Το μεγαλύτερο διεθνές συνέδριο για τη προστασία των θαλάσσιων θηλαστικών στη Μεσσηνία

Stenella coeruleoalba @Frédéric Bassemayousse WWF

Μέχρι τις 12 Απριλίου, η Μεσσηνία γίνεται ο τόπος συνάντησης δεκάδων επιστημόνων και ειδικών από όλο τον κόσμο, οι οποίοι συζητούν το μέλλον των θαλασσών μας στην 5η Παγκόσμια Συνδιάσκεψη για τα Θαλάσσια Θηλαστικά και τις Θαλάσσιες Προστατευόμενες Περιοχές.

Είναι η πρώτη φορά που το μεγαλύτερο διεθνές συνέδριο με τη συγκεκριμένη θεματολογία πραγματοποιείται στην Ελλάδα, αλλά και τη Μεσόγειο. Το γεγονός αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς τοποθετεί την ευρύτερη περιοχή στο επίκεντρο της παγκόσμιας κοινότητας που εμπλέκεται στην προστασία της θαλάσσιας βιοποικιλότητας. Μία περιοχή που φιλοξενεί ορισμένα από τα πλέον παγκοσμίως σπάνια θαλάσσια είδη, πολλά εκ των οποίων όμως απειλούνται με εξαφάνιση.

Συγκεκριμένα, πέραν των «περαστικών» ειδών, στα νερά της Ελλάδας ζουν μόνιμα εννέα θαλάσσια θηλαστικά: η πτεροφάλαινα, η μεσογειακή φώκια ο μισός παγκόσμιος πληθυσμός της οποίας εντοπίζεται στη Μεσόγειο και ειδικότερα στη χώρα μας, ο φυσητήρας, ο ζιφιός, το σταχτοδέλφινο, το ρινοδέλφινο, το ζωνοδέλφινο, το κοινό δελφίνι, καθώς και η μικροσκοπική φώκαινα που ζει αποκλειστικά στα νερά της Θράκης.

Ωστόσο, όλοι αυτοί οι «κάτοικοι» των θαλασσών μας αντιμετωπίζουν απειλές, με τον μεγαλύτερο εχθρό τους να παραμένει ο άνθρωπος και με μία από τις κυριότερες ανθρώπινες δραστηριότητες που ασκεί πιέσεις στο θαλάσσιο περιβάλλον να είναι οι εξορύξεις πετρελαίου. Ο κίνδυνος πρόκλησης ενός ατυχήματος διαρροής πετρελαίου είναι υπαρκτός, ενώ ακόμη και στα αρχικά στάδια της έρευνας για τον εντοπισμό κοιτασμάτων, μέσω τεχνητών σεισμικών δονήσεων, οι ήχοι ενδέχεται να πλήξουν σημαντικά τα θαλάσσια θηλαστικά. Στο πλαίσιο αυτό, η Συνδιάσκεψη θα φιλοξενήσει ειδική συνεδρία που θα εστιάζει στις προκλήσεις που θέτουν οι εξορύξεις και στην οποία θα συζητηθεί η ανάγκη αποτροπής επιβλαβών για το περιβάλλον πρακτικών, όπως είναι οι σεισμικές έρευνες.

Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του, ο Marco Lambertini, Γενικός Διευθυντής του WWF, τόνισε: «Τα θαλάσσια θηλαστικά είναι ένα αναπόσπαστο στοιχείο του Μεσογειακού πολιτισμού, και εντοπίζονται σε μια μεγάλη περιοχή που εκτείνεται από το στενό του Γιβραλτάρ μέχρι τη Λεβαντινή Θάλασσα. Ενώ το διεθνές, ευρωπαϊκό και εθνικό νομικό πλαίσιο είναι πολύ συγκεκριμένο, παρατηρείται μια σημαντική καθυστέρηση στην λήψη αποτελεσματικών μέτρων προστασίας αυτών των ειδών και των ενδιαιτημάτων τους, κυρίως σε ανατολική και νότια Μεσόγειο. Το γεγονός ότι η 5η Διάσκεψη ICMMPA φιλοξενείται για πρώτη φορά στη Μεσόγειο, και συγκεκριμένα στην Ελλάδα, έχει ιδιαίτερη σημασία. Παρέχει μια μεγάλη ευκαιρία στην παγκόσμια επιστημονική κοινότητα να εξετάσει τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η προστασία των θαλάσσιων θηλαστικών, υπό το πρίσμα των αυξανόμενων πιέσεων που προκαλούνται από τις ανθρώπινες δραστηριότητες, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην ευρύτερη περιοχή».

