οποία και δεν μπορούν να τα βγάλουν πέρα, αλλά από την άλλη κατακερματίζεται η εργασία από πλήρους ή μερικούς απασχόλησης σε πολλές μικρότερες «μίνι τζομπς».

Έτσι ουσιαστικά η ενεργής, υγιής εργατική δύναμη εξασθενεί και αναγκάζεται να συμμετάσχει σε αυτό το εργασιακό τσίρκο που τον μόνο που τελικά βολεύει είναι τον εργοδότη και βεβαίως το κεφάλαιο που αυτός λιγότερο ή περισσότερο εκπροσωπεί και που σαφώς και συστηματικά τροφοδοτεί και παχαίνει.

Ένα από τα πιο πρόσφατα γι αυτό και πιο επικίνδυνα πρόσωπα της ελαστικής εργασίας είναι οι εταιρίες εργατικού δυναμικού (υπηρεσίες στελέχωσης μόνιμης και προσωρινής εργασίας).

Οι εταιρίες αυτές ουσιαστικά και χωρίς πολλά λόγια δημιουργούν ένα καθεστώς βάση του οποίου ο κάθε εργαζόμενος υπογράφει στις εταιρίες αυτές τη δουλεία της εργατικής του δύναμης. Οι εταιρίες αυτές εκπροσωπούν την εργατική δύναμη των εργαζομένων με τέτοιο τρόπο ώστε το πρόσωπο εργαζόμενος δεν έχει απολύτως καμιά αξία, η μη μόνον η εργατική του δύναμη.

Οι εταιρίες αυτές στέλνουν τους εργαζόμενους σε διάφορες θέσεις εργασίας για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα όχι μεγαλύτερο του ενός μήνα και στη συνέχεια τον μεταθέτουν σε μια άλλη θέση εργασίας, ανεξαρτήτως του αν ο εργαζόμενος είναι ευχαριστημένος στην πρώτη θέση εργασίας του.

Οι εταιρίες δεν υπολογίζουν τη γνώμη των εργαζομένων τους. Σημαντικό είναι οι εργοδότες όταν απευθυνθούν στις εταιρίες αυτές την ίδια μέρα αν γίνεται να τους στείλουν τους εργαζόμενους που ζητούν.

Η ωριαία πληρωμή των εργαζομένων στις εταιρίες είναι υψηλότερες απ αυτές που θα μπορούσαν να πάρουν στην ελεύθερη οικονομία. Η δόλια αυτή τακτική των εταιριών έχει ως αποτέλεσμα οι εργαζόμενοι να μην ψάχνουν μόνοι τους για εργασία -αφού έτσι και αλλιώς θα πάρουν λιγότερα χρήματα-αλλά να υπογράφουν στις εταιρίες αυτές.

Αποτέλεσμα του γεγονότος αυτού είναι αφού δεν θα χρειάζεται να διαπραγματευτούν πλέον την αμοιβή τους στην πορεία και πολύ πιο γρήγορα να μην έχουν και δικαίωμα στη διαπραγμάτευση των υπολοίπων και σημαντικών εργασιακών τους δικαιωμάτων.

Εν κατακλείδι ο σύγχρονος εργαζόμενος δεν μπορεί πια απευθείας και δια ζώσης να διαπραγματευτεί με τον εργοδότη του τα δικαιώματα της εργασίας του αλλά απλώς έχει μετατραπεί στην κυριολεξία σε ένα πιόνι απρόσωπης εργασίας. Σήμερα είναι αυτός, αύριο είναι κάποιος άλλος.

Παράπλευρη και ουδόλως ασήμαντη συνισταμένη των παραπάνω είναι όταν ένας εργοδότης θελήσει να ζητήσει από την εταιρία έναν συγκεκριμένο εργαζόμενο επειδή πολύ απλά έμεινε ευχαριστημένος από την εργασία του, τότε πρέπει να πληρώσει ένα όχι και τόσο ευκαταφρόνητο ποσό στη εταιρία, ώστε να τον απελευθερώσει από αυτήν την σύγχρονη μορφή εργασιακής δουλείας.

Αναφέρω πραγματικό παράδειγμα εργαζόμενου νηπιαγωγού στο Βερολίνο, όπου ο εργοδότης πλήρωσε μετά από σκληρές διαπραγματεύσεις την εταιρία εργατικού δυναμικού 3.000 ευρώ, ώστε να καταφέρει να κρατήσει τον εργαζόμενο στην επιχείρησή του.

Οι μορφές και τα κεφάλια της λερναίας ύδρας, της ελαστικής εργασίας είναι πολλά και συνεχώς αναφύονται καινούργια.

Ένα επίσης χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι λεγόμενες και μιντι τζομπς , οι οποίες δίνουν στον εργαζόμενο το ανώτερο ποσό των 1200 ευρώ. Σε αυτού του τύπου τις εργασίες ο εργαζόμενος μπορεί στην καλύτερη περίπτωση να λάβει το παραπάνω ποσό και αυτό γιατί ο εργοδότης κάθε εβδομάδα απασχολεί τον εργαζόμενο κατά το δοκούν. Αν δηλαδή ο εργοδότης θεωρήσει ότι δεν έχει αρκετή απασχόληση για τον εργαζόμενο τον στέλνει νωρίτερα σπίτι του μη πληρώνοντας του φυσικά τις ώρες για τις οποίες και αρχικά τον είχε προσλάβει. Έτσι οι 25 ώρες την εβδομάδα του συμβολαίου στην πράξη να μπορεί να είναι και μόλις 10 πληρωμένες.

Οι σημερινές δημοκρατικές κατά τα άλλα σύγχρονες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις που επέβαλαν νομοθετικά και τελεσίδικα την ελαστική εργασία γνωρίζουν ότι μπορεί να γίνει τόσο ελαστική που αν δεν αντέξει και σπάσει όπως ένα λάστιχο, οι μόνοι που έχουν να χάσουν για ακόμη μια φορά είναι οι εργαζόμενοι και όχι βεβαίως το κεφάλαιο που πάντα και από πάντα εκπροσωπούσαν.

Ο τίτλος του άρθρου είναι από μια φράση που φωτογράφισα από πόρτα ενός παιδικού δωματίου εδώ στο Βερολίνο. Σημαίνει «κατά την διάρκεια της ημέρας τσίρκο, το βράδυ θέατρο». Το τσιτάτο που ακολουθεί τον τίτλο ”Another one bites the dust” είναι στίχος από τραγούδι των ”Queen”. Σημαίνει‘ «Ακόμη ένας που δάγκωσε την σκόνη». Θα ήθελα πραγματικά η μεταφορική σημασία των δυο παραπάνω φράσεων να μην επιβεβαιωθούν μέσα από τα προγραφόμενα μου.

Πραγματικά χρειάζεται επαγρύπνηση και συνεργασία απανταχού όλων ημών των εργαζομένων ώστε το δικαίωμα στην εργασία να είναι και δικαίωμα στο να είμαστε χαρούμενοι, ευχαριστημένοι και πλήρεις στην εργασία που κάνουμε. Μέχρι τότε ας απολαύσουμε το τραγούδι μέσα από την φωνή του μύθου Freddie Mercury.