Το όνομά μου είναι Ειρήνη…

Πριν από πέντε χρόνια, το 2015, βρέθηκα σαν δασκάλα σ’ ένα δημοτικό σχολείο της Αχαγιάς. Την πρώτη μέρα που μπήκα στην τάξη, δευτέρα δημοτικού ήταν, αντίκρισα πολλές όμορφες φατσούλες. Υπήρχαν παιδιά από την Αλβανία, παιδιά από Τσεχία με πατεράδες γηγενείς, τσιγγανάκια.

Δε θα ξεχάσω ποτέ τα μάτια ενός από αυτά τα παιδιά. Μεγάλα, πράσινα σαν καθρέφτες του σύμπαντος, με κοιτούσαν όλο λαχτάρα. «Πώς σε λένε;», τη ρώτησα. «Ειρήνη!», μου απάντησε.

Αυτό το παιδί, τσιγγανάκι, πανέμορφο μέσα κι έξω, από μία οικογένεια με προβλήματα πολλά, διψούσε για μάθηση, για αλλαγή, να μάθει, να πάει πιο πέρα από τα στενά πλαίσια ενός παραπήγματος και μιας ζωής χωρίς μέλλον.

Τρία χρόνια με αυτά τα παιδιά, έμαθα πολλά. Πρώτα απ’ όλα κατάλαβα πόσα λίγα ήξερα για τις κοινωνίες, για τους ανθρώπους γενικά, για τα παιδιά. Πόσο μικροί είμαστε μπροστά στις αλλαγές που επέρχονται σταδιακά με την πάροδο των χρόνων, αλλά και ταυτόχρονα πόσο σημαντικοί.

Με προσπάθεια, επιμονή και υπομονή, πολλά πράγματα αλλάζουν. Πριν μερικά χρόνια, τα παιδιά ρομά και τσιγγάνοι δεν πήγαιναν σχολείο. Τώρα παρακολουθούν, συνυπάρχουν στις τάξεις με τα άλλα παιδιά, κι αυτό βοηθάει στην εξέλιξη όλων μας. Τα πάμπολλα θετικά τους στοιχεία, η σπιρτάδα τους, η αγάπη για τη ζωή, η μη υποταγή σε νόρμες σώνει και ντε, γίνονται ένα ωραίο συνονθύλευμα κουλτούρας και συνήθειας.

Οι γυναίκες των οικογενειών των τσιγγάνων, παρότι αναγκάζονται πολλές φορές να παντρεύονται νωρίς, τουλάχιστον κοινωνικοποιούνται, μαθαίνουν οδήγηση για να πηγαίνουν τα παιδιά τους στο σχολείο, συνειδητοποιούν πως η ζωή δεν είναι μόνο αυτό που τους επιτάσσει η παράδοσή τους. Υπάρχει πλέον σύλλογος ρομά, η Heromact, η οποία απαρτίζεται από επιστήμονες ρομά, που παλεύουν για τη βελτίωση των ζωών  τους. Κόσμος σε σχολεία, σε κοινωνικά ιδρύματα, σε καταυλισμούς πιστεύει πως μπορούν να γίνουν βήματα για μια καλυτέρευση των συνθηκών ζωής τους. Το ίδιο πιστεύουν και όλοι οι άνθρωποι, δάσκαλοι συνάδελφοι, γονείς, κοινωνικοί λειτουργοί που δίνουν με προσωπικό κόστος και θάρρος τον ιδρώτα τους, για να μπορέσουν αυτά τα παιδιά ρομά να συνεχίσουν.

Θα σταθώ σε αυτό το παιδί, την Ειρήνη, που βλέπω και φέτος στο σχολείο, εν έτει 2020, και παρόλο που η κατάσταση πολιτικά και κοινωνικά γύρω μας δυσκολεύει, να παλεύει παρά τις αντίξοες συνθήκες στις οποίες ζει, να συνεχίσει την εκπαίδευσή του. Θα σταθώ στο χαμόγελο αυτού του κοριτσιού που εύχομαι να σπάσει κάθε ρατσιστικό, φασιστικό και σκληρό τοίχο που μπορεί να βρει και να συνεχίσει με αγάπη και αλληλεγγύη. Διότι αν κάτι μετράει σε αυτό τον κόσμο είναι η αγάπη, η αλληλεγγύη και η συνύπαρξη των ανθρώπων, έστω και με δυσκολίες.

Βήμα βήμα αλλάζουν οι εποχές και ο κόσμος και εμείς θα συνεχίσουμε να πιστεύουμε σε αυτό, διότι η χίμαιρα και η ουτοπία είναι πάντα ένα βήμα μπροστά. Άλλά έτσι δεν θα είναι πάντα;

* Η φωτογραφία απεικονίζει έργο που δημιουργήθηκε στο Δημοτικό Σχολείο της Αχαγιάς στο πλαίσιο δράσης για τη διαφορετικότητα και την αποδοχή