Η Παγκόσμια Συνδιάσκεψη συνδιοργανώνεται φέτος από το WWF Ελλάς και τη Διεθνή Επιτροπή για τα Θαλάσσια Θηλαστικά και τις Θαλάσσιες Προστατευόμενες Περιοχές, ενώ συμμετέχουν περισσότεροι από 200 επιστήμονες, ειδικοί, εκπρόσωποι ιδιωτικού τομέα, κρατικών αλλά και μη κυβερνητικών φορέων, από περίπου 40 χώρες.

«Αποφασίσαμε να ενώσουμε τις δυνάμεις μας και να συνδιοργανώσουμε την 5η Παγκόσμια Συνδιάσκεψη στην Ελλάδα, σε μία χώρα που διατηρεί ιστορικά μία αξιοσημείωτη ποικιλία σημαντικών πληθυσμών θαλάσσιων θηλαστικών, αλλά η επένδυση στην προστασία τους είναι περιορισμένη. Παρότι σε ευρωπαϊκό επίπεδο καταγράφεται μία αυξανόμενη δυναμική για την ίδρυση προστατευόμενων περιοχών, χρειάζεται να γίνουν ακόμη πολλά για τη θέσπιση και την εφαρμογή αποτελεσματικών μέτρων διαχείρισης που αφορούν στη θαλάσσια χωροταξία για την προστασία των θαλάσσιων θηλαστικών στην περιοχή, ιδιαίτερα στην λεκάνη της ανατολικής Μεσογείου», σημειώνουν ο Γενικός Διευθυντής του WWF Ελλάς, Δημήτρης Καραβέλλας, και η Naomi McIntosh, πρόεδρος της Διεθνούς Επιτροπής για τα Θαλάσσια Θηλαστικά και τις Θαλάσσιες Προστατευόμενες Περιοχές.

Στη Συνδιάσκεψη θα συζητηθεί και η ανάγκη για περιορισμό των επιπτώσεων της ναυτιλίας στα κητώδη, ιδιαίτερα στη Μεσόγειο, η οποία είναι μία από τις θάλασσες με τη μεγαλύτερη κίνηση πλοίων παγκοσμίως. Επιπλέον, θα παρουσιαστούν τα αποτελέσματα της πρώτης ταυτόχρονης παν-Μεσογειακής έρευνας που πραγματοποιήθηκε το καλοκαίρι του 2018 (στο πλαίσιο της έρευνας «ACCOBAMS Survey Initiative») για την καταγραφή των πληθυσμών των κητωδών στη Μεσόγειο.

Τέλος, μία άλλη ενδιαφέρουσα συνεδρία είναι αφιερωμένη στη βακίτα, το πιο απειλούμενο θαλάσσιο θηλαστικό στον κόσμο που αποτελεί το παράπλευρο θύμα της παράνομης αλιείας. Στη Συνδιάσκεψη θα παρευρεθούν οι πλέον ειδικοί επιστήμονες που μελετούν τη βακίτα, προκειμένου να γίνει μία αξιολόγηση των προσπαθειών διάσωσης του είδους και να αντληθούν τα σημαντικά συμπεράσματα που θα μπορούσαν να υποστηρίξουν τις προσπάθειες διατήρησης άλλων απειλούμενων θαλάσσιων θηλαστικών.

Σημειώνεται πως συνολικά το πρόγραμμα του συνεδρίου αποτελείται από 25 συνεδριάσεις, πάνελ συζητήσεων, workshops, ομιλίες και στρογγυλά τραπέζια. Μπορείτε να δείτε το αναλυτικό πρόγραμμα εδώ.