Τρεις γυναίκες, γυναίκες απλές, γυναίκες μάγισσες

Ο Αυστριακός Robert Musil κατέχει μια ιδιαίτερη θέση στο πάνθεον των σπουδαίων συγγραφέων. Κάποιοι τον θεωρούν έναν από τους πιο σημαντικούς γερμανόφωνους λογοτέχνες και κάποιοι τον έχουν συγκρίνει με τον Τόμας Μαν. Δεν είναι λίγοι όμως και αυτοί που τον βρίσκουν έναν συγγραφέα «δύσκολο» και κουραστικό καθώς πολλές φορές φαίνεται να μην παρουσιάζει κάποια ξεκάθαρη ιδέα στα έργα του. Ήταν άλλωστε άποψή του πως ο δημιουργός θα πρέπει να είναι ανοιχτός σε ιδέες αλλά να μην «υποκύπτει» σε αυτές. Η ιδιαιτερότητα του Musil έγκειται μάλλον στον τρόπο που διαχειρίζεται τη γλώσσα και τις σκέψεις του. Εκφράζεται με ακρίβεια και ειρωνεία, διατηρώντας το χιούμορ και την οξυδέρκεια του διάχυτα στο κείμενο, σε σημείο που ο αναγνώστης αναρωτιέται πότε πρέπει να γελάσει και πότε να προβληματιστεί.

Το έργο του «Οι τρεις γυναίκες» δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά το 1924, ως κομμάτι του μυθιστορήματός του «Ο άνθρωπος χωρίς ιδιότητες» το 1930. Και ίσως είναι η ιδανική πρώτη γνωριμία με τον συγγραφέα. Ο Musil έχει ένα ιδιαίτερο ύφος. Δεν είναι ούτε λογοτεχνικό ούτε  περίτεχνο. Παρ’ όλα αυτά, οι προτάσεις του είναι αρκετά περίπλοκες και η αγάπη του για την ανάδειξη συναισθημάτων και αντιδράσεων τον οδηγεί σε μονοπάτια ενδιαφέροντα και κάποιες φορές δύσβατα.

Στο «Τρεις Γυναίκες», παρακολουθούμε τις ιστορίες τριών γυναικών και τριών αντρών, τις σχέσεις που δημιουργούνται μεταξύ τους και τα αποτελέσματα των πράξεών τους. Πρόκειται για τρεις ιστορίες διερεύνησης της Ευρώπης που ισορροπεί ανάμεσα στον πολιτισμό και τη βαρβαρότητα, τον εθνικισμό και τον ουμανισμό, την ψυχή και το σώμα. Μέσα από τις τρεις γυναίκες των διηγημάτων, οι άντρες – συμπρωταγωνιστές βιώνουν μια εσωτερική κρίση και καλούνται να επαναπροσδιορίσουν την αντρική τους ταυτότητα, ο καθένας με τον δικό του τρόπο. Οι γυναίκες που τους συντροφεύουν είναι μορφές μυστηριώδεις, που μοιάζουν να στερούνται ταυτότητας, σε αντίθεση με τους ίδιους που σκιαγραφούνται ως στιβαρές και ολοκληρωμένες προσωπικότητας. Μέσα από την κοινή τους ζωή καλούνται να βρούνε τη χρυσή τομή ανάμεσα στη λογική ζωή που ακολουθούν και το παράλογο, το οποίο αναπαριστούν τα αντικείμενα του πόθου τους.

Οι τρεις γυναικείοι χαρακτήρες αποτελούν δείγματα διαφορετικών υπαρξιακών κύκλων. Η πρωτόγονη Γκρίτζα, η ευγενής Πορτογαλίδα και η ταπεινή Τόνκα αναβλύζουν μια συναρπαστική απλότητα και μια σεξουαλικότητα που φέρνει στο νου τα μεγαλύτερα μυστήρια της ζωής. Η προσέγγιση του Musil βέβαια είναι καθαρά «αντρική», δημιουργώντας ένα χάσμα μεταξύ των δύο φύλων, το οποίο με την πένα του αυστριακού συγγραφέα γιγαντώνεται δίχως ελπίδα. Υπάρχει λόγος όμως που το βιβλίο δεν λέγεται Τρεις Άντρες. Γιατί στο τέλος αυτοί είναι που παραδίνονται στην μυθική θηλυκότητα. Άλλωστε, όπως λέει και ο συγγραφέας στο διήγημα Τόνκα: «…όσο δεν έχεις κάποιον άλλο να καθρεφτίζεσαι στο πρόσωπό του, τόσο μα τόσο λιγότερα μαθαίνεις για τον ίδιο τον εαυτό σου».

[wc_box color=”secondary” text_align=”left”]
«Τρεις Γυναίκες»

Εκδόσεις Μεταίχμιο

Συγγραφέας: Robert Musil
Μετάφραση: Γιώργος Κεντρωτής
Ημερομηνία έκδοσης: Νοέμβριος 2017

[/wc_box]